Wyszukaj w serwisie
Psy Koty Inne zwierzęta Nasze ZOO Głosem eksperta Pozostałe quizy

Owady

Owady – czym są? Podstawowe informacje

Owady to gromada stawonogów, będąca jednocześnie najbardziej zróżnicowaną gromadą zwierząt. Są one przystosowane do życia w zasadzie w każdym środowisku przyrodniczym – niektóre gatunki przystosowane są nawet do środowisk wodnych. Do udokumentowanych naukowo owadów należy ponad milion różnych gatunków, a wedle różnych źródeł szacuje się, że od 5 do nawet 30 milionów gatunków może nadal człowiekowi umykać.

Wiele owadów jest pożytecznych nie tylko dla całego ekosystemu (jak na przykład pszczoły), ale także dla człowieka. Część z nich jednak pełni rolę szkodników. Owady są także najbardziej zróżnicowaną genetycznie grupą zwierząt, choć ich podstawową morfologię można zwykle podzielić na trzy odcinki: głowę, tułów i odwłok.

Jakie są rodzaje owadów?

Ogromne zróżnicowanie genetyczne i brak dostatecznych danych na temat wielu gatunków owadów często utrudnia ich jednoznaczną klasyfikację z poziomu naukowego. Potoczne rozumienie przynależności owadów do danej kategorii może być błędne. 

W ramach aktualnego konsensu naukowego owady dzieli się na dwie podgromady – owady bezskrzydłe i owady uskrzydlone, a te z kolei na rzędy. Wśród owadów bezskrzydłych wyróżnia się dwa rzędy, a wśród uskrzydlonych aż trzydzieści (w tym dwa rzędy wymarłe). Wraz z rozwojem nauki podział ten może się raptownie zmieniać.

Choć powyższy podział jest zgodny z aktualną wiedzą biologiczną, to de facto wyróżnić możemy jeszcze jeden, często spotykany w literaturze popularnonaukowej. Chodzi tu o podział zależny od głównego miejsca bytowania owada, zarówno pod kątem środowiska, jak i siedliska. Wyróżnić w tej materii możemy owady wodne, owady lądowe, koprofaunę, nekrofaunę, czy ksylofagi (inaczej drewnojady).

Rola owadów w przyrodzie

Owady pełnią w przyrodzie niezwykle istotną rolę. Oprócz bycia częścią naturalnego łańcucha pokarmowego, wpływają na życie człowieka i ziemski ekosystem w rozmaity sposób – zarówno pozytywny, jak i negatywny. 

Do pozytywnej roli owadów w przyrodzie możemy zaliczyć produkcję niektórych surowców (na przykład miód, jedwab, wosk), poprawianie struktury gleby i oczyszczanie jej z martwych resztek organicznych, czy zapylanie kwiatów. Negatywny wpływ owadów na człowieka i ekosystem może z kolei objawiać się w przenoszeniu groźnych chorób (czynią to na przykład kleszcze, muchy tse-tse czy komary), czy niszczeniu lasów i pól uprawnych.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że coraz większą popularnością cieszy się spożycie owadów, na przykład larw mącznika. W niektórych krajach azjatyckich konsumuje się pająki czy karaluchy, jednak zwykle owady te nie stanowią podstawy czy tradycji dla lokalnego jadłospisu, a swoich korzeni upatrują w historii – często bolesnej. Przykładem może być reżim Czerwonych Khmerów w Kambodży, który doprowadził do tak wielkiego głodu, że ludzie zmuszeni byli do polowania na pająki by nie umrzeć z głodu. Dziś jest to niemal wyłącznie kulinarna ciekawostka turystyczna.

Pokaż więcej

czarna pszczoła
15.05.2024 16:15 Czarna pszczoła największym okazem w Polsce. Myślano, że wyginęła

Pszczoły poprzez zapylanie roślin przyczyniają się do podtrzymywania biologicznej różnorodności, która nas otacza, pełniąc tym samym ogromną rolę w ekosystemie. Wśród licznych gatunków latających istot mało kto zna zadrzechnię fioletową. Czarna pszczoła w Polsce została uznana za gatunek wymarły. Jak się okazało, największy okaz powrócił na krajowe łąki. Czy jest się czego bać? 

oświetlenie ogrodowe
15.05.2024 13:34 "Wyłączcie te światła". Ekspert wyjaśnia, ile złego mogą spowodować

Eksperci apelują do wszystkich miłośników zwierząt, by zwrócili uwagę na krzywdę, jaką mogą wyrządzać im, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Okazuje się, że charakterystyczne światła stanowią poważne zagrożenie dla wielu gatunków. Eksperci z zakresu botaniki, w tym Łukasz Łuczaj, alarmują, by pozbyć się ich jak najszybciej.

mszyce
12.05.2024 14:50 Jak zwalczyć mszyce w ogrodzie? Długo zapomniane rozwiązanie wraca do łask

Mszyce to prawdziwa zmora wszystkich ogrodników. Gatunek ten żeruje na pąkach kwiatowych, liściach i łodygach, doprowadzając do osłabienia i uszkodzenia rośliny. Najczęściej można spotkać je na młodych pędach, jednak nierzadko atakują też korzenie. Ze zwalczaniem owadów nie należy zwlekać, dlatego warto wiedzieć, jak szybko i skutecznie się ich pozbyć. Sprawdź, jak przygotować niezawodny oprysk, a uporczywe szkodniki przestaną wyrządzać szkody w Twoim ogrodzie.

pędraki
09.05.2024 16:32 Pędraki w ogrodzie. Jak pozbyć się larw chrząszczy?

Pędraki bywają ogromną zmorą ogrodników i działkowców. Larwy żyjące w glebie żywią się m.in. korzeniami, przez co niszczą nie tylko uprawy, ale również sprawiają, że na trawnikach pojawiają się brunatne plamy. To z kolei przyciąga inne szkodniki, którym ułatwiany jest dostęp do pożywienia. Jak w bezpieczny sposób poradzić sobie z larwami chrząszczy?

świetlik świętojański
08.05.2024 16:15 Już niebawem pojawią się w całej Polsce. Widać je z daleka, lepiej ich nie zabijaj

Trudno ich nie zauważyć, a emitowane przez nich charakterystyczne światło widać już z daleka. Na początku lata w całej Polsce zaczną pojawiać się świetliki, nazywane również robaczkami świętojańskimi. Choć ich wygląd przypominający larwę może przestraszyć, warto zachować spokój, a przede wszystkim nie robić im krzywdy. Co warto o nich wiedzieć i dlaczego są tak ważnym elementem ekosystemu? 

tycz cieśla
06.05.2024 13:13 Owad z długimi czułkami widziany w polskich lasach. Co to za stworzenie?

Jego czułki są 3 do 5 razy dłuższe od własnego ciała. To prawdziwy rekordzista polskich lasów. Można go spotkać prawie w całym kraju. Choć najchętniej wygrzewa się na nasłonecznionych zrębach sosnowych, to równie często siada na czapkach, gdyż doskonale potrafi latać. 

chrabąszcz majowy
05.05.2024 13:05 Zlatują się chmarami. Czym zagraża chrabąszcz majowy? Wplątanie we włosy to najmniejszy problem

Chrabąszcze majowe to niezbyt lubiane stworzenia, które można zobaczyć podczas nocnych lotów w okresie od maja do czerwca. Głośno bzyczą i wplątują się we włosy, zakłócając spokój osobom spędzającym czas na świeżym powietrzu. W rzeczywistości strach przed tymi owadami to nasz najmniejszy problem. Wraz z nadejściem słonecznych dni stają się one prawdziwą zmorą ogrodników i leśników. Czym zagraża chrabąszcz majowy i czy powinniśmy się go bać?

pszczoły
05.05.2024 12:21 Dziewczynka twierdzi, że w jej pokoju jest potwór. W rzeczywistości to coś gorszego

Gdy dziewczynka poinformowała rodziców, że w jej pokoju mieszka potwór nikt jej nie uwierzył. Każdy przecież wie, jak mocno potrafi działać dziecięca wyobraźnia. Tym razem jednak nie był to tylko zwykły niewinny wymysł. Prawda okazała się o wiele gorsza. 

muchy
01.05.2024 09:33 Ten roztwór skutecznie odstraszy muchy. Przygotuj go i pożegnaj bzyczący problem

Muchy potrafią nieźle zajść nam za skórę. To jedno z bardziej irytujących latających stworzeń, z którymi mamy do czynienia w naszym klimacie. Do tego są dosłownie wszędzie. Jak skutecznie pozbyć się ich z domu? Dzięki temu roztworowi muchy będą omijać okna szerokim łukiem. 

mrówki
28.04.2024 12:12 Bezpieczne sposoby na pozbycie się mrówek z ogrodu. Sprawdzone triki

Mrówki są niewątpliwie pożytecznymi istotami w panującym ekosystemie. Jak się okazuje, nie tylko świat przyrody czerpie korzyści z ich obecności, ale również właściciele ogródków. Jeśli jednak ich ilość stanie się zbyt liczna, mogą okazać się bardziej szkodliwe niż dobroczynne. Przedstawiamy sprawdzone triki na skuteczne pozbycie się owadów z działek. 

mucha
26.04.2024 14:20 Ta mucha może żyć w ciele człowieka. Zdziwicie się, jak się tam dostaje

W gąszczu dzikiej przyrody istnieje owad, który nie tylko atakuje swoje ofiary, ale wręcz pożera ich żywe tkanki. Cochliomyia hominivorax, znana jako mucha śrubowa, stanowi ogromne zagrożenie dla zwierząt hodowlanych i ludzi, wywołując poważne obrażenia i ciężkie do wyleczenia infekcje. Walka z nią jest możliwa, lecz niezwykle kosztowna. Naukowcy wyjaśniają jak zatrzymać inwazję tego szkodnika.

motyle
25.04.2024 10:38 Adoptowali nietypowe zwierzę. Tylko dzięki nim miało szansę przetrwać

Przyjaźń człowieka z owadem wydaje się być niemożliwa. Prawda okazuje się zgoła inna. Ku zaskoczeniu wielu mieszkanka Kanady może pochwalić się tą wyjątkową i piękną relacją. Debbie Tonner wraz z rodziną zaadaptowała nietypowe zwierzę. Tylko dzięki nim i ich wrażliwym sercom miało szansę na przetrwanie.

szerszenie
24.04.2024 09:20 Jak w bezpieczny sposób odstraszyć szerszenie? Oto sprawdzone triki

Szerszenie swoją sporą posturą potrafią niejednemu napędzić stracha. Spotykamy je znacznie rzadziej niż osy czy pszczoły, jednak coraz częściej możemy zaobserwować ich obecność w ogródkach, a nawet w pobliżu domu. Co robić gdy zlokalizujemy gniazdo? Jak skutecznie odstraszyć owady? 

osa
19.04.2024 08:59 Te zapachy, kolory i wzory przyciągają osy jak magnes. Jak je przegonić?

Podobnie jak pszczoły, osy są niewątpliwie istotne w panującym ekosystemie. Świat przyrody czerpie wiele korzyści z ich obecności. Z drugiej strony dla ludzi to prawdziwa zmora pojawiająca się wraz z nadejściem słonecznych dni. Może sami jesteśmy temu winni? Niektóre zapachy lub wzory przyciągają osy niczym magnes. Podpowiadamy, jak się z nimi uporać.

mrówki
18.04.2024 11:33 Jak pozbyć się mrówek z domu? Tę metodę stosowały nasze babcie

Mrówki, choć uchodzą za niewątpliwy symbol pracy, potrafią także nieźle zajść za skórę niejednemu domownikowi. Całe tabuny owadów przechadzających się gęsiego po naszych kuchennych blatach czy parapetach, przyprawiają nas o istny zawrót głowy. Jak z nimi walczyć? Przedstawiamy metody, które są znane od dawien dawna. Stosowały je jeszcze nasze babcie.

pszczoły
17.04.2024 14:36 Rozbój w warszawskim muzeum. Pasieka pszczół zdewastowana, zginęły 3 rodziny owadów

Do skandalicznego wydarzenia doszło w warszawskim Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Nieznany jeszcze sprawca zdewastował ule, w wyniku czego aż 3 rodziny owadów poniosły śmierć. To ogromna strata dla muzealnej pasieki. Sprawą zajęła się policja.

pluskwiaki wodne
11.04.2024 13:31 To wakacyjny raj wielu Polaków. Właśnie odkryto tam jadowite pluskwiaki wodne

Fantastyczna pogoda, piękna natura i niezwykle interesująca kultura sprawiają, że wakacje na Cyprze są częstym wyborem Polaków. Niedawne odkrycie na wyspie dziwi ekspertów. Jak się okazuje, turystyczny raj zamieszkują jadowite pluskwiaki wodne. 

komar
09.04.2024 11:12 Komarów będzie więcej niż w ubiegłym roku. Powód jest prosty

Deszczowa aura, która w tym roku rozpoczęła się już w lutym, pozostawiła po sobie sporo wody w różnych obszarach Polski, tworząc rozlewiska i kałuże. Wśród tych zbiorników znajdują się takie, które są idealnym środowiskiem dla komarów — płytkie i łatwo nagrzewające się. Komary zaczęły już swoje naloty, co sugeruje, że tego lata może ich być szczególnie dużo. Dla nas może to być niezbyt korzystna wiadomość, ale z punktu widzenia przyrody to pozytywny sygnał.

Szczypawka
17.03.2024 17:03 Szczypawki wchodzą do uszu? W ten popularny mit wciąż wierzy wiele osób

Skorek pospolity, inaczej szczypawka, to owad, który u większości osób wzbudza negatywne skojarzenia. Wiosną, już od kwietnia, napotykamy skorki zdecydowanie częściej w ogrodach i domach. Spotkaniu z tymi stworzeniami towarzyszy zwykle lęk przed ugryzieniem szczypcami znajdującymi się na zakończeniu odwłoka bądź wślizgnięciem się owada do ucha śpiącej osoby. Ile w tym prawdy?

rój pszczół
01.03.2024 14:18 86-latek przewoził w aucie pszczoły. Doszło do wypadku z tragicznym finałem

Kierujący pojazdem 86-letni mężczyzna uderzył niespodziewanie w tył jadącego przed nim autokaru. Poszkodowany w wypadku kierowca przewoził pszczoły. Rój wydostał się z przypadkowo otwartego pojemnika do wnętrza samochodu. Życia mężczyzny nie udało się uratować. 

Jak pozbyć się pluskiew?
26.02.2024 15:36 Domowy sposób na pluskwy. Ten produkt na pewno masz pod ręką

Pluskwy to jedne z najbardziej uciążliwych nieproszonych gości, które pojawiają się w naszych domach. Potrafią boleśnie pogryźć, a oprócz tego ich obecności towarzyszy nieprzyjemny zapach. Gdy zaobserwujemy ich obecność, najlepiej działać natychmiast. Okazuje się, że potrzebny środek do zwalczenia insektów większość z nas ma pod ręką.

Mrówcza spirala śmierci
21.02.2024 14:09 Podążają za sobą, dopóki nie padną. Czym jest mrówcza spirala śmierci?

Utknęły w zamkniętym, kołowym ruchu, tworząc rodzaj spieralnego kręgu, który może prowadzić do śmierci całej grupy. To nietypowe zachowanie występuje wśród niektórych gatunków mrówek. Wyjaśniamy, czym jest i jak powstaje mrówczy krąg śmierci.

Modliszka
27.01.2024 08:00 Dlaczego modliszki zjadają swoich partnerów? Kanibalistyczne igraszki mają uzasadnienie

Samice modliszek są znane ze skłonności do kanibalizmu. Co najdziwniejsze, do praktykowanej od pokoleń strategii ewolucyjnej dochodzi w okresie godowym, często w trakcie kopulacji. Czy każdy samiec jest z góry skazany na śmierć po odbyciu stosunku z samicą? Naukowcy mają kilka teorii tłumaczących, dlaczego drapieżne owady zjadają swoich partnerów oraz jakie wiążą się z tym korzyści. Z całą pewnością samice muszą mieć ważne powody, aby w trakcie zapłodnienia myśleć o konsumpcji ojca własnego potomstwa.

Sklep spożywczy
25.01.2024 14:12 Otworzyła cukierka i ją zatkało. To wcale nie była słodka niespodzianka, producent odpowiada

Pewna kobieta mieszkająca w Toruniu, kupiła cukierki w markecie spożywczym sieci Auchan. Po otworzeniu jednego z nich nie mogła uwierzyć własnym oczom. Po czekoladowej przekąsce przechadzało się żywe zwierzę. Musiało przez cały czas być w środku opakowania. O incydencie został powiadomiony producent cukierków oraz sieć sklepów Auchan. Obie jednostki odniosły się do tej sprawy, deklarując podjęcie zdecydowanych działań.

Jak poznać, że w domu są pluskwy?
21.01.2024 14:02 Śmierdzą jak mało co i trudno je wypędzić. Jak sprawdzić, czy w domu są pluskwy? Weź pod lupę 4 rzeczy

Pluskwy, pomimo swoich niewielkich rozmiarów, spędzają sen z powiek wielu ludziom. Te żywiące się ludzką krwią insekty błyskawicznie się rozmnażają, a ukrywanie przed ludzkim okiem opanowały do perfekcji, przez co w stosunkowo krótkim czasie potrafią opanować pojedyncze pokoje, a nawet całe mieszkania. Jakie sprawdzić, czy w domu są pluskwy? Podpowiadamy, na jakie 4 rzeczy należy zwrócić szczególną uwagę. Jeśli zareagujesz wystarczająco szybko, ułatwisz sobie walkę z uporczywymi szkodnikami. 

Mucha
19.01.2024 12:18 "Dramat rozgrywa się wieczorową porą". Nie raz widziałeś to na swoim oknie, pasożyt zmienia muchy w zombie

Pracownicy Lasów Państwowych opublikowali w mediach społecznościowych post, w którym opisali niesamowite zjawisko przyrodnicze, które często dzieje się tuż obok nas. Okazuje się, że nawet znienawidzone przez wszystkich muchy kryją w sobie tajemnice, których do dzisiaj nie są w stanie rozwikłać najwybitniejsi naukowcy. 

Owady w roślinach doniczkowych
18.01.2024 16:19 Małe muszki są zmorą w wielu domach. Jak się ich pozbyć? Istnieje preparat na ziemiórki, który zrobisz sam

Małe meszki, nazywane ziemiórkami, latające po całym domu to prawdziwa zmora wielu ludzi. Gatunek ten z ogromną prędkością rozmnaża się w ziemi i może opanować przestrzeń każdego, kto posiada kwiaty doniczkowe. Dlatego warto wiedzieć, jak szybko i skutecznie pozbyć się ziemiórek. Okazuje się, że wystarczy do tego domowa mikstura. Sprawdź jak ją przygotować, a małe, latające owady już nigdy nie będą psuć Ci humoru!

Żywność zawierająca owady
18.12.2023 10:22 Brzydzą cię owady? Jesz je od dawna, choć o tym nie wiesz. Po tych kodach na etykietach je rozpoznasz

W 2023 roku Unia Europejska dopuściła na rynek produkty, w których składzie mogą pojawiać się jadalne owady. Informacja ta może być szokująca dla sporej części społeczeństwa, choć jadalne owady wykorzystywane w przemyśle spożywczym nie są żadną nowością. Teraz ujawniono logo, które pojawi się na żywności o takim składzie. Szukaj tych oznaczeń na etykiecie.