Wyszukaj w serwisie
Psy Koty Inne zwierzęta Nasze ZOO Głosem eksperta Pozostałe quizy

Owady

Owady – czym są? Podstawowe informacje

Owady to gromada stawonogów, będąca jednocześnie najbardziej zróżnicowaną gromadą zwierząt. Są one przystosowane do życia w zasadzie w każdym środowisku przyrodniczym – niektóre gatunki przystosowane są nawet do środowisk wodnych. Do udokumentowanych naukowo owadów należy ponad milion różnych gatunków, a wedle różnych źródeł szacuje się, że od 5 do nawet 30 milionów gatunków może nadal człowiekowi umykać.

Wiele owadów jest pożytecznych nie tylko dla całego ekosystemu (jak na przykład pszczoły), ale także dla człowieka. Część z nich jednak pełni rolę szkodników. Owady są także najbardziej zróżnicowaną genetycznie grupą zwierząt, choć ich podstawową morfologię można zwykle podzielić na trzy odcinki: głowę, tułów i odwłok.

Jakie są rodzaje owadów?

Ogromne zróżnicowanie genetyczne i brak dostatecznych danych na temat wielu gatunków owadów często utrudnia ich jednoznaczną klasyfikację z poziomu naukowego. Potoczne rozumienie przynależności owadów do danej kategorii może być błędne. 

W ramach aktualnego konsensu naukowego owady dzieli się na dwie podgromady – owady bezskrzydłe i owady uskrzydlone, a te z kolei na rzędy. Wśród owadów bezskrzydłych wyróżnia się dwa rzędy, a wśród uskrzydlonych aż trzydzieści (w tym dwa rzędy wymarłe). Wraz z rozwojem nauki podział ten może się raptownie zmieniać.

Choć powyższy podział jest zgodny z aktualną wiedzą biologiczną, to de facto wyróżnić możemy jeszcze jeden, często spotykany w literaturze popularnonaukowej. Chodzi tu o podział zależny od głównego miejsca bytowania owada, zarówno pod kątem środowiska, jak i siedliska. Wyróżnić w tej materii możemy owady wodne, owady lądowe, koprofaunę, nekrofaunę, czy ksylofagi (inaczej drewnojady).

Rola owadów w przyrodzie

Owady pełnią w przyrodzie niezwykle istotną rolę. Oprócz bycia częścią naturalnego łańcucha pokarmowego, wpływają na życie człowieka i ziemski ekosystem w rozmaity sposób – zarówno pozytywny, jak i negatywny. 

Do pozytywnej roli owadów w przyrodzie możemy zaliczyć produkcję niektórych surowców (na przykład miód, jedwab, wosk), poprawianie struktury gleby i oczyszczanie jej z martwych resztek organicznych, czy zapylanie kwiatów. Negatywny wpływ owadów na człowieka i ekosystem może z kolei objawiać się w przenoszeniu groźnych chorób (czynią to na przykład kleszcze, muchy tse-tse czy komary), czy niszczeniu lasów i pól uprawnych.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że coraz większą popularnością cieszy się spożycie owadów, na przykład larw mącznika. W niektórych krajach azjatyckich konsumuje się pająki czy karaluchy, jednak zwykle owady te nie stanowią podstawy czy tradycji dla lokalnego jadłospisu, a swoich korzeni upatrują w historii – często bolesnej. Przykładem może być reżim Czerwonych Khmerów w Kambodży, który doprowadził do tak wielkiego głodu, że ludzie zmuszeni byli do polowania na pająki by nie umrzeć z głodu. Dziś jest to niemal wyłącznie kulinarna ciekawostka turystyczna.

Pokaż więcej

jak odstraszyć meszki
11.07.2024 06:00 Co odstrasza meszki? Prosty w przygotowaniu specyfik wykurzy je w mig

Lato to czas, kiedy chętnie spędzamy czas na świeżym powietrzu, ciesząc się piękną pogodą w ogrodach, nad wodą lub na tarasie. Niestety, to również okres, w którym meszki potrafią być niezwykle uciążliwe. Ich ukąszenia są bolesne i mogą zepsuć nawet najprzyjemniejsze chwile spędzane na zewnątrz. Na szczęście istnieje metoda, która pozwoli nam cieszyć się latem bez obaw o te natrętne owady. Wystarczy parę kropel, aby je skutecznie odstraszyć.

co wycina kółka na listkach
10.07.2024 06:00 Kto wycina tak precyzyjne kółka na listkach roślin ogrodowych? Możesz się zdziwić

W ogrodach często możemy zobaczyć rośliny, których liście zdobią idealnie wycięte kółka. To dzieło małego, lecz niezwykle sprytnego owada, który nie tylko nie jest groźny, ale także odgrywa kluczową rolę w całym ekosystemie. Dowiedz się, dlaczego warto go chronić i wspierać jego obecność na swojej działce. Dzięki niemu Twoje plony będą obfitsze.

opener
06.07.2024 13:35 Te owady co roku skutecznie zaburzają zabawę na Open'erze. Jest się czego bać?

Open'er Festival to prawdziwe święto muzyki, na które miłośnicy festiwali i dobrych brzmień z niecierpliwością czekają każdego roku. Tym razem organizatorzy również nie zawiedli, a na scenach na lotnisku Kosakowo w Gdyni pojawią się światowej klasy artyści. Jednak historia udowadnia, że nawet tak wspaniałą zabawę mogą zaburzyć incydenty, na które nikt nie ma wpływu.

zagadka z mrówką
30.06.2024 07:00 Między motylami ukryła się mrówka. Znajdą ją tylko mistrzowie spostrzegawczości

Łamigłówki obrazkowe cieszą się ogromną popularnością, a zwłaszcza te, które wywołują iluzje optyczne i wymagają od nas uważnego przyjrzenia się szczegółom. Na zamieszczonym w sieci obrazku wśród gęsto rozmieszczonych motyli ukryła się maleńka mrówka. Twoje zadanie polega na odnalezieniu jej. Czy jesteś gotów podjąć wyzwanie?

skradzione ule
26.06.2024 13:39 Ukradł sześć uli. Miał ku temu zdumiewający powód

W gminie Łubnice (woj. świętokrzyskie) doszło do nietypowego przestępstwa, które zaskoczyło lokalną społeczność. Mieszkaniec tego regionu został przyłapany na gorącym uczynku podczas próby kradzieży uli z prywatnej pasieki. Tłumacząc się policji, mężczyzna podał zaskakujący powód, który skłonił go do takiego czynu. Grozi mu teraz kara 5 lat pozbawienia wolności. 

szubak
23.06.2024 07:00 Latające robaki w domu. Czym są szubaki i jak się ich pozbyć?

Jeśli zauważyłeś w swoim domu lub mieszkaniu latające robaki z charakterystycznym pancerzem, istnieje duża szansa, że są to szubaki. Pochodzące z Afryki chrząszcze na dobre zadomowiły się w Polsce i chętnie grasują w szafach z ubraniami i w kuchni. Jak je rozpoznać i czy są niebezpieczne? Jak się ich pozbyć? 

pleń
18.06.2024 13:29 Wygląda jak poruszająca się masa. Czym jest pleń?

Na pierwszy rzut oka przypomina dosyć szybko przemieszczającą się masę w nieregularnym kształcie. Dopiero po bliższej obserwacji można dostrzec, że jest to pleń, czyli rzadko spotykane zjawisko. Niegdyś w niektórych rejonach Polski uznawano je za przepowiednię nieszczęść. Czym tak naprawdę jest pleń i dlaczego krąży wokół niej tyle mitów i legend?

szerszeń
11.06.2024 14:16 Jakie zapachy wabią szerszenie? Tymi roślinami nieświadomie sprowadzamy je do ogrodu

W świecie owadów szerszenie wzbudzają respekt i sieją niemały postrach za sprawą swoich gabarytów i ryzykiem użądlenia oznaczającym ból. Nie ma w tym nic nadzwyczajnego, gdyż jad szerszeni u osób uczulonych może wywołać reakcję alergiczną. Okazuje się, że istnieją zapachy, które mogą je szczególnie wabić, a inne odstraszać. Dowiedz się, jakimi roślinami nieświadomie sprowadzasz szerszenie do ogrodu i na balkon.

Koperek
01.06.2024 13:10 Pokazał, co znalazł w koperku z Lidla. Taka sytuacja nie zdarza się zbyt często

Polski lektor Maciej Melcer postanowił wybrać się na zakupy do jednego z marketów popularnej sieci Lidl, aby kupić koperek. Wtedy jeszcze nie wiedział, że po powrocie do domu czeka go niespodzianka. Wśród pachnących gałązek kopru ukrywało się żyjątko. Mężczyzna postanowił dołożyć wszelkich starań, by zwierzę osiągnęło ostatnie stadium rozwoju. Efekt przechodzi najśmielsze oczekiwania.

genetycznie zmodyfikowane komary
30.05.2024 15:14 Uwolniono ponad miliard genetycznie zmodyfikowanych komarów. Cel jest jasny

Pojawiające się latem plagi komarów są zmorą wielu ludzi. Niestety, te małe owady oprócz uprzykrzania nam wieczorów mogą stanowić ogromne zagrożenie dla naszego życia lub zdrowia. W ramach walki ze zwierzętami Centrum Prewencji i Kontroli Chorób wypuściło do środowiska ponad miliard zmodyfikowanych genetycznie osobników. Cel jest jeden.

Zmierzchnica trupia główka
27.05.2024 16:11 Piszczy, a na jego tułowiu widać czaszkę. To największy w Polsce okaz tego gatunku

W Polsce żyje wiele niezwykłych zwierząt, o których wielu z nas nawet nie ma pojęcia. Mało kto wie, że największym motylem w naszym kraju jest zmierzchnica trupia główka, której nazwa nie jest przypadkowa. Jej niezwykły wygląd to dopiero początek, bowiem jej umiejętności mogą zaskoczyć. 

Zmrocznik gładysz
26.05.2024 16:33 Wygląda jak wąż, a później obrasta różowym futerkiem. Spotkacie go w Polsce

Być może wielu z was miało okazję zobaczyć w swojej okolicy nietypowe zwierzęta przypominające węże. W ubiegłym roku w Bielsku-Białej służby otrzymywały masę zgłoszeń dotyczących obecności tych dziwnych zwierząt. Okazuje się, że nie są one gadami, a przekształcają się w motyle z różowym futerkiem. Zmrocznik gładysz, bo o nim mowa, skrywa wiele tajemnic. 

samolot
22.05.2024 15:33 Mały owad, a tak ogromne straty. Nadleśnictwo walczy z klęską ekologiczną

Nad bezpieczeństwem lasów czuwają Nadleśnictwa, które monitorują stan roślinności, a także reagują, kiedy ich bezpieczeństwo jest zagrożone. Tak stało się i teraz, kiedy odnotowano ogromną ilość jednego z najgroźniejszych szkodników drzew. Postanowiono działać od razu i na wielką skalę. Już niebawem nad lasami pojawią się samoloty.

mrówki
22.05.2024 10:14 Zapłodnionym samicom odpadają skrzydła. Tego o mieszkańcach lasu możecie nie wiedzieć

W tym roku piękną i słoneczną pogodą możemy cieszyć się już od końca kwietnia. Nadzwyczajnie wysokie temperatury sprzyjają wzmożonej aktywności wielu leśnych zwierząt, które masowo rozpoczęły proces rójki. Mrówki rudnice, choć są jednymi z najmniejszych mieszkańców lasu, skrywają wiele tajemnic.

mrówki w domu
21.05.2024 12:18 Była pewna, że w szafce rozsypała się kawa. Nagle zaczęła się ruszać

Nauczycielka podczas przerwy w zajęciach z uczniami postanowiła zrobić sobie kawę. Gdy otworzyła szafkę, była przekonana, że przez przypadek na półkach rozsypały się zmielone ziarna. Po chwili, ku jej zaskoczeniu i przerażeniu brązowe drobinki zaczęły się ruszać. Kobieta nie ukrywa, że gdy to dostrzegła, poczuła się mocno zdezorientowana.

pszczoły
20.05.2024 16:39 Światowy Dzień Pszczół. Jak stworzyć otoczenie przyjazne zapylaczom?

Jak co roku, właśnie dziś - 20 maja obchodzimy Światowy Dzień Pszczół. Wydarzenie ma za zadanie zwiększyć świadomość wśród ludzi na temat roli, jaką odgrywają owady w naszym ekosystemie oraz ich nieocenionego wkładu w światową produkcję żywności. Jak o nie dbać i stworzyć otoczenie przyjazne zapylaczom? Z okazji ich święta, przedstawiamy kilka fundamentalnych informacji na ten temat. 

czarna pszczoła
15.05.2024 16:15 Czarna pszczoła największym okazem w Polsce. Myślano, że wyginęła

Pszczoły poprzez zapylanie roślin przyczyniają się do podtrzymywania biologicznej różnorodności, która nas otacza, pełniąc tym samym ogromną rolę w ekosystemie. Wśród licznych gatunków latających istot mało kto zna zadrzechnię fioletową. Czarna pszczoła w Polsce została uznana za gatunek wymarły. Jak się okazało, największy okaz powrócił na krajowe łąki. Czy jest się czego bać? 

oświetlenie ogrodowe
15.05.2024 13:34 "Wyłączcie te światła". Ekspert wyjaśnia, ile złego mogą spowodować

Eksperci apelują do wszystkich miłośników zwierząt, by zwrócili uwagę na krzywdę, jaką mogą wyrządzać im, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Okazuje się, że charakterystyczne światła stanowią poważne zagrożenie dla wielu gatunków. Eksperci z zakresu botaniki, w tym Łukasz Łuczaj, alarmują, by pozbyć się ich jak najszybciej.

mszyce
12.05.2024 14:50 Jak zwalczyć mszyce w ogrodzie? Długo zapomniane rozwiązanie wraca do łask

Mszyce to prawdziwa zmora wszystkich ogrodników. Gatunek ten żeruje na pąkach kwiatowych, liściach i łodygach, doprowadzając do osłabienia i uszkodzenia rośliny. Najczęściej można spotkać je na młodych pędach, jednak nierzadko atakują też korzenie. Ze zwalczaniem owadów nie należy zwlekać, dlatego warto wiedzieć, jak szybko i skutecznie się ich pozbyć. Sprawdź, jak przygotować niezawodny oprysk, a uporczywe szkodniki przestaną wyrządzać szkody w Twoim ogrodzie.

pędraki
09.05.2024 16:32 Pędraki w ogrodzie. Jak pozbyć się larw chrząszczy?

Pędraki bywają ogromną zmorą ogrodników i działkowców. Larwy żyjące w glebie żywią się m.in. korzeniami, przez co niszczą nie tylko uprawy, ale również sprawiają, że na trawnikach pojawiają się brunatne plamy. To z kolei przyciąga inne szkodniki, którym ułatwiany jest dostęp do pożywienia. Jak w bezpieczny sposób poradzić sobie z larwami chrząszczy?

świetlik świętojański
08.05.2024 16:15 Już niebawem pojawią się w całej Polsce. Widać je z daleka, lepiej ich nie zabijaj

Trudno ich nie zauważyć, a emitowane przez nich charakterystyczne światło widać już z daleka. Na początku lata w całej Polsce zaczną pojawiać się świetliki, nazywane również robaczkami świętojańskimi. Choć ich wygląd przypominający larwę może przestraszyć, warto zachować spokój, a przede wszystkim nie robić im krzywdy. Co warto o nich wiedzieć i dlaczego są tak ważnym elementem ekosystemu? 

tycz cieśla
06.05.2024 13:13 Owad z długimi czułkami widziany w polskich lasach. Co to za stworzenie?

Jego czułki są 3 do 5 razy dłuższe od własnego ciała. To prawdziwy rekordzista polskich lasów. Można go spotkać prawie w całym kraju. Choć najchętniej wygrzewa się na nasłonecznionych zrębach sosnowych, to równie często siada na czapkach, gdyż doskonale potrafi latać. 

chrabąszcz majowy
05.05.2024 13:05 Zlatują się chmarami. Czym zagraża chrabąszcz majowy? Wplątanie we włosy to najmniejszy problem

Chrabąszcze majowe to niezbyt lubiane stworzenia, które można zobaczyć podczas nocnych lotów w okresie od maja do czerwca. Głośno bzyczą i wplątują się we włosy, zakłócając spokój osobom spędzającym czas na świeżym powietrzu. W rzeczywistości strach przed tymi owadami to nasz najmniejszy problem. Wraz z nadejściem słonecznych dni stają się one prawdziwą zmorą ogrodników i leśników. Czym zagraża chrabąszcz majowy i czy powinniśmy się go bać?

pszczoły
05.05.2024 12:21 Dziewczynka twierdzi, że w jej pokoju jest potwór. W rzeczywistości to coś gorszego

Gdy dziewczynka poinformowała rodziców, że w jej pokoju mieszka potwór nikt jej nie uwierzył. Każdy przecież wie, jak mocno potrafi działać dziecięca wyobraźnia. Tym razem jednak nie był to tylko zwykły niewinny wymysł. Prawda okazała się o wiele gorsza. 

muchy
01.05.2024 09:33 Ten roztwór skutecznie odstraszy muchy. Przygotuj go i pożegnaj bzyczący problem

Muchy potrafią nieźle zajść nam za skórę. To jedno z bardziej irytujących latających stworzeń, z którymi mamy do czynienia w naszym klimacie. Do tego są dosłownie wszędzie. Jak skutecznie pozbyć się ich z domu? Dzięki temu roztworowi muchy będą omijać okna szerokim łukiem. 

mrówki
28.04.2024 12:12 Bezpieczne sposoby na pozbycie się mrówek z ogrodu. Sprawdzone triki

Mrówki są niewątpliwie pożytecznymi istotami w panującym ekosystemie. Jak się okazuje, nie tylko świat przyrody czerpie korzyści z ich obecności, ale również właściciele ogródków. Jeśli jednak ich ilość stanie się zbyt liczna, mogą okazać się bardziej szkodliwe niż dobroczynne. Przedstawiamy sprawdzone triki na skuteczne pozbycie się owadów z działek. 

mucha
26.04.2024 14:20 Ta mucha może żyć w ciele człowieka. Zdziwicie się, jak się tam dostaje

W gąszczu dzikiej przyrody istnieje owad, który nie tylko atakuje swoje ofiary, ale wręcz pożera ich żywe tkanki. Cochliomyia hominivorax, znana jako mucha śrubowa, stanowi ogromne zagrożenie dla zwierząt hodowlanych i ludzi, wywołując poważne obrażenia i ciężkie do wyleczenia infekcje. Walka z nią jest możliwa, lecz niezwykle kosztowna. Naukowcy wyjaśniają jak zatrzymać inwazję tego szkodnika.

motyle
25.04.2024 10:38 Adoptowali nietypowe zwierzę. Tylko dzięki nim miało szansę przetrwać

Przyjaźń człowieka z owadem wydaje się być niemożliwa. Prawda okazuje się zgoła inna. Ku zaskoczeniu wielu mieszkanka Kanady może pochwalić się tą wyjątkową i piękną relacją. Debbie Tonner wraz z rodziną zaadaptowała nietypowe zwierzę. Tylko dzięki nim i ich wrażliwym sercom miało szansę na przetrwanie.