Wygląda jak poruszająca się masa. Czym jest pleń?
Na pierwszy rzut oka przypomina dosyć szybko przemieszczającą się masę w nieregularnym kształcie. Dopiero po bliższej obserwacji można dostrzec, że jest to pleń, czyli rzadko spotykane zjawisko. Niegdyś w niektórych rejonach Polski uznawano je za przepowiednię nieszczęść. Czym tak naprawdę jest pleń i dlaczego krąży wokół niej tyle mitów i legend?
Tajemnicze zjawisko poruszającej się masy. Czym jest pleń?
Pleń, zwany również robakiem hufcowym, jest tajemniczym zjawiskiem, któremu od długiemu czasu bacznie przyglądają się naukowcy. Zjawisko określone tą nazwą przykuwa uwagę swoim nietypowym wyglądem, który z daleka przypomina pełzającą masę. Niektórzy porównują ją do zastygającej magmy. W tym roku ponownie zauważono pleń w polskich Tatrach, a dokładnie na Polanie Olczyskiej.
Pleń składa się z kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy larw muchówki z gatunku ziemiórki pleniówki. Po raz pierwszy wspomniano o niej w XVII w., a obserwacji dokonał zoolog Caspar Schwenckfeld, związany z Gryfowem Śląskim i Jelenią Górą.
Jak powstaje pleń? Niewyjaśniona przyczyna do dziś intryguje naukowców
Tak ogromna liczba ciasno złączonych ze sobą larw budzi ciekawość. Zjawisko to od lat jest badane przez naukowców, jednak wciąż nie wiadomo, co jest dokładną przyczyną takiego zachowania larw muchówki. Jedną z niepotwierdzonych teorii jest wędrówka w poszukiwaniu jedzenia.
Pełzająca masa porusza się stosunkowo szybko, a larwy są mocno ze sobą ściśnięte. Ponadto stale zmieniają swoje położenie, wyprzedzają się wzajemnie, a także zamieniają miejscami. Tworząc jedność, zapewniają sobie dodatkową ochronę przed drapieżnikami.
Pleń zwiastunem nadchodzącej choroby - wierzenia, mity i legendy
W minionych wiekach, kiedy o pleni było wiadomo jeszcze mniej niż współcześnie, w wybranych rejonach Polski przypisywano zjawisku nadprzyrodzoną siłę. Wierzono bowiem, że to omen, który zwiastuje śmierć, plagi, nieurodzaj i ogólnie pojęte nieszczęście.
W innych zakątkach kraju było zgoła inaczej. Pleń nadal pozostawała przyrodniczym fenomenem kojarzonym z magią, jednak górale tatrzańscy zbierali ją, by następnie ją ususzyć i rozsypać wokół domu, w stodołach i stajniach. Rytuał ten miał przynieść dobrobyt, zdrowie, szczęście i urodzaj.
