Syczy w dziczy, choć nie jest wężem. "Leśny budzik" żyje na skrajach lasów
W Polsce występuje wiele wyjątkowych ptaków, które cieszą zarówno oko, jak i ucho. Miłośnicy przyrody z radością wsłuchują się w poranne śpiewy, obserwując przy tym ich barwne upierzenie i unikalne zachowania. Tytuł jednego z najbardziej fascynujących gatunków przypada ptakowi, który potrafi syczeć jak wąż. Co ciekawe, szczególnie upodobał sobie towarzystwo rolników.
Wyróżnia go irokez. Ptak ten jest symbolem polskiej przyrody
Polska może poszczycić się niezwykłym bogactwem awifauny. Na terenie naszego kraju można spotkać ponad 450 gatunków ptaków, z czego około 230 to odmiany lęgowe. Wiele z nich jest objętych ścisłą ochroną prawną ze względu na zagrożenia związane z działalnością człowieka oraz konieczność zachowania różnorodności biologicznej.
Jeden z gatunków stanowiących nieodłączny element polskiego krajobrazu skrywa wiele tajemnic, o których większość z nas nie ma najmniejszego pojęcia. Dudek to ptak, którego znają niemal wszyscy. Przede wszystkim dzięki niepowtarzalnemu wyglądowi i charakterystycznemu czubowi – zobaczenie go na żywo pozostawia niezapomniane wrażenie.
Zwierzę to pojawia się w wielu polskich przysłowiach, co podkreśla jego znaczenie w naszej kulturze. “Wystrychnąć kogoś na dudka”, "każdy dudek ma swój czubek" czy “bojący dudek”. Te i inne powiedzenia oraz popularność kabaretu "Dudek" sprawiają, że gatunek ten jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i lubianych postaci w polskiej faunie.
Każdy dudek ma swój czubek
Dudek jest średniej wielkości ptakiem, który wyróżnia się rdzawym kolorem tułowia oraz wachlarzowym czubem na głowie. Ten czub, również rdzawy z czarnymi końcówkami, jest najbardziej charakterystycznym elementem jego wyglądu. Ma szerokie i zaokrąglone skrzydła, z czarnymi lotkami i sterówkami zdobionymi białymi i żółtawymi pasami. Brzuch i podogonie są jasne, a długi, cienki dziób o rdzawobrązowym kolorze z czarnym końcem jest lekko zagięty. Zwierzę ma ciemnobrązowe oczy i szare nogi. Malownicza kompozycja barw sprawia, że trudno go pomylić z innym gatunkiem.
Dudka najczęściej można spotkać na skrajach starych drzewostanów liściastych, w alejach drzew w pobliżu rowów, pól i ugorów, a także na obrzeżach lasów i siedlisk ludzkich. Preferuje niewielkie prześwietlone lasy z rozległymi polanami oraz sady i pastwiska.
Osobniki często wybierają dziuple w drzewach, ale mogą również gniazdować w dziurach w ziemi lub stertach kamieni. Chętnie przebywają tam, gdzie rolnicy wypasają swoje bydło, gdyż w krowich odchodach łatwo znajdują owady, którymi się żywią. Jednak aby zobaczyć dudka, trzeba się mieć wiele szczęścia i mocno się śpieszyć, gdyż do ciepłych krajów wylatuje już w połowie sierpnia.
Ciekawe zachowania dudków
Dudek wykazuje wiele interesujących zachowań, które są warte zapamiętania. W locie porusza się powoli i dostojnie, wachlując zaokrąglonymi skrzydłami jak ogromny motyl. Na ziemi, zamiast od razu uciekać w obliczu zagrożenia, często nieruchomieje, przywierając do podłoża i rozkładając skrzydła w pasiasty wzór. Pisklęta dudka mają jeszcze bardziej nietypowe sposoby obrony – w sytuacji zagrożenia wystrzykują cuchnącą ciecz z gruczołu kuprowego przypominającą woń zgniłego mięsa. Mało tego, potrafią też syczeć, udając węże.
Charakterystyczne dudnienie „du-du-du”, które słychać w okresie godowym, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych dźwięków polskich łąk i pól. To właśnie dzięki temu unikalnemu brzmieniu dudek zawdzięcza swoją nazwę. Niska, hipnotyzująca melodia, często słyszana o brzasku sprawiła, że ptak ten otrzymał przydomek leśnego budzika.
