Nie mają mózgu, a potrafią się uczyć. To jedne z najstarszych zwierząt na Ziemi, przełomowe badania
Nie tylko ludzie są zdolni do uczenia się. Tę umiejętność posiada szereg innych zwierząt. Chociaż zdolność do nauki dotychczas przypisywano bardziej zaawansowanym organizmom, naukowcy coraz więcej dowiadują się o intelekcie istot, których dotychczas nie podejrzewano o zdolność do głębszego myślenia.
Meduzy wielkości paznokcia zadziwiły naukowców swoją mądrością
Te zwierzęta nie mają mózgu, a jednak, jak udowodnili naukowcy, potrafią się uczyć. Tripedalia cystophora to gatunek meduzy natywny dla Karaibów i środkowej części Indo-Pacyfiku.
Te niewielkie stworzenia wielkości paznokcia, mimo nieskomplikowanego układu nerwowego są niesamowicie mądre. Jamochłony zaliczane do parzydełkowców to jedne z najstarszych stworzeń na naszej planecie. Na Ziemi żyją już pół miliarda lat i wcale nie potrzebują milionów neuronów, żeby podejmować trudne decyzje i się uczyć.
Meduzy polują na inne zwierzęta. Muszą dobrze orientować się w przestrzeni
Przełomowe badania opublikowane w czasopiśmie naukowym “Current Biology” rzuciły światło na dotychczas nieznane aspekty umysłu meduz. Te proste organizmy posiadają jedynie kilka tysięcy neuronów. Liczba ta chowa się przy miliardach komórek nerwowych człowieka. Mimo to ten prosty organizm potrafi reagować na bodźce i uczyć się, jak postępować w ich obliczu.
Zespół naukowców pod kierunkiem Andersa Garma z Uniwersytetu Kopenhaskiego oraz Jana Bieleckiego z Uniwersytetu Kiel zbadał sposób, w jaki meduzy nawigują w zmieniającej się przestrzeni.
Dawniej zakładano, że meduzy uczą się jedynie na najprostsze możliwe sposoby. Jednym z nich jest habituacja, czyli zdolność przywykania do określonego bodźca, takiego jak stały dźwięk czy dotyk – mówi Anders Garm.
Tripedalia cystophora na co dzień zamieszkują korzenie lasów namorzynowych. Ich głównym pokarmem są widłonogi, za którymi muszą się uganiać. W łowach przeszkadzają korzenie, o które zaplątują się meduzy. Jako że ich ciało jest miękkie, zderzenie z twardą przeszkodą może doprowadzić do uszczerbku na zdrowiu. Dlatego Tripedalia cystophora nauczyły się, jak odróżniać ciemny korzeń od jaśniejszej wody.
Naukowcy wykazali, że meduzy uczą się na błędach
Sposób, w jaki meduzy z badania odróżniają korzenie od reszty otoczenia, polega na kontraście. To, w jaki sposób ciemne korzenie odcinają się od jaśniejszej morskiej toni, mówi im, kiedy mają skręcić.
Teraz jednak odkryliśmy, że meduzy posiadają także zaawansowane zdolności uczenia się. A nawet, że uczą się na błędach. Dzięki nim modyfikują swoje zachowanie – opowiada Garm.
Problemem jest to, że w przypadku nocnych polowań czy zakwitów glonów ten kontrast ulega zmniejszeniu. Przy braku dostępu do światła czy zmętnieniu wody, zlokalizowanie przeszkód staje się trudniejsze.
Co robią wtedy meduzy? Po prostu… wpadają na przeszkody. Okazuje się, że wyciągają jednak z poprzednich błędów cenne lekcje.
Nasze eksperymenty wykazały, że od 3 do 5 błędnych manewrów wystarczało, żeby zmienić zachowanie meduz, tak aby więcej nie uderzały w korzenie. Co ciekawe, mniej więcej tylu powtórzeń potrzebują muszki owocówki i myszy, czyli znacznie bardziej zaawansowane zwierzęta, żeby czegoś się nauczyć – mówi Garm.
Niektórzy mogą spytać – co właściwie mówią nam te badania i po co ktoś bada układ nerwowy meduz? Przeprowadzanie podobnych eksperymentów być może pozwoli nam zrozumieć sposób, w jaki wyewoluował ludzki mózg.
Jeśli chcesz zrozumieć, jak działają bardzo złożone struktury, dobrze jest zacząć od czegoś najprostszego − podsumowuje Garm.
Źródło: eurekalert.org, national-geographic.pl
