Ile krowa ma żołądków? Wszyscy powtarzają, że cztery, a jest zupełnie inaczej

Polska wiodącym producentem mleka w Europie. Gdzie w Polsce jest najwięcej krów?

Zielone łąki po horyzont, a na nich krowy o charakterystycznych czarnych lub brązowych łatach pasące się na pastwisku — ten widok każdy z nas jest w stanie przywołać z odmętów wspomnień, niezależnie od tego, czy zalicza się do mieszkańców spokojnej wsi bądź mieszczuchów z umiłowaniem do wielkomiejskiego zgiełku. Choć obraz szczęśliwej krowy mlecznej to nierzadko element strategii marketingowej, który jest na rękę producentom nabiału, badania Eurostatu (stan na 28 listopada 2022 roku) potwierdzają, że koncentracja chowu i hodowli krów w Polsce postępuje. 

Polska jest czołowym producentem mleka w Unii Europejskiej. Statystyki przedstawione przez Główny Urząd Statystyczny pokazują, że w czerwcu 2023 roku najwięcej krów mlecznych Polsce znajdowało się w województwie mazowieckim, na drugim miejscu uplasowało się województwo podlaskie, zaś na trzecim wielkopolskie. Niestety zdarza się, że częściej interesuje nas sama produkcja różnorodnych artykułów spożywczych, jakie możemy pozyskać w wyniku przetworzenia krowiego mleka, aniżeli usposobienie, emocjonalność, a wreszcie odmienna anatomia tych stworzeń od innych ssaków. Temu ostatniemu podpunktowi należy się uważniej przyjrzeć.

Czy to prawda, że krowa ma kilka żołądków? Przyjęło się wierzyć, że posiada ich cztery. W rzeczywistości układ pokarmowy przeżuwaczy jest bardziej skomplikowany, niż mogłoby nam się wydawać. 

Biała lisica odłowiona z parkingu firmy kurierskiej. Internauci drżą o jej los Czytaj dalej Adoptowała dwa czarne koty. Minęły 3 lata, wygląd jednego całkiem się zmienił Czytaj dalej

Ile żołądków ma krowa? Łatwo o pomyłkę

Udomowione krowy to zwierzęta gospodarskie, które należą do grupy przeżuwaczy. Oznacza to, że nie posiadają typowego dla wszystkożerców czy mięsożerców żołądka. Forma pojedyncza została tutaj użyta nieprzypadkowo, gdyż wbrew powszechnym przekonaniom krowy mają tylko jeden żołądek, a pogłoski o dodatkowych trzech to duże uproszczenie. 

Z anatomicznego punktu widzenia krowy posiadają jeden żołądek z czterema odrębnymi komorami: 

• żwacz, 
• czepiec, 
• księgi, 
• trawieniec.

Żołądek krów zaskakuje nie tylko swoją pojemnością, która u dorosłych osobników wynosi nawet 250 litrów. To bowiem ewolucyjny sukces, który możemy zaobserwować również u innych gatunków zwierząt z grupy przeżuwaczy, m.in. żyraf, jeleni, saren, antylop i bawołów. Skomplikowana budowa narządu w połączeniu z zasiedlającymi go mikroorganizmami, tj. bakteriami beztlenowymi, pierwotniakami oraz grzybami pozwala na przetwarzanie celulozy zawartej w roślinach. U ludzi, którzy przecież również jedzą rośliny, strawienie tej substancji jest niemożliwe. Za co zatem odpowiada każda z komór żołądka?

Jak działa układ pokarmowy krów?

System trawienny przeżuwaczy jest złożonym i usystematyzowanym procesem, a więc każda z komór żołądka pełni osobną rolę w trawieniu nawet najtwardszych pokarmów roślinnych. Wstępnie pogryziony pokarm w pierwszej kolejności trafia do największej komory, zwanej żwaczem. Możemy ją porównać do ogromnej kadzi, która stanowi ok. 80% całkowitej pojemności żołądka zwierzęcia. 

Na tym odcinku roślinny materiał jest rozdrabniany i fermentowany za sprawą enzymów pochodzących od mikroorganizmów, na skutek czego uwalniane są składniki odżywcze. W wyniku synchronicznym skurczy dwóch pierwszych komór żołądka większe elementy są cofane do jamy gębowej i ponownie przeżuwane, by osiągnąć mniejsze rozmiary.

W następnej komorze, czyli czepcu, dochodzi do oddzielenia cieczy od stałych elementów pokarmu. Służy on za filtr, gdzie cząstki pokarmu, które wciąż wymagają przemielenia, cofane są z powrotem do żwacza, a dostatecznie małe posuwane ku kolejnemu przedżołądkowi. Księgi odpowiadają za rozbicie materiału przy pomocy kwasów i innych enzymów trawiennych. Dzięki pofałdowanym wypustkom, które przypominają stronice książki, zwiększa się powierzchnia błony śluzowej wchłaniającej wodę i substancje odżywcze, np. elektrolity, minerały i kwasy tłuszczowe.

Finalny etap trawienia odbywa się w trawieńcu, który swoją budową jest najbardziej zbliżony do żołądka innych ssaków. Dopiero na tym odcinku znajdują się gruczoły odpowiedzialne za produkcję soku żołądkowego, który rozkłada paszę na podstawowe składniki odżywcze, co umożliwia ich wchłonięcie przez organizm. Z trawieńca pozostała treść pokarmowa przesuwa się do dwunastnicy, czyli jednej z części jelita cienkiego, a następnie do dalszych fragmentów jelita grubego.

Źródło: topagrar.pl, focus.pl, zwierzakinadpotokiem.pl