Dlaczego święcimy palmę wielkanocną? Dawniej wierzono, że ma potężną moc
![palma wielkanocna](https://images.iberion.media/images/1920/Projekt_bez_nazwy_86_3d1f275ab0.webp)
Zgodnie z polską tradycją ludową w niedzielę poprzedzającą Wielkanoc zawsze odbywają się uroczyste procesje z palmami wielkanocnymi. Czemu właściwie służy święcenie przystrojonych wiązanek? Polacy uchodzą za naród podtrzymujące dawne zwyczaje, choć w tym przypadku można zaobserwować sporą rozbieżność. Kiedyś wierzono, że poświęcona palma ma magiczne właściwości, Z nadprzyrodzonymi mocami i odprawianymi rytuałami istotny związek miały zwierzęta.
Między profanum a sacrum. Palma wielkanocna to ważny symbol
Niedziela Palmowa, nazywana w polskiej tradycji ludowej również Kwietną lub Wierzbną, uroczyście rozpoczyna Wielki Tydzień przed Wielkanocą i odbywa się zawsze w ostatnią niedzielę Wielkiego Postu. Historia święconych palemek w Kościele katolickim sięga już czasów starożytnych. Ten kolorowy i barwny dzień jest ważnym symbolem dla wiernych biorących udział w procesji. I choć obecnie najpopularniejsze palmy nie przypominają już tych starożytnych, to niosą ze sobą ten sam przekaz jak dawniej.
Poświęcone w Niedzielę Palmową gałązki były ważnym elementem corocznych praktyk. Podstawą do stworzenia palmy wielkanocnej były gałązki wierzby, co oczywiście nie jest działem przypadku. Na wiosnę drzewo pokrywa się srebrzystymi baziami i puszcza zielone listki, co symbolizuje odrodzenie, a roślinie przypisywano wyjątkową wolę życia. Dlatego dawniej poświęcone palmy przynoszono po mszy do domu, a bazie dawano dzieciom do połknięcia. Mawiano przy tym ”masz jednego kotka łyknąć, to nie będziesz miał guza w gardle”.
To jednak niejedyne wierzenie, jakie związane było z przystrojoną kwiatami i wstążkami palmą. Nasi przodkowie na przeróżne sposoby wykorzystywali je, aby cieszyć się obfitością plonów, a także chronić siebie, swoją rodzinę oraz zwierzęta. Co ciekawe, do osiągnięcia boskiej protekcji konieczna była… chłosta.
![canva.com: Fotyma.jpg](https://images.iberion.media/images/origin/canva_com_Fotyma_e972c0dab0.jpg)
Wierzenia związane z palmą wielkanocną. Wiązanki miały chronić ludzi i zwierzęta
Z palmą związane było wiele obyczajów, które miały zapewnić pomyślność i zdrowie dla całej rodziny na następny rok. Wierzono, że bazie wierzby uleczą ból gardła i żołądka. Palmą chłostano również lękliwe dzieci, aby je „odczarować”. Z kolei w gospodarstwach z palmowych gałązek wykonywano baty, którymi przez cały rok poganiano bydło.
Elementy poświęconych wiązanek miały zapewnić chłopom nie tylko pomyślność na pastwisku, ale również w hodowli. Dawniej wierzono bowiem, że czarownice odbierają krowom mleko. W zależności od regionu poświęconymi palmami smagano zwierzęta wyganiane na pierwszy wiosenny wypas albo okadzono ich ciała dymem z podpalonych wiązanek. Czasami palemki umieszczano również w kurnikach. Wierzono, że taki rytuał pozwoli uniknąć chorób, z jakimi zmagały się zwierzęta gospodarskie.
Pamiętajmy, że dawniej rolnik posiadający krowę lub konia znajdował się wyżej w hierarchii niż rolnik dbający tylko o uprawy. Ale również tutaj palma znalazła swoje zastosowanie. Z gałązek umieszczonych w palmie wykonywano krzyżyki, które miały uchronić pole uprawne przed gradobiciem i piorunami. Wierzono również, że zatknięta w grządki z warzywami palma odstraszy robactwo.
Wygląd palmy wielkanocnej dawniej a dziś
Dawne palmy nie były tak okazałe jak te obecnie. Wiązanki potrafiły być przyozdobione jedynie jedną wstążeczką. Istotne były zielone gałązki, które symbolizowały życie, siły witalne i odradzającą się przyrodę. Ukryta pośrodku palmy gałązka leszczyny zapewniała nie tylko utrzymanie palmy w idealnym pionie, ale również miała za zadanie chronić gospodarstwo przed burzami i ich negatywnymi skutkami. Leszczyna była uważana za magiczne drzewo, które odciąga pioruny.
![Zrzut ekranu 2024-03-24 o 09.11.32.png](https://images.iberion.media/images/origin/Zrzut_ekranu_2024_03_24_o_09_11_32_6ff4c44e31.png)
Obecnie w miastach święcenie palmy nie wzbudza w ludziach aż takich emocji. Palma, mająca kiedyś tak wiele symbolicznych znaczeń, teraz kupowana jest zazwyczaj w markecie i stanowi wyłącznie dekorację wnętrza. Jednak w wielu regionach Polski własnoręczne przygotowywanie po dziś dzień jest praktykowane. Wiązanki wykonywane są przez wiele tygodni przez gospodynie i są przyozdabiane kolorowymi kwiatami oraz wstążkami, a ich wielkość często przerasta nasze wyobrażenie. Po uroczystej mszy i procesji palmy zdobią ołtarz lub czekają w domowym zaciszu, aby zostać użyte jako kropidło w czasie wizyty księdza po kolędzie.
Źródło: etnomuzeum.eu
![kot](https://images.iberion.media/images/1920/SWIAT_ZWIERZAT_OBRAZ_2024_03_23_T102915_424_7798641cb5.webp)
![Psy](https://images.iberion.media/images/1920/SWIAT_ZWIERZAT_OBRAZ_2024_03_23_T152157_476_07e30a502f.webp)
![Celine Dion](https://images.iberion.media/images/1920/Kopia_WZORY_DLA_SG_2024_07_26_T233159_059_b0fccb9d4f.webp)
![Występ Lady Gagi na Igrzyskach Olimpijskich](https://images.iberion.media/images/1920/Wystep_Lady_Gagi_na_Igrzyskach_Olimpijskich_c57c60b176.webp)
![Rak szyjki macicy, rak](https://images.iberion.media/images/1920/Co_roku_z_powodu_tego_raka_umiera_1600_Polek_9631c7e88a.webp)
![Bożena Dykiel, Mieczysław Hryniewicz](https://images.iberion.media/images/1920/Bozena_Dykiel_Mieczyslaw_Hryniewicz_f9de23f40d.webp)
![Był sobie kot](https://images.iberion.media/images/1920/Byl_sobie_kot_d3edad37dc.webp)
![Wulkan](https://images.iberion.media/images/1920/wulkan_turysci_pl_nowe_bd7df8b62a.webp)
![Materiały promocyjne](https://images.iberion.media/images/1920/Kobieta_w_ogrodzie_a42c929a56.webp)
![Kot i Pies](https://images.iberion.media/images/1920/Projekt_bez_nazwy_1_40e6b73458.webp)
![Chrome](https://images.iberion.media/images/1920/chrome_ochrona_fot_pxhere_DALL_E_897cb3f8b6.webp)
![Wakacje](https://images.iberion.media/images/1920/upadek_biura_1831724a08.webp)
![Celine Dion](https://images.iberion.media/images/1920/Szablony_Lelum_1200x700_88_20cfa0db40.webp)
![tarcie jabłek](https://images.iberion.media/images/1920/kolacja_na_cieplo_b4401f9f16.webp)