Ryby akwariowe: podwodny świat w Twoim domu

Ryby akwariowe – historia hodowli

Ryby akwariowe to takie, które trzyma się (tu bez niespodzianek) w akwarium. Hoduje się je specjalnie po to, by akwaryści mogli przyglądać się im i śledzić ich zachowania.

Ludzie hodowali ryby dla rozrywki już 4500 lat temu! Pierwsze wzmianki o rybach, które pełniły funkcje akwariowych, spotkać można u Sumerów – mieszkańców starożytnej Mezopotamii. Początkowo trzymano tylko nieduże rybki słodkowodne, które łatwo było przechowywać w domach, wpuszczano je także do sadzawek i oczek wodnych. Z czasem, wraz z rozwojem techniki, możliwe stało się trzymanie w przydomowym zbiorniku także ryb morskich, nawet dość dużych – tak robili np. starożytni Rzymianie.

Ryby akwariowe to zbiór niezliczonych gatunków, podgatunków i odmian, w przeróżnych kształtach, kolorach, rozmiarach i o różnych cechach biologicznych. Niektórzy oceniają liczbę dostępnych współcześnie gatunków ryb akwariowych na 25 000! Ta różnorodność, różnokształtność i różnobarwność to cechy, które bardzo ceni się u ryb akwariowych, mających przecież przede wszystkim służyć ozdobie akwarium i całego wnętrza domu lub mieszkania.

Najwięcej gatunków ryb akwariowych pochodzi z Amazonii, jednym z najbogatszych i najbardziej różnorodnych biomów na całej Ziemi. Ryby amazońskie miewają najbardziej spektakularny wygląd – wielobarwne, skrzące się łuski i duże płetwy w fantazyjnych kształtach. Wiele gatunków dostarczyły także podmokłe tereny Azji, na czele ze słynną złotą rybką, hodowaną w Chinach już w VII w. n. e.

Najlepsze ryby akwariowe to takie, które w naturalnym środowisku zadowalają się niedużą przestrzenią, a więc mają raczej niewielkie rozmiary i żyją w oczkach wodnych lub przybrzeżnych rejonach większych jezior.

Współcześnie w akwariach dominują nieduże ryby słodkowodne, takie jak gupiki (czyli pawie oczka), bystrzyki, złote rybki, bojowniki, glonojady, mieczyki, piskorki, sumy rekinie, skalary, brzanki, kiryski, kardynałki. Wybór jest przeogromny i każdy akwarysta, zarówno początkujący, jak i weteran, znajdzie dla siebie wymarzoną rybę akwariową.

Czego potrzebują ryby akwariowe?

Przede wszystkim należy dowiedzieć się, czy dana ryba to gatunek samotniczy czy stadny. Na przykład popularne gupiki to ryby stadne i najlepiej czują się w grupie. Nie brak jednak gatunków, które wolą mieć akwarium dla siebie, a ewentualnych sąsiadów będą prześladować i w końcu pożrą. Im więcej rybek zamierzamy trzymać w akwarium, tym większy musi być zbiornik. Różne gatunki mają w tym względzie różne upodobania i należy sprawdzić, ile litrów wody powinno przypadać na pojedynczą rybę akwariową danego gatunku.

Woda w akwarium musi mieć odpowiednią dla danego gatunku ryby akwariowej temperaturę, a także współczynnik twardości i pH. W wodzie można też rozpuścić nieco specjalnej soli akwarystycznej, która ułatwia rybom trawienie i zabija lęgnące się pierwotniaki. Do podgrzewania wody służy grzałka, a do jej czyszczenia – odpowiednio mocny filtr.

Dno akwarium powinno być piaszczyste – wiele ryb połyka nieco piasku przy jedzeniu, co pomaga im trawić pokarm. Akwarium powinno być też wyposażone w rośliny, obsadzone na całej głębokości zbiornika. Do lubianych przez wiele gatunków ryb akwariowych gatunków roślin należą np. mech jawajski, kabomba wodna, onodowka i różdżyca. Dorosłe ryby akwariowe lubią je podjadać, a małe chować się wśród ich łodyg, korzeni i liści.

Do naświetlania akwarium nada się odpowiednio mocna lampa UVB.

Co jedzą ryby akwariowe?

Ryby akwariowe miewają różne upodobania żywieniowe, zależnie od gatunku. Najchętniej przyjmują z reguł pokarm żywy, jak w swym naturalnym środowisku. Ryba akwariowa chętnie żywi się zooplanktonem (wszelkiego typu pierwotniaki lub wrotki), glonami, skąposzczetami (np. dżdżownicami) i owadami (najchętniej żywymi larwami muchówek i komarów). Nie wzgardzi też dafniami (rozwielitkami). Większość ryb akwariowych chętnie spałaszuje również rozmoczoną kaszę mannę czy płatki owsiane, a także rozdrobnione liście niektórych roślin, np. szpinaku.

Można też podawać rybom akwariowym specjalny pokarm w płatkach. Powinien zawierać ok. 80% wody. Opakowanie należy zużyć w ciągu ok. trzech miesięcy, bo po tym czasie pokarm wietrzeje i traci wiele ze swych właściwości odżywczych. Możesz użyć pokarmu granulowanego, jeśli chcesz dokładniej dawkować swoim rybom akwariowym pożywienie. Pokarm granulowany rozpuszcza się w wodzie dużo wolniej od opłatków, więc zawsze widać, ile rybki już zjadły i co jeszcze mają do zjedzenia.

Zdrowe ryby akwariowe

W zależności od gatunku, ryby akwariowe mogą mieć różne przypadłości. Typowe choroby to np. mykobakterioza (gruźlica) ryb, a także choroby wywołane grzybami, np. ichtiosporidioza czy pleśniawka. Zdarzają się przypadki rybiej ospy lub martwicy płetw. W przypadku martwicy może pomóc wymiana połowy wody i posypanie jej niejodowaną solą kuchenną. Wywołujące ospę pasożyty można usunąć za pomocą specjalnych środków chemicznych ze sklepu akwarystycznego lub promieni UV.

Najczęstszą oznaką choroby jest u ryb akwariowych osowiałość lub wręcz letarg, niepokój powinny też wzbudzić wybałuszone oczy i półotwarte skrzela. Zdrowa ryba akwariowa patroluje swoje terytorium, jej łuski są lśniące, oczy żywe. Jeśli dostrzeżesz u swojej ryby akwariowej jakiekolwiek oznaki choroby, zabierz ją do specjalisty.

Ryby akwariowe żyją kilka lat, z reguły dłużej od swych dziko żyjących pobratymców.