Obroża elektryczna dla psa: skuteczny trening czy znęcanie się?

Obroża elektryczna dla psa: kontrowersyjne narzędzie treningu

Obroża elektryczna dla psa przez wielu właścicieli zwierząt uważana jest za pożyteczne narzędzie treningu. Inni uważają jednak takie obroże za okrutne i przeciwskuteczne. Obroża elektryczna dla psa, jej użyteczność i bezpieczeństwo użytkowania to sprawy bardzo kontrowersyjne wśród hodowców i właścicieli psów.

Ogromna większość trenerów zgadza się, że najlepiej jest, by trening psa odbywał się wyłącznie metodami pozytywnymi – należy nagradzać zachowania pożądane i ignorować niepożądane. W praktyce jednak wielu właścicieli stosuje w treningu także karanie złego zachowania, najczęściej słownie karcąc niegrzeczne psy, a nierzadko też dając im klapsy lub pacnięcia gazetą. Jak twierdzą – często nie bez racji – odpowiednio stosowane kary nie mają trwałego negatywnego wpływu na zdrowie ani samopoczucie większości psów, za to pozwalają szybciej i skuteczniej wpoić zwierzakom, jak należy i jak nie należy się zachowywać.

Obroża elektryczna dla psa: jak działa?

Właśnie z tego założenia – że odpowiednie karanie nie szkodzi – wyszli twórcy elektrycznej obroży dla psa.

Urządzenie wygląda jak zwykła obroża. Po naciśnięciu guzika na pilocie obroża – nie bójmy się tego powiedzieć wprost – razi psa prądem. Oczywiście, jest to słabe wyładowanie (maksymalnie ok. 9 woltów), które nie powoduje bólu, jest jednak wystarczająco nieprzyjemne, by pies poczuł się ukarany.

Są też obroże elektryczne, które zamiast porażenia wywołują intensywne wibracje lub wypuszczają impuls elektrostatyczny, który nie boli, ale irytuje zwierzaka. Wiele obroży elektrycznych posiada regulację natężenia impulsu, dzięki czemu właściciel może sam zdecydować, jaki poziom negatywnego bodźca jest odpowiedni dla jego psa.

Droższe obroże pozwalają na ustawienie zaawansowanych funkcji, np. automatycznego karcenia, gdy pies szczeka (jeśli właściciel chce oduczyć zwierzaka częstego szczekania), lub też gdy czworonóg przekroczy wyznaczony obręb (tzw. wirtualne ogrodzenie, możliwe dzięki wbudowanemu w obrożę systemowi GPS).

Cena obroży elektrycznej zależy od jej technicznego zaawansowania i dodatków – baterii, akumulatorów, firmowych smyczy dokładanych do samej obroży. Obroża elektryczna dla psa może kosztować od kilkudziesięciu do kilkuset złotych.

Obroża elektryczna dla psa: do czego służy?

Obroża elektryczna dla psa może stanowić pożyteczne narzędzie treningu, ponieważ pozwala ukarać psa od razu po tym, jak coś zbroi, lub nawet jeszcze w trakcie rozrabiania. To bardzo ważne, ponieważ psy uczą się przez zapamiętywanie bodźców i skojarzenia. Jeśli otrzymają smakołyk po tym, jak zrobiły coś, co w opinii ich opiekuna jest dobre, skojarzą i zapamiętają, że takie właśnie zachowanie owocuje smakołykiem i będą je powtarzać. Jeśli pies zostanie skarcony, dostanie klapsa lub odczuje porażenie przez obrożę elektryczną, skojarzy i zapamięta, że czynność, którą właśnie wykonywał, jest dla niego niekorzystna, bo przynosi karę, i stopniowo przestanie to robić.

Pies musi jednak otrzymać nagrodę lub karę od razu po wykonaniu danej czynności czy zachowaniu się w dany sposób, ponieważ czworonogi kojarzą tylko bezpośrednie następstwa swoich uczynków. Nie należy nagradzać ani karać psa za coś, co zrobił dziesięć minut temu, bo zwierzę nie pojmie, za co jest nagradzane lub karane.

Obroża elektryczna pozwala ukarać psa jeszcze w trakcie popełniania „przestępstwa”, a więc maksymalizuje skuteczność treningu. Dzięki niej można natychmiastowo i jednoznacznie przekazać psu, że dane zachowanie – atakowanie innych zwierząt, skakanie na ogrodzenie, jedzenie śmieci z ulicy itp. – jest niepożądane. Obroża elektryczna jest więc skutecznym narzędziem treningu, niewątpliwie jest to jednak negatywna metoda treningowa, a obecnie twierdzi się, że trening psa powinien być tylko pozytywny.

Obroża elektryczna dla psa: czy to dobry pomysł?

Wielu hodowców, trenerów i właścicieli nalega, by zrezygnować z negatywnych metod treningu psów. Krzyczenie i bicie stresuje psy – tak samo jak ludzi, zwłaszcza dzieci – a stres odbija się negatywnie zarówno na zdrowiu fizycznym jak i psychicznym zwierzęcia. Zestresowany negatywnym treningiem pies może przestać się uczyć, zacząć unikać treningów, a nawet wykształcić lęk i obawę przed swoim opiekunem.

Zwolennicy stosowania obroży elektrycznej wskazują jednak, że karanie dostosowane do potrzeb i okoliczności to nie znęcenie się, tylko kolejny – obok nagradzania – sposób na dotarcie do psa i uczenie go.

Kluczem do odpowiedniego stosowania kar w treningu, a więc też do używania obroży elektrycznej dla psa, jest wyczucie i umiarkowanie. Wrzaski i bicie to nie to samo co karcenie psa lub fizyczne odsunięcie go z miejsca, w którym nie powinien być. Karcenie czy dawanie psom klapsów nie oznacza psychicznego i fizycznego znęcenia się nad zwierzęciem. Jeśli metody negatywne stosowane są w odpowiednich momentach (tylko, gdy pies zostanie przyłapany na gorącym uczynku) i z odpowiednim natężeniem (karcenie, a nie krzyczenie), zwierzę odczuje nieprzyjemny bodziec jako nauczkę, a nie traumę.