Grzybica u kota - przyczyny, objawy i leczenie

Grzybica u kota - jaki to rodzaj schorzenia?

Dermatofitozę u kota, powszechnie określaną mianem grzybicy, powodują chorobotwórcze zarodniki z rodzaju Microsporum lub Trichophyton. Zarodniki to mikroskopijne, pasożytnicze grzyby, które żywią się substancjami zawartymi w komórkach skórnych kota. Zakażenie grzybicze może pojawić się na włosach, pazurach i skórze kota.

To choroba bardzo zakaźna, która przenosi się nie tylko przez bezpośredni kontakt z nosicielem, ale też pośrednio poprzez kontakt z miejscem, w którym przebywało wcześniej zarażone zwierzę, takim jak jego legowisko lub używanym przez nie przedmiotem, takim jak miska, obroża, grzebień. 

Przyczyny grzybicy u kota

Najczęściej na grzybicę zapadają koty młode lub stare, czyli takie, u których dopiero wykształca się odporność lub mają ją osłabioną. Szczególnie narażone są na nią koty długowłose, u których trudniej jest usunąć zarodniki podczas pielęgnacji sierści. To schorzenie powszechne w dużych skupiskach zwierząt, takich jak schroniska, hotele dla czworonogów i wystawy. 

Jak możemy się domyślać, w większym stopniu narażone są na nią koty wychodzące niż te, które cały czas spędzają zamknięte w mieszkaniu. Zarażeniu grzybicą sprzyjają również złe warunki sanitarne, wysoka temperatura i duża wilgotność powietrza. Na grzybicę narażone są koty przewlekle chore, źle karmione oraz samice w czasie rui albo karmienia kociąt. W rozprzestrzenianiu się choroby mają też udział insekty, takie jak pchły, wszy i muchy.

Musimy też zdawać sobie sprawę, że grzybica to rodzaj zoonozy, czyli choroby odzwierzęcej. Oznacza to, że grzybicą może zarazić się od kota również człowiek. Szczególnie narażone są na nią dzieci i osoby starsze z niewykształconą lub zaburzoną odpornością, a także osoby mające na co dzień kontakt z kotami, jak weterynarze i pracownicy schronisk. 

Objawami grzybicy u człowieka są najczęściej pieczenie i swędzenie, stan zapalny skóry, wykwity i łuszczenie zmian skórnych. Grzybica u człowieka często wymaga długotrwałego leczenia farmakologicznego i stosowania preparatów do leczenia miejscowego w rodzaju maści i aerozoli.

Objawy grzybicy u kota

Grzybica nie jest łatwa do zdiagnozowania, często przebiega bezobjawowo. Najczęściej jej symptomy pojawiają się, kiedy dochodzi do osłabienia układu odpornościowego kota. Pojawiają się wówczas zmiany w strukturze skóry zwierzęcia. Naskórek kota rogowacieje i zatykają się jego gruczoły łojowe. Powoduje to u kota duży dyskomfort i zwierzę odczuwa swędzenie. Zaczyna się drapać i w ten sposób powiększa powierzchnię ran, na których mogą powstawać ropne zakażenia. 

Zmiany skórne mogą przybrać formę pierścieniowatego łysienia z łuszczeniem, którego obszar powiększa się wraz z postępami choroby. Mogą pojawić się również odbarwienia, rumień i zaskórniki. Grzybica u kota najczęściej rozwija się na głowie, uszach, pyszczku, na bokach, brzuchu i na kończynach, w tym na pazurach i opuszkach.

Oprócz typowo skórnych dolegliwości, innymi objawami grzybicy u kota mogą być: wypadanie włosów, przykry zapach wydzielany przez zwierzę, zapalenie przewodów słuchowych, zapalenie okolicy warg oraz zanokcica, czyli zmiany wysiękowe lub łuskowe w okolicach pazurów. 

Podstawowy problem ze zdiagnozowaniem grzybicy polega na tym, że nie objawia się ona jednoznacznie. Może na przykład przebiegać bez świądu lub ze świądem umiarkowanym oraz bardzo silnym, który może prowadzić do samookaleczeń. To samo dotyczy kwestii wypadania włosów. U niektórych kotów będzie ono umiarkowane, u innych będą wypadać dosłownie garściami. Dlatego, jeśli tylko zaobserwujemy któryś z wyżej wymienionych objawów, nieważne czy jest to zwykły łupież czy bardziej widoczne problemy ze skórą kota, powinniśmy natychmiast skonsultować się z weterynarzem.

Grzybica u kota - rozpoznanie i leczenie

Jeśli podejrzewamy, że nasz kot cierpi na grzybicę, powinniśmy uważnie obserwować zachowanie zwierzęcia i zmiany na jego ciele, aby weterynarz podczas przeprowadzanego wywiadu otrzymał jak najwięcej informacji. Aby potwierdzić grzybicę, lekarz może wykonać badanie ultrafioletowe, podczas którego widać zmiany skórne spowodowane przez zarodniki w określonych kolorach. Pewniejszym sposobem na potwierdzenie grzybicy i wyodrębnienie konkretnego zarodnika są testy laboratoryjne, do których potrzebny jest wycinek skóry zwierzęcia. Test powinien ustalić, jaki rodzaj grzyba zaatakował naszego pupila.

Leczenie kota często zaczyna się od ostrzyżenia zwierzęcia na krótko. Nie jest to przyjemny widok, szczególnie w przypadku kotów długowłosych, które tracą swój atrybut, ale w ten sposób możemy ograniczyć rozprzestrzenianie się grzyba i znacznie ułatwić stosowanie preparatów używanych miejscowo. 

W leczeniu miejscowym częściej niż maści stosuje się środki płynne do kąpieli i smarowania, zawierające enilkonazol lub mikonazol. Kot powinien być kąpany przy pomocy takiego preparatu dwa razy w tygodniu. Kuracja może trwać od sześciu do dziesięciu tygodni. Ponadto kot powinien dostawać doustnie środki przeciwgrzybicze, takie jak ketokonazol, flukonazol, itrakonazol, terbinafina. Mogą one niestety wywoływać skutki uboczne, takie jak brak apetytu lub wymioty. Kot powinien je przyjmować co najmniej przez miesiąc. 

Podczas leczenia kot powinien być izolowany od innych zwierząt, a wszystkie miejsca, w których przebywał wcześniej, powinny zostać zdezynfekowane preparatami grzybobójczymi. Dywany, pościel i legowisko najlepiej jest uprać. 

Leczenie zazwyczaj jest długie i zależy od stopnia odporności u kota. Rokowania zazwyczaj są dobre w przypadku grzybicy, choć właściciel zwierzęcia musi wykazać się cierpliwością i być przygotowanym na kompleksowe leczenie.