Drozd śpiewak - śpiewający ptasi kowal

Drozd śpiewak - co to za ptak? 

Zarówno drozd śpiewak, jak i kwiczoł, paszkot, droździk, a nawet kos należą do dużej rodziny ptaków drozdowatych (Turdidae) i podrodziny drozdów. Wszystkie należą do ptaków średniej wielkości i są zaledwie ułamkiem wśród ogromu pozostałych drozdowatych, do których należy ponad trzysta gatunków i około tysiąc podgatunków ptaków zamieszkujących wszystkie kontynenty z wyjątkiem Antarktydy.

Wśród nich wyróżnia się drozd śpiewak, którego nazwa, jak możemy podejrzewać, wiąże się ściśle z jego wokalnymi umiejętnościami. Także w językach angielskim (song trush) i niemieckim (singdrossel) nazwa tego ptaka odnosi się bezpośrednio do jego śpiewu, który uważa się za jeden z najpiękniejszych ptasich treli świecie. Odgłosy, które wydaje, są melodyjne, urozmaicone i posiadają wyraźne motywy, powtarzane przez ptaka od dwóch do czterech razy podczas śpiewu. Właśnie dzięki tej charakterystyce można łatwiej rozpoznać drozda śpiewaka.

To ptak, którego ciało osiąga długość od 21 do 23 cm, a masa wynosi od 60 do 100 g. W przypadku tego gatunku nie występuje dymorfizm płciowy i samiec oraz samica charakteryzują się takim samym rodzajem upierzenia. Wierzch ciała na grzbiecie drozda śpiewaka jest brązowy, a spód białawy z licznymi czarnymi plamkami tworzącymi kształt litery V. Boki i pierś mają kolor ochry, dziób jest żółtawy, kończyny razem ze stopami różowe. Młode ptaki tego gatunku mają upierzenie podobne do rodziców, różni się ono jedynie pomarańczowymi smugami na skrzydłach i na grzbiecie.

Drozd śpiewak - gdzie występuje?

Drozd śpiewak jest obecny niemal w całej Europie z wyjątkiem Islandii i Kaukazu oraz części Półwyspu Iberyjskiego, nizinnych Włoch i południowej Grecji. Śpiewaki ze Skandynawii oraz Europy Środkowej i Wschodniej zimują w regionie Morza Śródziemnego, w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. W XIX wieku drozd śpiewak był też sztucznie wprowadzony do Australii i Nowej Zelandii, jednak powszechniejszy jest w tej drugiej, gdzie traktowany jest jako ptak najmniejszej troski.

W Polsce drozdy zamieszkują wszelkiego typu lasy, najczęściej o gęstym poszyciu, w którym można ukryć gniado, a także parki i ogrody oraz zadrzewione cmentarze w dużych miastach. Liczebność drozda śpiewaka w przełożeniu na hektary wynosi do ośmiu par ptaków na 10 ha, więc nie jest specjalnie powalająca.

Drozd śpiewak - czym się żywi i jak zdobywa pożywienie?

Drozd śpiewak żywi się zarówno pokarmem pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Preferuje przede wszystkim bezkręgowce w rodzaju dżdżownic i ślimaków, ale gustuje także w miękkich owocach i jagodach borówki lub czernicy. W ciągu lata zjada na przykład owoce jemioły i pośrednio uczestniczy w jej rozsiewaniu. Swoje ofiary wyszukuje przy pomocy narządu wzroku, najczęściej rozgrzebując ściółkę na bardziej otwartych terenach.

Drozd śpiewak jest również znany ze specyficznego sposobu zdobywania pożywienia. Jego dużym przysmakiem są ślimaki, do których jednak nie jest mu łatwo dostać się przez ich skorupkę. Jego dziób nie jest niestety przystosowany do rozbijania twardych, wapiennych skorup, jednak ptak radzi sobie z tym problemem w inny sposób.

Drozd wynajduje odpowiednie miejsce - może to być przydrożny płaski kamień lub fragment parkowej alejki. Aby rozbić ślimaka, chwyta go dziobem i raz po raz uderza o twarde podłoże, dlatego też takie miejsca określane są w przypadku działalności drozda śpiewaka mianem kuźni. Ptak rzeczywiście zachowuje się jak kowal, jednak nie poprzestaje tylko na jednej metodzie rozbijania skorupy ślimaka. Drozd nie tylko uderza o podłoże trzymając ofiarę w dziobie, ale też zrzuca ją z mniejszej lub większej wysokości aż do skutku. Jeżeli w jakim miejscu w parku zauważymy szczątki rozłupanych skorup ślimaków, możemy być pewni, że oto trafiliśmy na kuźnię tego sprytnego ptasiego kowala.

Okres lęgowy i rozmnażanie drozda śpiewaka

Drozd śpiewak rzadko tworzy ze swoimi współbraćmi stada. To monogamiczny i zarazem terytorialny gatunek, który ustanawia swoje terytoria rozrodcze, zaznaczając je swoim charakterystycznym śpiewem. Okres lęgowy trwa od kwietnia do lipca i zazwyczaj obejmuje dwa lęgi w roku. Zanim jednak dojdzie do wysiadywania jaj, ptaki muszą zbudować gniazdo, które w przypadku drozda śpiewaka jest bardzo specyficzne.

Ptak zazwyczaj buduje je dość nisko, w krzakach lub na drzewach, dzięki czemu można do niego w miarę swobodnie zajrzeć. Na zewnątrz wygląda jak legowisko innych ptasich gatunków, zbudowane z gałązek, mchów i liści. Kształtem przypomina czarkę, która ma jednak dość wyjątkową wyściółkę. Przypomina ona tekturę i jest zbudowana z gliny lub próchna zmieszanych ze śliną samicy. Tworzy się w ten sposób rodzaj zaprawy czy też wylewki, na której samica drozda może w wygodny i bezpieczny sposób wysiadywać jaja. Jaj może być 4 lub 5 i mają niezwykły, turkusowy kolor skorupek, które dodatkowo są czarno nakrapiane. Jaja mają wymiary 2,7 x 3,0 cm i ważą średnio 6 gramów. Wysiadywanie zaczyna się po złożeniu ostatniego jaja i trwa około 13 dni.

W tym czasie dosyć ciekawe jest to, co robi samiec. Otóż nie tylko zdobywa pokarm dla samicy, ale też bardzo często śpiewa, wprowadzając w swoim rewirze lęgowym nastrój spokoju. Nieco melancholijny śpiew tego drozda ma właściwości kojące także dla człowieka, ale w tym przypadku bardziej przysłużą się samicy, uspokajając ją, kiedy ta musi spędzić kilkanaście dni na wysiadywaniu jaj.

Po wykluciu się, pisklęta przebywają w gnieździe przez 14-17 dni. Po tym okresie młode są już upierzone, zdolne do latania i mogą opuścić gniazdo. Przez kolejne dwa tygodnie są jeszcze dokarmiane przez rodziców, głównie samca, jeśli ma jeszcze nastąpić drugi lęg. Cały cykl z wysiadywaniem, opieką nad małymi i śpiewaniem drozda jest wówczas powtarzany.