Diabeł tasmański: unikat z Antypodów

Diabeł tasmański: relacje z ludźmi

Diabeł tasmański (łac. sarcophilus harrisii) to mięsożerny torbacz, występujący (niemal) tylko na australijskiej wyspie Tasmania, a od zeszłego roku także na południowo-wschodnim wybrzeżu kontynentu. Jego nazwa gatunkowa - sarcophilus – oznacza „miłośnik mięsa”, a drugi człon pochodzi od nazwiska odkrywcy gatunku, przyrodnika George’a Harrisa.

O historii stosunków diabłów tasmańskich z ludźmi wiele mówi nazwa, jaką nadali zwierzęciu osadnicy, z trudem wiążący koniec z końcem na niegościnnej wyspie. Nazywali diabły „szczeniętami Belzebuba”, czyli pomiotem księcia piekła. Uważali, że diabły tasmańskie to agresywne drapieżniki i złośliwi niszczyciele, i bali się ich przeraźliwych nocnych nawoływań. W rzeczywistości to jednak nie diabły tasmańskie, lecz zdziczałe psy odpowiadały za większość przypadków zagryzienia bydła w historii tasmańskiego osadnictwa.

Aż do 1941 r. trwały polowania i konkursy łowów na diabła tasmańskiego uważanego za szkodnika, tak że w końcu gatunek stanął na krawędzi wyginięcia.

Współcześnie obraz diabła tasmańskiego w masowej wyobraźni jest zupełnie inny niż dawniej. Diabeł tasmański stał się symbolem Tasmanii i całej Australii, a także atrakcją turystyczną, przyciągającą na Antypody wielu pasjonatów obserwacji rzadkich zwierząt.

Najsłynniejszym diabłem tasmańskim jest Diabeł Tasmański – postać z kreskówki „Looney Tunes” (pol. „Zwariowane melodie”) studia Warner Bros, pokazana po raz pierwszy na ekranie w 1954 r.

Jak wygląda diabeł tasmański?

Diabeł tasmański osiąga 65 cm długości, do czego doliczyć trzeba jeszcze ok. 26 cm ogona. Waży ok. 8 kg. Samice są nieco mniejsze od samców – ważą średnio o 2 kg mniej.

Diabła tasmańskiego trudno porównać z jakimkolwiek innym zwierzęciem. Przypomina skrzyżowanie niewielkiego psa z wielkim gryzoniem. Ma uszy niedźwiedzia, wibrysy szczura i torbę kangura.

Diabeł tasmański ma dużą głowę, uzbrojoną w szczęki o silne nacisku ok. 553 niutonów – to jedne z najsilniejszych szczęk wśród drapieżników lądowych. W szczęce diabła tasmańskiego stale rośnie zestaw 42 zębów, w tym dużych kłów.

Przednie łapy diabła tasmańskiego są dłuższe od tylnych, co u torbaczy jest bardzo nietypowe. Dłonie wyposażone są w pięć palców, z których jeden odstaje na bok, co ułatwia zwierzęciu trzymanie pokarmu. Pazury diabła tasmańskiego pozwalają mu kopać nory i chwytać zdobycz, a także drapać zażarcie przeciwników i konkurentów.

Ogon diabła tasmańskiego służy mu do przechowywania tłuszczu, utrzymywania równowagi w czasie szybkiego biegu, a także do komunikowania się z innymi diabłami.

Futro diabła tasmańskiego jest czarne z białymi plamami na piersi i zadku, choć niektóre diabły mają umaszczenie jednolicie czarne bez plam.

Diabeł tasmański: obszar występowania

Diabeł tasmański występuje współcześnie tylko na Tasmanii – wyspie u południowo-wschodnich wybrzeży Australii. Dopiero w 2020 r. udało się reintrodukować diabły tasmańskie na kontynentalnej Australii – na wybrzeżu prowincji Nowa Południowa Walia.

Obowiązują ścisłe ograniczenia prawne eksportu diabłów tasmańskich poza ich rodzinną wyspę, a hodowle zagraniczne nie udały się. Dlatego bardzo trudno jest zobaczyć na żywo diabła tasmańskiego i najczęściej trzeba w tym celu lecieć aż na Tasmanię.

Diabeł tasmański: biotop

Diabeł tasmański zamieszkuje szczególnie licznie wiecznie zielone, suche i widne twardolistne lasy i wrzosowiska, zawsze w pobliżu wybrzeża Wschodniej i Północno-Zachodniej Tasmanii.