Traszka zwyczajna - płaz, który przypomina z wyglądu jaszczurkę

Traszka zwyczajna - różnice między płazami i gadami

Aby dokładnie scharakteryzować traszkę zwyczajną, najlepiej zacząć od przedstawienia różnic między gadami i płazami, przede wszystkim dlatego, że traszka jest wkładana w poczet tych pierwszych. Mylone są zresztą inne zwierzęta z obu grup, ponieważ w jednej i w drugiej gromadzie znajdziemy pełzające, zmiennocieplne gatunki. Gady jednak częściej trzymają się lądu, a szczególnie suchych lokalizacji, podczas gdy płazy funkcjonują głównie w wilgotnym i wodnym środowisku. 

Poza tym gady składają jaja na lądzie, w ciepłych miejscach, natomiast rozród płazów najczęściej odbywa się w wodzie lub w wilgotnych miejscach. Oprócz tego między traszką a jaszczurkami występują wyraźne różnice w budowie, choćby za sprawą spłaszczonego ogona zakończonego u traszki płetwą podczas jej wodnego trybu życia; u jaszczurek ogon jest owalny i zwykle ostro zakończony. 

Traszka zwyczajna - co to za zwierzę?

Traszka zwyczajna należy do rodziny salamandrowatych i jest gatunkiem płaza ogoniastego. To małe zwierzę o długości ciała od 6 do 8 cm w przypadku samicy i od 8 do 10 cm w przypadku samca, natomiast masa ciała zamyka się w przedziale od 1 go 4 g dla obu płci. Ciało traszki zwyczajnej  jest smukłe, cylindryczne i słabo umięśnione. Na grzbiecie ubarwienie jest brązowe lub oliwkowe, na brzuchu żółte lub jasnokremowe, przy czym całe ciało traszki pokryte jest ciemnymi plamami. Na brzuchu występuje jeszcze podłużna smuga, która jest czerwona u samca i pomarańczowa u samicy, natomiast wzdłuż grzbietu u obu płci biegnie niski fałd skórny. Glowa jest mała, wąska i wysklepiona z trzema charakterystycznymi bruzdami zbiegającymi się w okolicy nozdrzy.

Wygląd traszki zwyczajnej zmienia się wyraźnie podczas okresu godowego, zaznacza się wtedy u niej również dymorfizm płciowy. U samca tworzy się wówczas od głowy do końca ogona szeroki grzebień godowy, którego wysokość może dojść nawet do 10 mm. Na palcach tylnych nóg wyrastają płatki skórne przypominające błony pławne. Samo ubarwienie robi się wówczas bardziej intensywne i tworzą się na nim dodatkowe, błękitne plamy. U samicy grzebień w czasie godów jest znacznie mniejszy, a ubarwienie mniej intensywne. Poza okresem godowym nie jest łatwo na pierwszy rzut oka rozróżnić obie płcie. 

Traszka zwyczajna - gdzie występuje?

Traszka zwyczajna występuje w wielu częściach Europy. Na północy jej zasięg występowania sięga do Skandynawii, na zachodzie do Wysp Brytyjskich. Południowa granica kończy się w środkowej Francji i Szwajcarii oraz w środkowych Włoszech (choć traszka nie występuje na północy tego kraju), Grecji i północno-zachodniej Turcji. Występuje też w wielu regionach Rosji z granicą zahaczającą o Kazachstan. W Polsce jest to pospolity płaz występujący praktycznie na obszarze całego kraju. Preferuje obszary nizinne i górskie o wysokości dochodzącej nawet do 1500 m n.p.m.

Traszka zwyczajna może zasiedlać różne środowiska. Mogą to być lasy liściaste i iglaste, zarośla, łąki oraz parki, czyli także środowiska zmodyfikowane ręką człowieka. W lasach przybrzeżnych strefy umiarkowanej, najczęściej w zalesionych dolinach rzek jest najbardziej rozpowszechnionym płazem obok żab. Do rozrodu potrzebuje obecności zbiorników wodnych, przy czym są one zazwyczaj małe, płytkie, niezarybione i porośnięte wodnymi roślinami. Czasami można ją spotkać w pobliżu zwykłych kałuż lub w zbiornikach na deszczówkę.

Tryb życia traszki zwyczajnej

Traszka zwyczajna to ziemno-wodny gatunek płaza. Podczas godów zamieszkuje środowisko wodne i dzięki zaopatrzonemu w płetwę ogonowi świetnie pływa. Jest wówczas aktywna całą dobę, szczególnie w ciepłe i słoneczne dni, choć jej główna aktywność przypada na porę nocną. W tym okresie na jej pożywienie składają się głównie chruściki, larwy owadów, nieduże skorupiaki, jaja i kijanki innych płazów. 

Poza okresem godowym prowadzi lądowy tryb życia i jest wówczas aktywna w porze nocnej. W ciągu dnia to zwierzęta bardzo skryte i mało ruchliwe, ukryte pod kamieniami, kłodami drewna, w jamach ziemnych i jaskiniach lub w innych miejscach, które zapewnią im odpowiednią dawkę wilgoci. W dzień wychodzą na żer jedynie podczas deszczu. Na lądzie są mało ruchliwe i powolne, mogą stać się łatwym łupem dla większych drapieżników, a ich jedyną obroną jest nieprzyjemna wydzielina ze skórnych gruczołów jadowych. Traszki odżywiają się w tym czasie ślimakami bez skorupek, pająkami, dżdżownicami i różnymi owadami, takimi jak chrząszcze, motyle i muchówki. Naturalnymi wrogami traszek są kaczki, ryby, zaskrońce, żmije, inne płazy, szczury i łasice

Sen zimowy traszka rozpoczyna w październiku, a na terenach górskich już nawet we wrześniu. Traszki zimują gromadnie, tworząc kolonie złożone nawet z kilkuset osobników lub wspólnie z innymi płazami. Miejsca zimowania są przeróżne, mogą to być jamy ziemne, nory, kłody drzew, leśna ściółka, ale także dostępne piwnice. Okres hibernacji może trwać nawet sześć miesięcy, najczęściej jest to okres od października do marca.