Toksoplazmoza u kota: czy możesz się nią zarazić?

Toksoplazmoza u kota: co to za choroba?

Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza, przenoszona przez koty. Wywoływana jest przez pierwotniaki toxoplasma gondii. Mogą one zagnieździć się w niemal wszystkich tkankach organizmu. Objawami toksoplazmozy u kotów mogą być wodogłowie i wodobrzusze, otępienie, wymioty, biegunki i żółtaczka. U większości zwierząt jednak choroba przebiega bezobjawowo i dopiero kontrolne badanie krwi i kału może wykazać jej obecność. Toksoplazmoza to więc podstępna choroba – kot często sam nie wie, że coś mu dolega.

Leczenie zdiagnozowanej toksoplazmozy polega na podaniu kotu specjalnego antybiotyku – klindamycyny. Lek podaje się w zastrzykach lub tabletkach a terapia powinna być konsekwentnie prowadzona przez ok. cztery tygodnie.

Toksoplazmoza u kota: jak dochodzi do zakażenia zwierząt?

Koty ulegają zakażeniu pierwotniakami najczęściej wtedy, gdy jedzą mięso pochodzące z zarażonych zwierząt, np. myszy. Myszy to żywiciele pośredni pierwotniaków toxoplasma gondii, tzn. przenoszą tylko niedojrzałe formy pasożytów. Podobną funkcję w cyklu rozwojowym pierwotniaków toksoplazmozy odgrywają ptaki, świnie, kozy, owce i krowy. Natomiast dopiero u kotów pierwotniaki te osiągają dorosłą postać.

Kot może zakazić się pasożytami toksoplazmozy także pijąc zakażoną wodę. Czasem też zakażona kotka przekazuje pasożyty swemu potomstwu.

Toksoplazmoza u kota: jak zarażają się ludzie?

Koty przenoszą dorosłe już formy pierwotniaków, które rozmnażają się w ich organizmach – wytwarzają oocysty, czyli zygoty otoczone specjalnymi osłonkami. Oocysty te wraz z kałem są wydalane na zewnątrz organizmu kota. Mogą przetrwać poza nosicielem bardzo długo, nawet półtora roku. Kot wydala oocysty tylko wtedy, gdy choruje na toksoplazmozę po raz pierwszy – potem staje się odporny na działanie pierwotniaków. Wydalanie oocyst następuje mniej więcej tydzień po zakażeniu kota i trwa od trzech do dwudziestu dni.

Właśnie te wydalone przez kota oocysty mogą spowodować zakażenie się pierwotniakami przez ludzi. Po ok. pięciu dniach od wydalenia oocysty stają się inwazyjne, tzn. zdolne do zakażania ludzi. Oznacza to, że częste wymienianie żwirku w kuwecie kota skutecznie zmniejsza ryzyko zakażania ludzi toksoplazmozą.

U ludzi toksoplazmoza może być wrodzona (zakażenie, tak jak u kociąt, następuje jeszcze w łonie matki), lub nabyta – tutaj pasożyty dostają się do organizmu w niedogotowanym mięsie, nieumytych warzywach i owocach, przez zabrudzone skaleczenia albo po prostu na brudnych rękach.

Toksoplazmoza jest szczególnie groźna dla kobiet w ciąży.

Toksoplazmoza u kota: czym grozi zarażenie u człowieka?

Ludzie to żywiciele pośredni pasożytów toksoplazmozy, tzn. w ich organizmach pierwotniaki toxoplasma gondii nie mogą osiągnąć formy dojrzałej i namnażać się. Mimo tego, WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) szacuje, że ok. 1/3 ludzkości zakażona jest pasożytami toksoplazmozy. To wieści z jednej strony niepokojące, z drugiej jednak statystyka pokazuje, że ludzie, podobnie jak koty, w większości przechodzą toksoplazmozę bezobjawowo.

Toksoplazmoza rzadko daje objawy u ludzi. Kiedy już daje, może mieć przebieg ostry lub przewlekły. Ostry przebiega jak silna grypa, występuje gorączka, zapalenie węzłów chłonnych, czasem także opon mózgowych i samego mózgu. W przebiegu przewlekłym choroba powoduje zapalenie narządu, który został zaatakowany, a także bóle głowy i stawów. Dobrą informacją jest to, że toksoplazmoza daje objawy tylko raz, a po jej przejściu organizm trwale uodparnia się na działanie pierwotniaków toxoplasma gondii.