Sroka zwyczajna: nie taka zła, jak ją malują

Sroka zwyczajna: stosunki z ludźmi

Sroka zwyczajna (łac. pica pica) uchodzi w kulturze za szachrajkę – nałogowo kradnie błyskotki, które są dla niej magnetycznie atrakcyjne. Tymczasem badacze z brytyjskiego uniwersytetu w Exeter przeprowadzili testy, z których wynikło, że sroki wcale nie interesują się błyskotkami i nie kradną np. kluczy czy biżuterii, a wręcz przeciwnie – typowo dla zwierząt, obawiają się nowych i nieznanych obiektów i unikają ich.

Nie ulega jednak wątpliwości, że sroki, podobnie jak inne krukowate, to bardzo inteligentne ptaki. Jako jedyne zwierzęta obok niektórych małp, słoni, świń i delfinów przeszły tzw. test lustra, tzn. wykazały, że potrafią odróżnić swoje odbicie w lustrze od innego ptaka. Sroki potrafią zbierać i ukrywać żywność, tworząc dla siebie zapasy na trudne czasy, a swoim pisklętom dzielą kąski na odpowiednio małe części. Sroki mają dobrą pamięć i potrafią wnioskować z własnych doświadczeń. Zaobserwowano, że sroki w stadach przejawiają pewne rytualne zachowania, potrafią np. wyrażać żal. W niewoli sroki potrafią używać rożnych narzędzi do czyszczenia swoich klatek.

Inteligencja jednak nie zaskarbiła srokom sympatii ludzi, którzy uważali ją – niesłusznie – za złodziejkę, a do tego – całkiem słusznie – za krzykaczkę, mającą brzydki zwyczaj wyjadania innym ptakom jajek i piskląt. Srokę uważano więc za zły omen, zwiastun śmierci, a Jan Brzechwa przedstawił ją w wierszu jako nałogową kłamczuchę i plotkarę. Polszczyzna utrwaliła srokę w kilku niezbyt przychylnych ptakowi powiedzeniach, np. „gapić się jak sroka w gnat” albo „wypaść sroce spod ogona”.

Na Dalekim Wschodzie jednak sroki uważano za symbol płodności i zgody małżeńskiej.

Jak wygląda sroka zwyczajna?

Sroka zwyczajna to średniej wielkości ptak, równy gołębiowi, ale mniejszy od wrony, o ciele długości do 18 cm i okazałym, zaostrzonym ogonie, osiągającym nawet do 30 cm długości. Rozpiętość skrzydeł sroki wynosi do 60 cm, a masa ciała dochodzi do ćwierć kilograma.

Sroka zwyczajna ma charakterystyczne czarno-białe upierzenie, z bielą na brzuchu, bokach ciała, barkówkach i krawędziach skrzydeł. Czarne piórka sroki zwyczajnej mają piękny i różnorodny połysk: na głowie zielony, na grzbiecie czerwony, na ogonie zielono-brązowy, a na skrzydłach zielono-granatowy.

Sroka zwyczajna pierzy się od wczesnego lata do jesieni.

Sroka zwyczajna: obszar występowania

Sroka zwyczajna w postaci 6 regionalnych podgatunków zamieszkuje ogromny obszar Eurazji – od Gibraltaru po Kamczatkę, od fiordów Norwegii po Tajwan, spotyka się ją również w Północno-Zachodniej Afryce. Nie występuje na obszarach rosyjskiej tundry, w Indiach, Indochinach i na Wyżynie Tybetańskiej.

Sroka zwyczajna to ptak szeroko rozpowszechniony w Polsce, głównie na nizinach.

Sroka zwyczajna: biotop

Sroki występują naturalnie przede wszystkim w zaroślach nad brzegami rzek i na obrzeżach lasów, ale nauczyły się, że sąsiedztwo człowieka popłaca i obecnie sroki to jedne z najczęściej spotykanych ptaków lęgowych na polach, łąkach, w sadach, ogrodach i miejskich parkach. Sama Warszawa to dom dla ok. 3,5 tys. par lęgowych srok.

Sroki mieszkają wszędzie tam, gdzie mają dużo zakamarków do ukrycia się i duży teren łowny, porośnięty niewysoką roślinnością i z rzadka drzewami. Sroki unikają tylko stepów i wszelkich otwartych przestrzeni bez roślinności.