Shar pei: uciekinier z komunistycznych Chin

Shar pei – historia rasy

Rasa shar pei wywodzi się w południowo-wschodnich Chin. Chińska nazwa „sha pi” oznacza „piaszczysta skóra” i odnosi się zapewne do dość luźnej skóry tych psów, lejącej się niczym piasek.

Shar pei to bardzo stara rasa, prawdopodobnie jedna z pierwotnych. Shar pei być może wywodzi się od psów stróżujących, hodowany jeszcze za dynastii Han (III w. p.n.e. - III w. n.e.). Dawniej psów shar pei używano zaganiania bydła, a także pilnowania majątków, zwłaszcza świątyń. Shar pei chętnie też wystawiano do walk psów.

Psy shar pei pozostawały popularne w Chinach aż do lat 50. XX w. Po wprowadzeniu komunizmu i proklamowaniu Chińskiej Republiki Ludowej psy shar pei zaczęły być postrzegane przez władze jako objaw zbytku i burżuazyjnego stylu życia. Za rządów Mao Zedonga właściwie zakazano hodowli psów shar pei, co doprowadziło do załamania się ich liczebności. Jeden z hodowców psów shar pei, Matgo Law, postanowił uratować starożytną chińską rasę przed wyginięciem. W 1973 r. napisał do towarzystw kynologicznych w USA z prośbą o pomoc. Dzięki zapoczątkowanej przez Matgo Law akcji psy shar pei sprowadzono przez Hongkong do Stanów Zjednoczonych. Rasa szybko zyskała popularność w USA, a ze względu na swe egzotyczne pochodzenie i początkową rzadkość (w 1978 r. żyło tylko 60 osobników) osiągnęła także bardzo wysokie ceny. Z tego powodu nieuczciwi hodowcy z Hongkongu i Tajwanu zaczęli krzyżować shar peie z buldogami, bulterierami i mopsami, tworząc odmianę o szczególnie szerokim pysku, by szybko sprzedać psy nieświadomym Amerykanom. Tak powstała odmiana rasy shar pei z tzw. mięsistym pyskiem (meat-mouth). Shar peie czystej krwi, o smuklejszej kufie, nazywa się czasem psami z kościstym pyskiem (bone-mouth).

W 1992 r. American Kennel Club zarejestrował shar peie jako osobną rasę. Preferowano psy z mięsistym psykiem, a więc z domieszką krwi innych ras. Psy amerykańskie hodowano także w taki sposób, by zwiększyć liczbę i głębokość ich naturalnych zmarszczek. Od pewnego czasu hodowcy amerykańscy starają się także spopularyzować miniaturkę shar peia, która osiąga tylko 40 cm wysokości w kłębie.

W Polsce psy rasy shar pei pojawiły się w latach 80. XX w.

Jak wygląda shar pei?

Shar pei to średnich rozmiarów molos w typie mastifa, blisko spokrewniony z chow chowem. Osiąga 51 cm wysokości w kłębie i wagę do 26 kg.

Cechą charakterystyczną psów rasy shar pei jest luźna skóra, silnie pomarszczona w okolicach głowy i ogona. Szczenięta całe ciało mają silnie pomarszczone. Inną cechą typową dla shar pei jest szeroka kufa o dobrze wypełnionych wargach, prawie bez stopu, z widocznym niewielkim wybrzuszeniem u podstawy. Psy shar pei mają także czarno-niebieskie języki, co stanowi cechę unikalną dla ras dalekowschodnich.

Pies ma dość dużą głowę, migdałowate oczy osadzone głęboko między fałdami skóry, w kolorze dopasowanym do umaszczenia i niewielkie uszy w kształcie trójkątów z końcówkami zgiętymi w kierunku oczu, przylegające do czaszki. Chiński wzorzec rasy – dla psów czystej krwi, mniej pomarszczonych i ze smuklejsza kufą niż u psów amerykańskich – podaje, że shar pei ma „babciny” wyraz pyska, głowę w kształcie melona, nos przypominający motyla i uszy niczym ostrygi. Pies ma też mieć nogi jak u smoka, ale to trudno potwierdzić z powodu smutnego faktu, że smoki nie istnieją.

Ciało psa shar pei jest muskularne, łapy proste, ogon zawinięty nad grzbietem na modłę szpiców.

Sierść shar pei jest krótka, sztywna, odstająca od skóry, bez podszerstka. Występuje w dwóch standardowych typach długości: horse coat do 1,25 cm oraz brush coat do 2,5 cm. Jest jeszcze niezgodny z wzorcem rasy typ bear coat powyżej 2,5 cm długości.

Umaszczenie shar pei najczęściej jest jednolite, cieniowane na udach i ogonie, w każdym kolorze z wyjątkiem białego.

Jaki charakter ma shar pei?

Shar pei to pies towarzyski, dość spokojny, zazwyczaj opanowany. Silnie przywiązuje się do swego pana i lubi mu stale towarzyszyć. Nie wymaga jednak nieustannej uwagi i potrafi przystosowywać się do trybu życia właściciela. Chętnie będzie towarzyszył swemu panu w czasie joggingu czy na wycieczce rowerowej, ale równie chętnie też spędzi leniwe popołudnie na kanapie. Zazwyczaj zadowala się trzema niezbyt forsownymi spacerami każdego dnia. Ponieważ shar pei ma za sobą przeszłość jako pies do walk i nie należy do najbardziej towarzyskich zwierząt, należy wyprowadzać go na smyczy o mocnych karabińczykach, przytwierdzonej do szerokiej obroży lub dopasowanych szelek, a także w kagańcu fizjologicznym, który nie utrudnia ziajania. W ten sposób można łatwo uniknąć potencjalnych konfliktów shar peia z innymi psami.

Shar pei zawsze zachowuje czujność i jest podejrzliwy wobec obcych. Agresję okazuje jednak tylko wtedy, gdy uzna, że jego pan jest zagrożony. Dlatego shar pei dobrze sprawdza się jako stróż i obrońca. Na etapie wczesnego treningu można nauczyć shar peia szczekać więcej lub mniej, w zależności od tego, czy ma być dobrym stróżem obejścia czy raczej cichym mieszkaniowym pupilem.

Shar pei, jak każdy pies, wymaga początkowego ułożenia we wczesnym wieku szczenięcym. Z uwagi na dość dużą niezależność psa i cechującą go często upartość, szkolenie może być trudne i wymagać pomocy profesjonalnego trenera. Trzeba nauczyć psa reagowania na własne imię i podstawowe komendy, a przede wszystkim wpoić mu zasady dobrego współżycia z ludźmi i zwierzętami, także obcymi. Im więcej sytuacji i okoliczności pokażemy szczeniakowi w czasie treningu, tym lepiej będzie sobie z nimi radził w dorosłym życiu. W czasie szkolenia dobrze też przyzwyczaić psa do zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak czesanie, kąpanie, mycie zębów, uszu i nosa i obcinanie pazurów, a także do chodzenia na smyczy i w kagańcu.

Kluczem do udanego treningu psa jest cierpliwość, połączona z łagodną stanowczością i żelazną konsekwencją. Shar pei musi dostawać jasne komendy i nagrodę za każdym razem, gdy zachowa się zgodnie z oczekiwaniami. Nagrodą może być smakołyk, pieszczota, pochwała lub chwila ulubionej zabawy. Jeśli pies się pomyli lub poleni, możesz go skarcić, ale nigdy na niego nie krzycz, bo krzyk tylko zestresuje shar peia i zrazi go do dalszego treningu.

Shar pei generalnie nieźle znosi rozstania ze swym panem, nie powinny one jednak być zbyt długie. Na etapie wczesnego treningu można przyzwyczaić psa do spędzania kilku godzin samotnie. Jeśli jednak pupil ciężko przeżywa codzienne wyjścia swego pana do pracy, można zastosować kilka sposobów, które złagodzą mu ból rozłąki. Przed wyjściem możesz np. zostawić włączony telewizor, tak by shar pei stale słyszał ludzkie głosy i nie martwił się panującą w mieszkaniu ciszą. Możesz także poczęstować go przed rozstaniem ulubionym jedzeniem, pamiętaj jednak, by ten rozchodniaczek wliczony był do dziennego planu żywienia psa, bo inaczej shar pei może się w końcu roztyć. Warto też pozostawić psu do dyspozycji ulubione zabawki, dzięki którym umili sobie czas rozłąki, jak gryzaki, piłki czy sznury do szarpania.

Co je shar pei?

Shar pei powinien dostawać wysokiej jakości karmę dla psów, z dużą zawartością mięsa i naturalnych olejów, a także warzyw i owców, za to bez konserwantów, barwników, słodzików i spulchniaczy. Możesz też samodzielnie przygotowywać posiłki dla shar peia – najlepiej podawać mu surowe mięso wołowe i cielęce, a także ryby i oleje rybne, surowe jajka, czasem warzywa i owoce (niektóre psy lubią np. jagody). Karmienie psa surowizną wymaga suplementowania mu niektórych witamin i minerałów, zwłaszcza wapnia i witaminy B12.

Pies powinien dostawać porcje dostosowane do jego płci, wieku, masy i trybu życia, najlepiej dwa zbalansowane posiłki dziennie. W doborze odpowiedniej diety i porcjowania pomoże Ci weterynarz lub zwierzęcy dietetyk.

Należy podawać shar peiowi suplement witaminy B12, bo psy te często cierpią na jej niedobór spowodowany uwarunkowaniami genetycznymi.