Pudel: trochę lew, trochę owieczka

Pudel – historia rasy

Pudel to typ rasy psa, pierwotnie myśliwskiego, a obecnie rodzinnego i wystawowego. Pochodzenie pudlów nie jest jednoznacznie ustalone, ale wydaje się, że psy te wywodzą się z Francji lub Niemiec. Ich wizerunki znaleźć można na obrazach pochodzących już z XV w. Protoplastą współczesnych pudli – według Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI) – miał być francuski pies barbet, czyli „brodacz”, nazywany tak od długiej sierści pokrywającej jego kufę. Z kolei Kennel Cluby w Wielkiej Brytanii i USA obstają przy tym, że pudel wywodzi się z Niemiec.

Pudle już w średniowieczu były ulubieńcami wyższych klas i królewskich rodów. Wykorzystywano je do polowań na ptactwo wodne, sporadycznie także jako psy wojskowe z uwagi na łatwość, z jaką dają się trenować. Szczególnie dobrze pudle sprawdzały się jako psy aportujące z wody ustrzelone kaczki. Pudle uwielbiają pływać, a ich gęsta sierść chroni je przed przemoczeniem i wychłodzeniem i działa jak kamizelka ratunkowa. Pudle świetnie zapamiętują, gdzie upadła ranna kaczka, i dopadają zdobyczy z wielką prędkością (rozpędzają się do ok. 32 km na godzinę). Pudel potrafi też wywęszyć ptaka kryjącego się w zaroślach. Doskonale radzi sobie z samodzielnym rozwiązywaniem problemów i lubi działać na własną rękę, dlatego pies powinien dostawać od swego pana jasne komendy, by dokładnie wiedział, czego się od niego oczekuje. Po mniej więcej stuletniej przerwie pudle od niedawna znowu są wystawiane do zawodów myśliwskich i radzą sobie bardzo dobrze.

Wraz z zanikiem popularności myślistwa, pudle coraz częściej stawały się pupilami domowymi i maskotkami klas wyższych, szczególnie zamożnych kobiet. Z czasem wyhodowano mniejsze pudle – średnie i miniaturowe - które stały się bardzo popularne w XIX w., gdy zapanowała moda na fantazyjne strzyżenie i czesanie tych piesków. Pudle miniaturowe wykorzystywano także do poszukiwań trufli.

W 2019 r. pudle uplasowały się na siódmym miejscu w rankingu najpopularniejszych ras psów domowych w USA.

W Polsce pudle znane są od wieków, np. późniejszy król Zygmunt Stary posiadał za młodu pudla imieniem Bielik, którego Matejko uwiecznił na obrazie „Podniesienie Dzwonu Zygmunta”. Rasa przetrwała nad Wisłą obie wojny światowe, a pierwsza powojenna wystawa pudli obyła się w 1960 r.

Jak wygląda pudel?

Współcześnie wyróżnia się cztery rasy pudli, różniące się między sobą głównie rozmiarem. Wyznacznikiem rozmiaru jest wysokość w kłębie, a nie waga psa.

Pudel standardowy, zwany też dużym, osiąga między 45 a 60 cm wysokości w kłębie. Pudel średni wywodzi się od standardowego, ale jest mniejszy - dorasta do 45 cm wysokości w kłębie. Pudel miniaturowy dorasta do 35, a pudel rozmiaru toy ma ledwie 28 cm wysokości.

Sylwetka pudla powinna wpisywać się w kwadrat. Pies ma podłużną głowę z mocną kufą, prostym nosem i łagodnym stopem, ciemne oczy w kształcie migdałów, nadające mu mądry i czujny wyraz pyszczka, zwisające nisko uszu i wysoko osadzony ogon. Pudel ma mocne, smukłe ciało, proste kończyny, okrągłe łapy i błonę między palcami, która ułatwia mu pływanie.

Sierść pudla jest gęsta i kręcona, bez podszerstka. W dotyku może być szorstka, wełnista lub gładka, zależnie od typu. Pudle linieją, lecz nie gubią sierści – martwy włos wplątuje się w żywy i trzeba go wyczesać, by uniknąć powstawania kołtunów, zlepów i wdawania się infekcji.

Umaszczenie pudla może być bardzo różne, od czarnego i białego, przez brązowe, niebieskie, srebrne, kremowe i morelowe, aż po mieszane warianty brindle i sable, łaciaty parti i przypominający umaszczenie dobermana pinczera wariant phantom. Pudle wystawowe powinny mieć jednolitą maść, ale pozostałe mogą mieć sierść dwubarwną.

Ponieważ pudel nie gubi sierści, uważa się go często za rasę hipoalergiczną, czyli nie wywołującą reakcji u alergików. To jednak nie do końca prawda. Alergeny znajdują się bowiem w psiej ślinie i łoju, nie w samej sierści. Chociaż więc konkretny alergik rzeczywiście może nie reagować na konkretnego pudla, to jednak jest to raczej szczęśliwy zbieg okoliczności, a nie reguła. Żadna rasa psa nie jest w pełni hipoalergiczna i osoby uczulone na psy powinny zachować przy pudlach taką samą ostrożność, jak przy innych rasach.

Jaki charakter ma pudel?

Pudel to energiczny i przyjazny pies. Mocno przywiązuje się do swego pana, ale okazuje uczucia całej rodzinie. W domu jest spokojny i cichy, a w czasie spacerów lub zawodów uwielbia brykać i szaleć. Do obcych podchodzi z rezerwą, ale szybko ich akceptuje, gdy się przekona, że nie mają złych zamiarów. Jeśli uzna, że komuś z rodziny grozi niebezpieczeństwo, pudel bez wahania stanie w obronie człowieka. Na spacery powinien chodzić na smyczy, bo z rzadka instynkt łowiecki może wziąć nad nim górę i pies zechce rzucić się w pogoń za ptakiem czy wiewiórką.

Pudel potrzebuje dużo ruchu i zajęć umysłowych. Na spacerach chętnie zajmuje się zabawą ze swym panem lub innymi psami, np. w chowanego czy aportowanie. Kocha wodę, więc nie ominie okazji, by popływać w oczku wodnym albo przydomowym basenie, do którego z radością będzie nurkował. Pudel chętnie weźmie udział w rodzinnym pikniku czy wycieczce do lasu, należy tylko pamiętać, by po powrocie z takich eskapad dokładnie go wyczyścić z kurzu, błota i wplątanych w sierść liści. Niektóre pudle lubią też zimą zjeżdżać na sankach razem z dziećmi. Generalnie większe pudle mają do dzieci dużo cierpliwości i chętnie towarzyszą im w zabawach, zaś psy miniaturowe i zabawkowe bywają bardziej nerwowe i nadają się raczej dla starszych pociech, które rozumieją, jak należy obchodzić się z psem.

Zimą pudle miniaturowe i zabawkowe powinny nosić ocieplające ubranka. Z kolei latem pudle wszystkich ras należy wyprowadzać rano i wieczorem, kiedy jest chłodniej, bo przez swe gęste futro mogą się przegrzewać.

Pudle mogą nauczyć się spędzać samotnie kilka godzin, generalnie jednak źle znoszą dłuższe rozstania ze swym panem, zwłaszcza jeśli w domu nie zostaje nikt inny, kto mógłby dotrzymywać im towarzystwa. Jeśli pudel przejawia silny lęk separacyjny, możesz zastosować kilka trików, które go złagodzą. Na przykład przed wyjściem do pracy zostaw na cały dzień włączony telewizor, żeby pudel stale słyszał ludzkie głosy. Możesz też przed wyjściem poczęstować go ulubionym smakołykiem, by odciągnąć uwagę od swego zniknięcia. Dobrym pomysłem jest też pozostawienie pudlowi do dyspozycji zabawek, jak piłki, gryzaki czy sznury do szarpania, żeby mógł prze jakiś czas sam zapewniać sobie rozrywkę.

Pudel to bardzo inteligentny pies – plasuje się na drugim miejscu w rankingu inteligentnych ras psów, zestawionym przez badacza psiego behawioru, Stanley’a Corena. Pudle szybko się uczą i mogą zostać wytrenowane do różnego rodzaju prac i sportów. Wykorzystuje się je np. jako psy towarzyszące dla osób niewidomych i niesłyszących, psy pasterskie, a nawet cyrkowe. Pudle dobrze wypadają w konkurencjach takich jak agility (bieg przez tor przeszkód), flyball (psia sztafeta), obedience (test posłuszeństwa), tracking (tropienie), łapanie frisbee, skoki do wody, dog dancing (naśladowanie ruchów tanecznych trenera), a nawet psi surfing.

Trening początkowy pudla wymaga konsekwencji, cierpliwości i stanowczości, ale w łagodnym wydaniu. Pudle to wrażliwe psy i nie wolno na nie krzyczeć, bo takie metody tylko wywołują u nich stres, który zraża zwierzęta do treningu. Należy wydawać pudlowi jasne komendy i nagradzać go za każdym razem, gdy zachowa się zgodnie z oczekiwaniami. Gdy coś pomyli, można go tylko łagodnie zganić.

Trening początkowy szczeniaka powinien objąć nauczenie go reagowania na podstawowe komendy, wpojenie mu zasad panujących w domu oraz miejsca psa w hierarchii rodzinnej. Dotyczy to zwłaszcza pudli miniaturowych i zabawkowych, które miewają dość wyrazisty, uparty charakter i tendencję do dominowania otoczenia. Należy też przyzwyczaić szczeniaczka do czesania, kąpania, mycia zębów, uszu i kącików oczu, obcinania pazurów, chodzenia na smyczy i w kagańcu.

Po zakończeniu treningu podstawowego pudel może nadal uczyć się komend, a nawet cyrkowych sztuczek, lub zacząć trening prac myśliwskich lub sportowy. Nawet jeśli nie zamierzasz wystawiać pudla do żadnych zawodów, taki trening to dla niego świetna zabawa i okazja do aktywnego spędzenia czasu ze swym panem.

Co je pudel?

Pudel powinien dostawać wysokiej jakości karmę dla psów, składającą się głównie z mięsa, naturalnych olejów, warzyw i owoców, wolną od konserwantów, barwników, spulchniaczy i aromatyzerów. Możesz też karmić psa samodzielnie przygotowanymi posiłkami, pamiętaj jednak, że trzeba mu wtedy suplementować niektóre witaminy i minerały, jak wapń, cynk, nienasycone kwasy tłuszczowe.

Porcje powinny być dostosowane do płci, wieku, masy, trybu życia i stanu zdrowia pudla.