Owczarek szetlandzki: serce wikinga w ciele małego collie

Owczarek szetlandzki – historia rasy

Owczarek szetlandzki wywodzi się z Wysp Szetlandzkich (ok. 200 km na północ od Szkocji), zasiedlonych w VIII w. przez Wikingów. Niegościnne, niewielkie wysepki o ubogiej roślinności były trudnym miejscem do życia. Ich mieszkańcy cenili sobie niewielkie psy zagrodowe, które nie potrzebowały dużo pożywienia i nie zajmowały zbyt wiele miejsca. Hodowla nastawiona była na aspekt praktyczny i chętnie krzyżowano małe norweskie pieski z innymi rasami, by uzyskać mądre i wytrzymałe zwierzęta, zdolne do różnego rodzaju prac.

Współczesne owczarki szetlandzkie są efektem krzyżowania psów z Wysp Szetlandzkich z szeregiem innych ras, przede wszystkim owczarkiem szkockim długowłosym, ale też king charles spanielem, yakkim z Grenlandii i szpicem miniaturowym. Swój ostateczny wygląd owczarki szetlandzkie uzyskały w drugiej połowie XIX w.

Około 1906 r. pierwsze owczarki szetlandzkie trafiły do Szkocji. To właśnie w Szkocji w 1908 r. powstał pierwszy Klub Owczarka Szetlandzkiego, a w 1909 r. rasę uznał brytyjski Kennel Club. W 1919 r. rasa została oficjalnie uznana przez FCI. Współcześnie owczarek szetlandzki to dość popularna rasa psa domowego. Owczarki szetlandzkie pracują także jako psy pasterskie i stróżujące.

W Polsce owczarki szetlandzkie pojawiły się w końcu lat 60 XX w.

Jak wygląda owczarek szetlandzki?

Owczarek szetlandzki to nieduży pies pasterski w typie wilkowatym. Dorasta do 40 cm wysokości w kłębie i osiąga masę ok. 10 kg.

Owczarek szetlandzki wygląda jak mniejsza wersja owczarka szkockiego długowłosego. Fakt ten został nawet zapisany w pierwszej wersji standardu rasy, sporządzonego dla Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI), usunięto jednak ten zapis przez protesty hodowców owczarków szkockich.

Sylwetka psa jest prostokątna, grzbiet prosty. Głowa ma kształt łagodnego klina i jest dość wąska, kufa powinna być wydłużona, z łagodnym stopem. Oczy psa są lekko skośne i mają kształt migdałów. Uszy są trójkątne, nieco mniejsze niż u owczarka szetlandzkiego, sterczące do góry i zaginające się do przodu mniej więcej w dwóch trzecich wysokości. Jeśli uszy nie zaginają się naturalnie, część właścicieli psów wystawowych okleja je specjalną tasiemką, która po pewnym czasie odpowiednio kształtuje uszy. Ogon owczarka szetlandzkiego jest dość długi, porośnięty gęstym futrem i zwisający, z rzadka unoszony nieco, ale nigdy ponad linię grzbietu.

Sierść owczarków szetlandzkich składa się z gęstego podszerstka i długiego włosa okrywowego. Dwie warstwy sierści stanowią skuteczną ochronę przed deszczem i chłodem. Włos okrywowy owczarka szetlandzkiego tworzy spektakularną grzywę na szyi psa, pióra na przednich łapach i portki na tylnych, a także puszystą kitę na ogonie.

Umaszczenie owczarka szetlandzkiego może być śniade (w różnych odcieniach i z białą grzywą), bicolor (czarno-białe lub czarne podpalane), tricolor (czarne z białą grzywą, podpalaniem na kufie, nad oczami, na piersi i brzuchu oraz z białymi znaczeniami), oraz marmurkowe (czyli blue-merle – szata srebrno-niebieska o przenikającym rysunku z podpaleniem na pysku i łapach). U psów w umaszczeniu marmurkowym oczy mogą być niebieskie, u wszystkich innych są brązowe.

Jaki charakter ma owczarek szetlandzki?

Owczarek szetlandzki przypomina charakterem szkockiego – to upodobnienie jest efektem świadomego dążenia hodowców owczarków szetlandzkich, zachwyconych inteligencją i przyjaznym usposobieniem długowłosych collie.

Owczarek szetlandzki jest bardzo energiczny, rozszczekany, łatwo się ekscytuje. Ma taki sam zapał do pracy, co do zabawy. Swego pana najchętniej nie odstępuje na krok, ale okazuje uczucia całej rodzinie, zwłaszcza dzieciom. Jest z reguły bardzo towarzyski i nie powinien zostawać sam na zbyt długo. Wobec obcych owczarek szetlandzki jest nieufny, niemal nigdy jednak nie okazuje agresji, chyba że w sytuacjach skrajnych, gdy uważa, że jego pan jest zagrożony.

Owczarek szetlandzki jest bardzo inteligentny, więc szybko się uczy i może opanować wiele umiejętności, a trenowanie go nie sprawia większych kłopotów. Pies łatwo też dogaduje się z innymi zwierzętami. Charakter psa zależy jednak w ogromnej mierze od jego wczesnego wychowania i odpowiedniej socjalizacji.

Już w pierwszych miesiącach życia szczeniak owczarka szetlandzkiego powinien poznać swoje miejsce w rodzinnej hierarchii i zasady panujące w domu. Im więcej sytuacji, osób, zwierząt, dźwięków i zapachów pozna owczarek szetlandzki w tym najwcześniejszym okresie życia, tym lepiej będzie sobie z nimi radził jako dorosły pies.

Wczesny trening owczarka szetlandzkiego powinien objąć nauczenie go reagowania na swoje imię i podstawowe komendy. Pies powinien też zostać przyzwyczajony do zabiegów pielęgnacyjnych, jak czesanie, kąpanie, mycie zębów i uszu. Powinien też przyzwyczaić się do chodzenia na smyczy i w kagańcu. Owczarki szetlandzkie bywają bardzo głośne – uwielbiają szczekać, informując o tym, co je ciekawi i ekscytuje, czyli zasadniczo o wszystkim – więc nie od rzeczy będzie nauczenie psa szczekania tylko w odpowiednich sytuacjach.

Na szczęście trenowanie owczarka szetlandzkiego nie jest trudne. Ten inteligentny pies uplasował się na szóstym (ze 138) miejsc w rankingu psiej inteligencji, sporządzonym przez behawiorystę Stanley’a Corena. Badania wykazały, że owczarek szetlandzki uczy się nowej komendy przeciętnie po pięciu powtórzeniach, a raz nauczony w 95% przypadków wykona komendę od razu.

Trenując psa, należy wydawać mu jasne komendy i nagradzać go za każdym razem, gdy zachowa się odpowiednio. Nagrodą może być pochwała, pieszczota, chwila zabawy lub smakołyk. Trenując psa, trzeba wykazać się cierpliwością i łagodną stanowczością. Nie wolno dopuścić, by to szczeniak przejął kontrolę nad treningiem, nie wolno też jednak krzyczeć na psa, jeśli jest nieposłuszny (owczarki szetlandzkie mają wrażliwą psychikę, łatwo je wystraszyć i zdeprymować), ani dopuścić, by trening go znudził. Najlepsze wyniki osiąga się najczęściej w czasie niedługich, urozmaiconych sesji treningowych.

Jeśli nie masz czasu na samodzielne szkolenie owczarka szetlandzkiego, możesz powierzyć jego wychowanie profesjonalnemu trenerowi lub opiekunom z psiego przedszkola. W psim przedszkolu szczeniak może się do woli socjalizować z innymi psami i uczyć niezbędnych umiejętności we własnym tempie, pod okiem profesjonalnych opiekunów.

Po zakończeniu podstawowego treningu można dalej uczyć psa nowych sztuczek lub zacząć z nim trening pracy albo sportu. Owczarek szetlandzki dobrze sprawdza się w roli stróża i psa pasterskiego, do której pierwotnie był hodowany. Może też brać udział w psich konkurencjach sportowych, zwłaszcza tych wymagających sprawności, np. agility, flyball, dog dancing lub łapanie frisbee. Owczarki szetlandzkie trenuje się czasem także na psy terapeutyczne.

Nawet jeśli nie planujesz wystawiać psa do żadnych zawodów sportowych ani prac, trening to dla niego dobra zabawa i okazja do spędzenia czasu ze swym panem.

Co je owczarek szetlandzki?

Owczarek szetlandzki powinien dostawać wysokiej jakości karmę dla małych psów. Dobra karma składa się głównie z mięsa, naturalnych olejów, warzyw i owoców, powinna być wolna od konserwantów, barwników, spulchniaczy i aromatyzerów.

Możesz też karmić psa samodzielnie przygotowanymi posiłkami – tzw. dieta surowa BARF - pamiętaj jednak, że trzeba mu wtedy suplementować niektóre witaminy i minerały. Podawaj owczarkowi szetlandzkiemu surową wołowinę i cielęcinę, unikaj jednak wieprzowiny, bo może zawierać pasożyty. Posiłki uzupełniaj często o ryby i oleje rybne. Dietę możesz wzbogacić też o surowe jajka (dobre dla zdrowia sierści), gotowany ryż i makaron, otręby, sporadycznie biały ser i owoce (niektóre psy lubią dostawać np. dwie jagody do obiadu).

Pies powinien dostawać dwa posiłki dziennie. Porcje powinny być dostosowane do płci, wieku, masy, trybu życia i stanu zdrowia owczarka szetlandzkiego. W doborze odpowiedniej diety i porcjowania pomoże Ci weterynarz lub zwierzęcy dietetyk.