Owczarek niemiecki: pies wielozadaniowy

Owczarek niemiecki – historia rasy

Hodowla owczarków niemieckich zaczęła się w końcu XIX w. Niemcy starali się wówczas uzyskać dobrego psa służbowego dla wojska i policji, bazując na rodzimych psach pasterskich.

Max von Stephanitz wypatrzył szczególnie silnego i wytrzymałego owczarka na wystawie hodowlanej w Karlsruhe w 1899 r. i kupił go do swej hodowli w Grafrath, stąd imię tego psa – Horand von Grafrath. Horand był psem niezwykle wiernym, posłusznym, szczerym i prostolinijnym, lubił rozrabiać z innymi psami. Były to jego naturalne cechy, bo nie odebrał żadnego formalnego treningu w wieku szczenięcym. To właśnie na Horandzie von Stephanitz oparł swą hodowlę, dobierając dla niego odpowiednie suki i tworząc w ten sposób współczesną rasę owczarka niemieckiego.

Z czasem część hodowców, dążąc do otrzymania szczególnie dużych psów, doprowadziła do zepsucia wyglądu i charakteru nowego owczarka, dlatego w 1922 r. von Stephanitz wprowadził surowe zasady doboru psów do rozrodu. W 1925 r. zorganizowano wystawę owczarków we Frankfurcie nad Menem, w czasie której wybrano najlepsze psy do dalszej hodowli. Pierwsze miejsce zajął owczarek imieniem Klodo von Boxberg. To od niego i pozostałych laureatów tamtej wystawy wywodzą się współczesne linie owczarków niemieckich.

Po II wojnie światowej w krajach walczących z Niemcami zaczęto nazywać owczarka niemieckiego alzackim, by nie kojarzył się z III Rzeszą. Adolf Hitler bardzo cenił sobie owczarki niemieckie, a Wehrmacht wykorzystywał je np. do pilnowania obozów koncentracyjnych. Należy to jednak wybaczyć owczarkom niemieckim, bo nigdy nie miały głowy do polityki i wierzyły, że ich Fuhrer ma dobre intencje.

Obecnie owczarek niemiecki to jedna z najpopularniejszych ras psa na świecie. W 2016 r uplasował się na drugim miejscu w rankingu popularności psich ras w USA.

W Polsce owczarek niemiecki znany jest od początków XX w., ale planowe hodowle założono dopiero w latach 60. W 1969 r. Poczta Polska wydała znaczek z podobizną owczarka niemieckiego, zaprojektowany przez Janusza Grabiańskiego.

Jak wygląda owczarek niemiecki?

Owczarek niemiecki to duży pies pasterski w typie wilkowatym. Osiąga 65 cm wysokości w kłębie i masę ok. 45 kg.

Głowa owczarka niemieckiego jest smukła i sucha (bez zmarszczek ani fafli), zwęża się od uszu w kierunku nosa. Kufa jest podłużna, mocna, sucha, z lekko tylko zaznaczonym stopem. Nos jest prosty, szczęka silna z nożycowym zgryzem. Oczy są lekko skośne, w kształcie migdału, ciemne. Uszy trójkątne, szpiczaste, o szerokiej podstawie, ustawione na sztorc, skierowane wnętrzami do przodu.

Sylwetka psa jest prostokątna, ciało mocne, sprężyste. Grzbiet jest prosty i silny, pierś szeroka, zad podłużny i lekko opadający (ale nie bardzo, zbyt niskie zady, pożądane do niedawna u psów konkursowych, uznawane są obecnie za wadę). Kończyny powinny być proste i mocne, łapy okrągłe o zwartych palcach. Ogon owczarka niemieckiego jest długi, gęsto owłosiony i noszony nieco nad grzbietem, wygięty w kształt szabli.

Sierść owczarka niemieckiego składa się podszerstka i włosa okrywowego – twardego, prostego, mocno przylegającego do ciała. Sierść jest gęstsza na szyi, zadzie i tylnych częściach nóg, a nieco cieńsza na głowie, przodzie nóg i łapach. Owczarek niemiecki linieje dwa razy do roku, na wiosnę i jesienią.

Umaszczenie owczarka niemieckiego najczęściej jest czarne podpalanie, a możliwe kolory podpalania to rudy, brązowy, czerwony, płowy lub jasnoszary. Psy mają z reguły czarną maskę i grzbiet – plama barwna może mieć formę siodła lub większego płaszcza. Zdarzają się też psy czaprakowate, żelaziste, w umaszczeniu tzw. wilczym, bi-color (czarna maść z podpalanymi łapami), lub jednolicie czarne. Umaszczenie niebieskie podpalane lub jednolicie białe wyklucza psa z hodowli, choć biała sierść u owczarków niemieckich nie jest cechą albinotyczną (trufla nosa i wargi nadal są czarne) i najczęściej nie wiąże się z głuchotą.

Jaki charakter ma owczarek niemiecki?

Owczarek niemiecki, jako pies hodowany pierwotnie na użytek sił policyjnych i wojska, jest z natury bardzo inteligentny i posłuszny. Jest łatwy w szkoleniu i nadaje do wielu rodzajów prac. Owczarki niemieckie dobrze sprawdzają się jako psy stróżujące i obronne, ratownicze (lawinowe i gruzowiskowe), wojskowe (do przenoszenia wiadomości, wykrywania min, podkładania bomb przeciwczołgowych), policyjne i patrolowe, wyszukujące narkotyki i materiały wybuchowe na lotniskach, poszukujące osób zaginionych, ale też jako przewodnicy osób niewidzących i niesłyszących.

Owczarki niemieckie nadal bywają, choć sporadycznie, wykorzystywane do pilnowania stad bydła. Ich zadaniem jest najczęściej pilnowanie, by owce nie weszły w szkodę i nie stratowały pól przylegających do pastwiska. Owczarki niemieckie biegają więc wzdłuż granic łąki po prostych liniach. Różnią się tym od psów rasy border collie, które służą do przeprowadzania stad z miejsca na miejsce, czego dokonują, obiegając owce po łuki i kierując je w pożądanym kierunku.

Z uwagi na swoją inteligencję i łatwość uczenia się, owczarki niemieckie stosunkowo często występują w filmach jako psi aktorzy („Komisarz Rex”, „Komisarz Alex”, „Czterej pancerni i pies”).

Owczarek niemiecki ma silny instynkt stadny i jest towarzyski. Na etapie wczesnego treningu należy zapoznać go z zasadami panującymi w domu i pokazać psu jego miejsce w rodzinnej hierarchii. Dalszy trening powinien objąć nauczenie psa reagowania na własne imię i podstawowe komendy, a także przyzwyczajenie go do zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak czesanie, kąpanie, mycie uszu i zębów, obcinanie pazurów. Dobrze też, by nauczył się chodzić na smyczy i w kagańcu. Warto również poświęcić trochę czasu na nauczenie owczarka niemieckiego szczekania tylko w określonych sytuacjach lub reagowania na komendę „cisza”, bo psy te lubią szczekać, co może działać na nerwy zarówno domownikom, jak i sąsiadom.

Trenując psa, należy być cierpliwym i konsekwentnym. Owczarek niemiecki musi dostawać jasne komendy i nagrody za każdym razem, gdy zachowa się zgodnie z oczekiwaniami. Nagrodą może być pochwała, pieszczota, chwila zabawy, a najlepiej smakołyk. W razie pomyłki można psa zganić, ale bez podnoszenia głosu, bo krzyk tylko stresuje owczarka i zraża go do dalszej nauki.

Po zakończeniu podstawowego treningu możesz uczyć owczarka sztuczek, zacząć przygotowywać go do konkurencji sportowych (np. agility, obedience czy dog dancing) lub powierzyć profesjonalnemu trenerowi do nauki pracy. Nawet jeśli nie zamierzasz wystawiać psa do żadnych zawodów, trening będzie dla niego świetną zabawą i okazją do aktywnego spędzenia czasu ze swym panem.

Pamiętaj, że przez mniej więcej pierwsze dwa lata życia szczeniaki owczarka niemieckiego nie powinny się zbytnio przeciążać, bo to może źle wpłynąć na ich kształtujący się kościec i stawy. Jeśli piesek wyraźnie wskazuje, że chce odpocząć, należy mu pozwolić. Jeśli zapomniał się w zabawie i szaleje bez wytchnienia, być może warto przerwać harce, by zmusić owczarka do odsapnięcia.

Co je owczarek niemiecki?

Owczarek niemiecki powinien dostawać wysokiej jakości karmę dla dużych psów, składającą się głównie z mięsa, naturalnych olejów, warzyw i owoców, wolną od konserwantów, barwników, spulchniaczy i aromatyzerów. Szczenięta muszą dostawać specjalną karmę dla rosnących psów dużych ras, która dostarczy im wszystkich niezbędnych składników odżywczych w okresie szybkiego wzrostu ciała.

Możesz też karmić psa samodzielnie przygotowanymi posiłkami, pamiętaj jednak, że trzeba mu wtedy suplementować niektóre witaminy i minerały, jak wapń, cynk, nienasycone kwasy tłuszczowe. Podawaj owczarkowi niemieckiemu surową wołowinę i cielęcinę, unikaj jednak wieprzowiny, bo może zawierać pasożyty. Posiłki uzupełniaj często o ryby i oleje rybne, np. w kapsułkach. Dietę możesz wzbogacić owczarkowi o surowe jajka, gotowany ryż i makaron, otręby, sporadycznie biały ser.

Pies powinien dostawać dwa posiłki dziennie, każdy podzielony na mniejsze porcje, by nie wystąpił skręt żołądka. Porcje powinny być dostosowane do płci, wieku, masy, trybu życia i stanu zdrowia owczarka niemieckiego. W doborze odpowiedniej diety i porcjowania pomoże Ci weterynarz lub zwierzęcy dietetyk.