Opieka nad kociętami: jak robi to sama kotka?

Opieka nad kociętami: skąd kotka wie, co robić?

Wydaje się, że kotki w dużej mierze instynktownie wiedzą, jak należy zajmować się kociętami.

Istnieje szereg cech i zachowań kociąt, który powoduje uaktywnienie się instynktu macierzyńskiego u kotki. Należą do nich przede wszystkim charakterystyczne wysokie dźwięki, wydawane przez małe kotki. Dzięki nim kocica wie, że te piszczące berbecie to jej dzieci i trzeba się nimi zająć. Co ciekawe, mechanizm ten działa nawet wtedy, gdy berbecie wcale nie są dziećmi danej kotki, ani nawet nie są kotami. Zdarza się, że kotka zajmuje się przez pewien czas np. szczeniętami, bo one też wydają podobne dźwięki.

Instynkt nie załatwia jednak wszystkiego. Jest wiele spraw, których dobra kocia mama musi nauczyć się sama od własnej mamy albo z doświadczenia. Na wolności niektóre kotki pozostają przy swojej mamie przez pewien czas już po opuszczeniu gniazda i być może wtedy właśnie utrwalają sobie tajniki matczynego rzemiosła.

U kotów domowych istotną pomoc przy wychowaniu kociąt stanowi człowiek, jednak kocica zawsze jest pierwszym i najważniejszym opiekunem, wzorcem i punktem odniesienia dla swojego potomstwa.

Opieka nad kociętami: oczyszczenie noworodka

Ciąża trwa u kotów ok. 63 dni, a poród trwa mniej więcej dziesięć godzin. Miot liczy najczęściej od dwóch do pięciu kociąt, kolejno przychodzących na świat.

Od razu po porodzie kocica zlizuje ze swojego kocięcia błony płodowe. Wie, że trzeba dokładnie wylizać nosek i pyszczek – bez tego kotek nie mógłby oddychać. Pamięta też, by przegryźć pępowinę.

Następnie kotka przystępuje do wylizania kociaka. W czasie tego zabiegu kocica poznaje jego zapach, a kotek uczy się zapachu matki. Zwierzęta od razu nawiązują dzięki temu więź – kotka już wie, że tak pachnie jej dziecko, a dziecko, że należy trzymać się miejsca przesiąkniętego zapachem matki. To właśnie po zapachu kotek odnajduje sutki swojej mamy, dzięki czemu może spożyć pierwszy w życiu posiłek – i wiele kolejnych. Wraz z mlekiem matki kotek uzyskuje pierwsze przeciwciała i zaczyna budować własną odporność. Samo ssanie mleka jest z kolei kolejnym czynnikiem, aktywującym u kotki instynkt macierzyński.

Opieka nad kociętami: pierwsze dni

W ciągu pierwszych dni życia zakres zajęć kociąt jest ograniczony – głównie jedzą i śpią. Otwierają wprawdzie oczy około dziesiątego dnia życia, ale zaczynają dobrze widzieć dopiero około dwudziestego dnia. Są więc początkowo całkowicie bezbronne i narażone na zmienne warunki atmosferyczne. Dlatego kocica niemal ich nie odstępuje, stale je karmiąc, myjąc i nieustannie ogrzewając kocięta własnym ciałem. Lizanie okolic odbytu pobudza u kociąt wydalanie – one same jeszcze nie są zdolne do samodzielnego załatwiania swoich potrzeb.

Opieka nad kociętami: pierwsza przeprowadzka

Rzadko zdarza się, by kocięta spędziły całe dzieciństwo w jednym gnieździe. W jakiś czas po porodzie większość kotek przenosi swoje dzieci w inne miejsce. Dzieje się tak być może ze względów higienicznych, a na pewno ze względu bezpieczeństwa. Kotka uznaje nie bez racji, że gniazdo przesiąknięte zapachem kociąt przyciąga drapieżniki.

Kotka przenosi swoje młode pojedynczo, chwytając je zębami za fałdkę skóry na karku. Kocięta odruchowo nieruchomieją i pozwalają się przenosić. Chwyt za fałdkę na karku działa w podobny sposób na wiele dorosłych kotów i jest to jeden z trików pozwalających okiełznać te zwierzęta, np. gdy są zdenerwowane w czasie wizyty u weterynarza.