Mastif tybetański: psi strażnik z Himalajów

Mastif tybetański – historia rasy

Dokładne pochodzenie mastifa tybetańskiego nie jest ustalone, co wynika częściowo z wielowiekowej izolacji Tybetu i jego mieszkańców.

Psy te wykorzystywane były do pilnowania stad, dobytku, wiosek, pałaców i buddyjskich klasztorów. Uważano, że rude znaczenia nad ich brwiami to magiczna druga para oczu, dzięki której psy czuwają nad bezpieczeństwem ludzi i stad nawet, kiedy śpią. Jeszcze w starożytności, zapewne na drodze wymiany handlowej, mastify tybetańskie rozprzestrzeniły się do Indii, a stamtąd do Persji. Do Europy mastif tybetański trafił dopiero w XIX w. Hodowlę zaczęli Brytyjczycy. Rasę zaprezentowano w czasie wystawy w Pałacu Kryształowym w 1906 r., po I wojnie światowej zaczęła jednak tracić na popularności. Mastify tybetańskie znowu stały się dość popularne w latach 80. XX w., nigdy nie była to jednak ulubiona rasa psów domowych w USA ani Europie i mastify tybetańskie do dziś reprezentowane są na Zachodzie stosunkowo nielicznie.

Długo uważano, że mastif Tybetański jest protoplastą wszystkich innych ras mastifów. Tak naprawdę jednak psy te wcale nie są mastifami, tak jak terier tybetański nie jest terierem, ani spaniel tybetański spanielem. Nieliczni XIX-wieczni podróżnicy, docierający do Tybetu, po prostu nadawali nazwy nowym dla siebie rasom psów na podstawie ich fizycznego podobieństwa do psów europejskich. Badania DNA wykazały jednak, że mastif tybetański jest najprawdopodobniej odległym przodkiem bernardynów, berneńskich psów pasterskich i rottweilerów.

Do Polski mastify tybetańskie zawitały po raz pierwszy w 1995 r.

Jak wygląda mastif tybetański?

Mastif tybetański to molos typu górskiego. Osiąga 66 cm wysokości w kłębie i masę ok. 70 kg.

Ciało mastifa tybetańskiego jest mocne, kończyny proste i silne, ogon długi, porośnięty gęstym futrem i zakręcony nad grzbietem. Głowa jest masywna, osadzona na szyi ze zwisającym podgardlem. Mastif tybetański ma głęboko osadzone brązowe oczy i opadające uszy w kształcie serca.

Sierść mastifa tybetańskiego jest długa i prosta, wokół głowy tworzy kryzę, a na ogonie puszystą kitę. Składa się z gęstego podszerstka i włosa okrywowego, które chronią psa przed zimnem i wilgocią. Sierść najczęściej nie zatrzymuje zabrudzeń i nie wydziela przykrego zapachu, typowego u dużych psów. Mastif tybetański linie raz w roku, wczesną wiosną, choć sporadycznie może tracić włosy także w czasie drugiego, słabszego linienia na początku jesieni.

Umaszczenie mastifa tybetańskiego najczęściej jest czarne, brązowe i szare z dopuszczalnym podpalaniem. Mastif tybetański ma charakterystyczne rudobrązowe plamy barwne nad oczami, na piersi i na łapach, które nazywa się płomieniem. W ostatnich latach niektóre hodowle zaczęły sprzedawać psy z sierścią w odcieniu tak blado złotym, że sprawiają wrażenie całkiem białych.

Jaki charakter ma mastif tybetański?

Mastif tybetański do żywy i energiczny pies. Zależnie od wychowania, może być przyjazny wobec ludzi i zwierząt, także obcych, i nie okazywać agresji, albo przeciwnie - stale zachowywać czujność i gotowość do zaatakowania intruza. Psy szkolone na Zachodzie mają być przede wszystkim łagodnymi pupilami rodzinnymi, z kolei mastify hodowane w samym Tybecie mają za zadanie odstraszać intruzów od domów i stad.

Mastif tybetański dużo śpi w dzień, co pozwala mu zachować czujność nocą. Przed zbliżaniem się obcych ostrzega głośnym szczekaniem, które jednak można nieco ograniczyć na etapie wczesnego układania psa.

Mastif tybetański ma wyrazistą osobowość i charakter. Bywa uparty i dominujący. Dlatego potrzebuje właściciela, który rozumie psią psychologię i umie zdecydowanie sprawować rolę przywódcy, co pozwoli mu zyskać szacunek i posłuch psa.

Z powodu swego charakteru mastif tybetański wymaga starannego ułożenia już od wczesnego wieku szczenięcego. Odpowiedni trening ukształtuje, a przynajmniej skoryguje nieco charakter czworonoga i nauczy go pożądanych zachowań w różnych życiowych sytuacjach.

Początkowy trening mastifa tybetańskiego powinien objąć nauczenie go reagowania na własne imię i podstawowe komendy. Pies powinien też poznać zasady dobrego współżycia z ludźmi i innymi zwierzętami, zwłaszcza obcymi. Należy zaznajamiać małego mastifa tybetańskiego z zapachami, dźwiękami, osobami, sytuacjami i zachowaniami, jakie napotka w swoim dorosłym życiu – w ten sposób nauczy się odpowiednio na nie reagować. Na wczesnym etapie wychowania warto też przyzwyczaić psa do zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak czesanie, kąpanie, mycie zębów, uszu i kącików oczu, obcinanie pazurów. Mastif tybetański powinien też nauczyć się chodzić na smyczy i w kagańcu.

Trening mastifa tybetańskiego jest szczególnie trudny, wymaga cierpliwości i konsekwencji. Mastif tybetański często okazuje nieposłuszeństwo, ignoruje komendy i ociąga się z reakcją. Robi to świadomie, testując charakter i zdolności przywódcze swego pana. Trener powinien wykazać się więc zdecydowaniem i łagodną, ale nieznoszącą sprzeciwu stanowczością. Musi dawać psu jasne komendy i nagrody za każdym razem, gdy mastif tybetański zachowa się zgodnie z oczekiwaniami. Nagroda może mieć formę pochwały, poczęstunku, pieszczoty lub chwili zabawy. Jeśli pies coś pomyli lub się poleni, można go zganić, ale nie wolno podnosić głosu. Krzyk tylko stresuje psa i zniechęca go do dalszego treningu.

Po zakończeniu podstawowego treningu można dalej uczyć mastifa tybetańskiego sztuczek. Szkolenie obronne nie jest najlepszym pomysłem, bo niepotrzebnie rozbudzi w mastifie agresję. I bez szkolenia ten pies nadaje się świetnie na stróża i – w razie konieczności – obrońcę rodziny. Możesz jednak ćwiczyć z mastifem tybetańskim niektóre psie sporty. Nawet jeśli nie zamierzasz wystawiać pupila do żadnych zawodów, trening sportowy to dla niego świetna zabawa, okazja do zaspokojenia potrzeb ruchowych i do spędzenia czasu ze swym panem.

Jeśli nie masz czasu samodzielnie trenować mastifa tybetańskiego, możesz powierzyć jego wyszkolenie zawodowemu trenerowi. Dobrym pomysłem będzie też oddanie psa na jakiś czas w ręce opiekunów z psiego przedszkola, gdzie szczeniaki mogą się swobodnie socjalizować i nabywają niezbędnych psich umiejętności pod okiem profesjonalnych wychowawców. Socjalizacja jest szczególnie ważna dla mastifa tybetańskiego, u którego łagodzona jest w ten sposób obawa przed obcymi i agresja.

Dorosły mastif tybetańskiego wymaga dość sporo ruchu, jednak nie potrzebuje intensywnych ćwiczeń. Wystarczą mu spacery, najlepiej po łące czy lesie. Bywa płochliwy, a na potencjalne zagrożenie może reagować agresją, dlatego trzeba przedsięwziąć szczególne środki ostrożności, wyprowadzając mastifa tybetańskiego w mieście. Mastif tybetańskiego powinien być wyprowadzany na długiej smyczy o mocnych karabińczykach, przytwierdzonej do szerokiej obroży. Pies musi też mieć założony kaganiec fizjologiczny, który nie utrudnia ziajania. Wyprowadzając mastifa tybetańskiego, należy zachować czujność i być stale gotowym do powstrzymania go przed wpakowaniem się w kłopoty, np. konflikt z innym psem. Z racji dużych rozmiarów, mastifa tybetańskiego powinna wyprowadzać tylko osoba dorosła, i to w możliwie dobrej formie, by pies jej się nie wyrwał.

Co je mastif tybetański?

Mastif tybetański powinien dostawać wysokiej jakości karmę dla dużych psów, zawierającą przede wszystkim białka zwierzęce (mięso z mięśni i organów), naturalne oleje, warzywa i owoce. Karma dla mastifa tybetańskiego powinna być wolna od konserwantów, barwników, aromatyzerów, spulchniaczy i słodzików.

Szczenięta mastifa tybetańskiego muszą dostawać karmę przeznaczoną specjalnie dla rosnących psów dużych ras. Ich szybko rosnące ciała potrzebują odpowiednio zbalansowanej diety. Zaniedbania żywieniowe na etapie wczesnego rozwoju psa mogą mieć bardzo poważne konsekwencje w całym jego dorosłym życiu.

Dorosłe mastify tybetańskie chętnie żywią się surowizną w ramach tzw. diety BARF. Możesz podawać im gotowe mieszanki mięsne lub samodzielnie przygotowywać posiłki. Podawaj psu surową wołowinę i cielęcinę, unikaj jednak wieprzowiny, bo może zawierać pasożyty. Posiłki uzupełniaj często o ryby i oleje rybne, np. w kapsułkach. Dietę możesz wzbogacić o surowe jajka, gotowany ryż i makaron, otręby. Pamiętaj, że psom żywionym surowizną trzeba suplementować niektóre witaminy i minerały, jak wapń, witaminę D, kwasy omega-3 i omega-6.

Mastif tybetański powinien dostawać dwa lub trzy posiłki dziennie. Porcje powinny być dopasowane do płci, wieku, masy ciała, trybu życia i stanu zdrowia psa. W doborze odpowiedniej diety i porcjowania pomoże Ci weterynarz lub wyspecjalizowany psi dietetyk.

Mastif tybetański, jak inne duże psy, narażony jest na skręt żołądka. To bardzo poważna przypadłość, która bez interwencji chirurgicznej może szybko zabić psa. Można zminimalizować ryzyko wystąpienia skrętu, stosując się do kilku zasad. Przede wszystkim należy pilnować, by pies odpoczywał mniej więcej przez godzinę przed i po posiłku. Należy też dzielić mu jedzenie na mniejsze porcje, by nie jadł zbyt szybko i łapczywie, np. śniadanie może składać się z podawanych kolejno trzech mniejszych porcji, zamiast jednej dużej.