Manx – kot bez ogona

Historia kota Manx

Najstarsza i mająca formę przypowieści hipoteza na temat pochodzenia Manxa jest z czasów biblijnych. Według niej Noe przyciął ogon kota, zamykając drzwi do Arki i właśnie w ten sposób powstał pierwszy Manx.

Bardziej wiarygodnie wyglądają rzecz jasna inne hipotezy, wiążące te koty z wyspą Man (określaną również mianem Manx lub Isle of Man), położoną między Wielką Brytanią a Irlandią na Morzu Irlandzkim. Koty miały tam przybyć w XVI wieku na hiszpańskim statku, który rozbił się u wybrzeży wyspy. Widać tutaj ludzką skłonność do ubarwiania zwykłych historii, które jeśli tylko dotrzeć do ich źródeł, toczą się zwykle w całkiem prosty sposób.

Rasa Manx powstała najprawdopodobniej w wyniku napływu kotów różnych ras na przypływających do Man statkach, a jego charakterystyczna cecha, czyli brak ogona musiała być wynikiem spontanicznej mutacji. Koty, które przybywały tam z Anglii i Walii z całą pewnością miały zarówno długą i krótką sierść, jednak gen ów okazał się dominujący w przypadku kotów o krótkiej sierści i recesywny dla kotów o długiej sierści. Istotny okazał się tu również chów wsobny, który musiał utrwalić dominujący gen i brak ogona u kotów z krótką sierścią przerodził się w ich powszechną cechę. Ze względu na odosobnienie wyspy, Manx to rasa która powstała w naturalny sposób. Musiał w końcu nadejść moment, że na te charakterystyczne koty bez ogona zwrócili uwagę hodowcy. 

Pierwsze Manxy zaczęły się pojawiać na wystawach w Wielkiej Brytanii pod koniec XIX wieku. W XX wieku hodowcy zaczęli kontrolować rozwój rasy, szczególnie starając się utrwalić wyróżniającą ją cechę. Dzisiaj ów brak ogona i schorzenia związane z tą mutacją byłyby traktowane jako wada genetyczna. Jednak hodowla kotów wyglądała inaczej w pierwszej połowie dwudziestego wieku i Manx został oficjalnie uznany za nową rasę przez federację FIFe w 1949 roku. 

Współcześnie Manx jest popularny w Wielkiej Brytanii, znany we Francji, Japonii, Skandynawii i USA. Prowadzone są też działania, mające zmniejszyć podatność Manxów na schorzenia kręgosłupa, które są wynikiem wyróżniającej je mutacji genetycznej. Warto nadmienić, że istnieje długowłosa wersja Manxa pod nazwą Cymric, która jest szczególnie popularna w USA. Powstała poprzez krzyżowanie Manxów z kotami perskimi i Maine Coonami i jej standard, pomijając długość sierści, jest identyczny ze standardem Manxa. Niektóre federacje traktują Manxa i Cymrica jako jedną rasę, co potwierdzają badania nad pochodzeniem Manxa, w którego miotach na wyspie Man również pojawiały się długowłose osobniki bez ogona. 

Najważniejsze cechy wyglądu Manxa

Manx to kot średniej wielkości, zwarty i muskularny o budowie typu cobby, który ze względu na brak ogona ma mocno zaokrągloną sylwetkę. Tego wrażenia dopełnia jeszcze krótki grzbiet, głębokie boki i krótki tył, które razem tworzą w miarę gładki, ciągły łuk od łopatki do okrągłego zadu. Waga Manxa zamyka się w przedziale 3-5 kg, a wysokość 30-35 cm.

Głowa jest zaokrąglona, średniej wielkości, bardziej dłuższa niż szeroka, kości policzkowe wydatne, mocny podbródek – całe to zestawienie sprawia, że kota można śmiało określić jako pucołowatego. Oczy Manxa są duże i okrągłe, o barwie zależnej od umaszczenia kota. Uszy szerokie u nasady i zwężające się do zaokrąglonych końcówek, średniej wielkości i szeroko rozstawione. 

Kończyny są mocne i dobrze umięśnione, tylne nieco dłuższe od przednich, przez co zad kota jest lekko uniesiony w górę, co dopełnia wrażenia krągłych kształtów u Manxa.

Co do ogona, mogłoby się wydawać, że sprawa jest oczywista i po prostu go nie ma. W rzeczywistości, właśnie ze względu na ogon wyróżnia się trzy rodzaje kotów rasy Manx. Rumpy – o którego brak ogona, rumpy riser z lekką wypukłością w miejscu ogona i stumpy z bardzo krótkim ogonem, do trzech centymetrów. Ten podział dotyczy Manxów wystawowych, poza tym istnieją jeszcze odmiany stubby i taily, których ogon jest coraz dłuższy. 

Umaszczenie Manxa może być dowolnego typu z dozwolonymi białymi znaczeniami na całym ciele. Barwa również może być dowolna. 

Sierść Manxa jest krótka i dwuwarstwowa. Włos okrywowy jest gruby i miękki w dotyku. Podszerstek ściśle przylega do skóry.

Charakter i aktywności Manxa

Manx jest kotem towarzyskim, lojalnym i kochającym . Ma łagodne usposobienie i jest zrównoważony. Uwielbia samodzielne zabawy, jak i interakcje z właścicielem. Jest znany z nagłych gonitw w domu, podczas których wpada w szerokie zakręty lub stara się za wszelką cenę wyhamować. Ze względu na swoje okrągłe kształty, podczas takiej zabawy wygląda niezwykle pocieszenie. Mimo braku ogona lubi zarówno wspinać się i skakać i radzi sobie z tym całkiem nieźle.

Należy do kotów inteligentnych, lubi zabawę w aportowanie, można go też nauczyć prostych sztuczek. Znany jest z tego, że nosi ze sobą zabawki i topi je w wodzie, czyli najczęściej w misce z przygotowaną dla niego wodą do picia.

Wspólne życie z Manxem

Manx to kot, który nadaje się świetnie dla rodziny z dziećmi, choć samotne czy starsze osoby też nie powinny mieć problemów z jego wychowaniem. Na ogół najbliżej związuje się z osobą, która go karmi, choć nie jest to obowiązującą regułą. 

Chociaż jest ciekawski z natury, to bardziej jest domatorem niż odkrywcą. Jednak i tak warto poczynić w domu lub w mieszkaniu odpowiednie zabezpieczenia, dzięki którym nie wymknie się na zewnątrz.

Jest do tego stopnia inteligentny, że potrafi otwierać szafki i drzwi. Nie za bardzo lubi zostawać sam, więc po powrocie do domu możemy być zaskoczeni, kiedy zastaniemy na podłodze walające się ubrania lub przedmioty. Warto też na czas naszej nieobecności mocno zakręcić kran, ponieważ odkręcanie kurków w zlewie jest jedną z najbardziej znanych pasji Manxa. 

Aby kot tej rasy zajmował się czym innym kiedy jest w domu sam, warto mu zapewnić towarzystwo innego czworonoga. Najlepiej jeśli kot będzie tej samej rasy, a jeśli zdecydujemy się na psa, to najlepiej o podobnym, zrównoważonym temperamencie. Oczywiście trzeba pamiętać o podstawach socjalizacji.

Wobec obcych osób jest z początku nieufny i musi minąć więcej niż chwila, aby podszedł i dał się pogłaskać. Nie należy do kotów gadatliwych, raczej wydaje z siebie cichsze dźwięki przypominające gruchanie i klekotanie.