Lis polarny - lis, któremu niestraszny największy mróz

Lis polarny - co to za zwierzę?

Lis polarny to niewielkich rozmiarów ssak wzrostem niewiele większy od kota, który występuje głównie na mroźnych, polarnych terenach półkuli północnej. Należy do rodziny psowatych i rodzaju lisów, a jego alternatywne nazwy brzmią piesiec lub piesak. Rzeczywiście, ma w sobie nieco z psa - jest ciekawski, zjada resztki po większych zwierzętach i w kontaktach z człowiekiem bywa zabawny i wcale nie wrogo nastawiony. 

To zwierzę, które jest aktywne przez cały rok i nie zapada w sen zimowy. W śniegowych terenach północy nie jest łatwo go wypatrzyć z powodu jego śnieżnobiałego futra, choć kolor ten nie jest regułą w przypadku lisa polarnego. Ubarwienie letnie jest u niego brązowo-szare, a zimą także stalowoniebieskie. Jego łacińska nazwa brzmi Vulpes lagopus, gdzie vulpes oznacza lisa, a lagopus odnosi się do jego pokrytych futrem łap. Rzeczywiście, gęste białe futro, niezwykle obfite i puszyste pokrywa w zasadzie całe jego ciało z wyjątkiem nosa, znajduje się nawet na spodzie jego łap i pokrywa opuszki.

Wysokość w kłębie lisa polarnego wynosi około 30 cm, a waga od 2,5 kg do 6 kg. Długość ciała razem z ogonem to około 80-95 cm, a sam ogon mierzy od 20 do 40 cm. Po tych wymiarach widać, że lis polarny jest nieco mniejszy od lisa rudego, który na wybranych obszarach jest jego naturalnym konkurentem. Krótsze u lisa polarnego są również łapy i pysk, a także uszy. Jest to związane z niskimi temperaturami, w których żyje i jest cechą wspólną ssaków funkcjonujących mroźną zimą, narażonych na szybką utratę ciepła.

Lis polarny - gdzie występuje?

Choć cała populacja lisa polarnego nie jest łatwa do określenia, wynosić może od kilkunastu do kilkuset tysięcy osobników, w bardzo dużym stopniu zależąc od populacji gryzoni, którymi lisy się żywią. Zwierzę występuje na naprawdę rozległych obszarach - w Arktyce, w Kanadzie, na Alasce, na Grenlandii, Syberii, Islandii, północnej Skandynawii i na Spitsbergenie. W epoce lodowcowej lis polarny musiał być obecny na południe od tych terenów, o czym świadczą jego szczątki znalezione pod Krakowem. 

To typowo terytorialny drapieżny ssak, który dobrze sobie radzi w różnych warunkach środowiskowych - w dolinach, nad morzem, w górach, nad brzegami jezior i rzek. Jego umaszczenie w danej porze roku zależy od warunków środowiskowych. Latem, kiedy znika śnieg, brązowa barwa futra przypomina letnie otoczenie, zimą natomiast lis ponownie robi się biały, co pomaga mu kamuflować się wśród śniegu. Nie należy do płochliwych zwierząt i zdarza mu się podchodzić do ludzkich zabudowań w poszukiwaniu pożywienia. Osoby, które miały kontakt z lisem polarnym, określają go jako ciekawskie zwierzę o wesołym usposobieniu, które bardzo chciałoby się pogłaskać, ponieważ zarówno z zachowania i wyglądu przypomina psa.

Lis polarny - czym się żywi i w jaki sposób zdobywa pożywienie?

Lis polarny to zwierzę, które żyje w bardzo surowych warunkach, przy temperaturach dochodzących nawet do minus siedemdziesięciu stopni. Nie jest wtedy łatwo szukać pożywienia, szczególnie zimą, dlatego piesiec często korzysta z resztek pozostawionych przez większe polujące zwierzęta, takie jak niedźwiedzie polarne. Oprócz padliny, pożywieniem lisa polarnego są ptaki i ich pisklęta, wiewiórki ziemne i ryby. Lisy polarne potrafią również kraść jedzenie polarników. Ich ofiarą może paść także potomstwo fok ukryte w śnieżnych jamach, do których lisy polarne są w stanie się dokopać. 

Zimą często korzystają z własnego pożywienia zakopanego latem, ale czasami i to nie wystarcza. Ciągły, trudny do zaspokojenia głód towarzyszy im prawie przez całe życie, znikając jedynie w tych szczęśliwych latach, kiedy nagle naturalnie eksploduje populacja lemingów, które są podstawowym pożywieniem lisa polarnego.

Cykl życia lemingów bywa nieprzewidywalny i co kilka lat następuje olbrzymi skok ich populacji, na czym zawsze korzystają lisy polarne. Stan populacji piesaka jest ściśle uzależniony od populacji tych małych gryzoni i tylko wtedy wieczny głód, który nieustannie towarzyszy lisowi polarnemu w jego mroźnej odysei, może zostać wreszcie na jakiś czas w pełni zaspokojony. Zachęcone poprawą komfortu życia lisy polarne i inne drapieżniki, które żywią się lemingami, chętniej przystępują wtedy do rozrodu i naturalnie zwiększa się wielkość ich populacji.

Rozmnażanie lisa polarnego

Ciężkie, surowe warunki wydają się być poważną przeszkodą dla naturalnego rozwoju populacji lisa polarnego. Będące czasami na granicy śmierci głodowej zwierzęta nie poddają się i nie przerywają kręgu życia, przynosząc na świat kolejne pokolenia. Okres lęgowy przypada u lisa polarnego na letnie miesiące. Sezon rozrodczy rozpoczyna się w kwietniu. Lisy dobierają się wtedy w monogamiczne pary i, kiedy samica zachodzi w ciążę, rozpoczynają przygotowania do narodzin potomstwa.

W tym celu lis polarny musi znaleźć odpowiednie miejsce na norę. Najczęściej nora lęgowa jest wykopywana przez lisa w ziemi, pomiędzy kamieniami, na zboczach gór i półkach skalnych, generalnie tam, gdzie im pozwolą na to trudne, codzienne warunki otoczenia. Nory wykopane w ziemi często mają system podziemnych korytarzy i mogą służyć kolejnym pokoleniom lisa polarnego przez wiele następnych lat.

Ciąża u lisa polarnego trwa od 49 do 57 dni. Na świat przychodzi od sześciu do dwunastu szczeniąt o wadze od 40 do 80 g. Śmiertelność wśród młodych jest niestety wysoka i wynosi około 50 procent, co oznacza, że samicy udaje się odchować zazwyczaj od 3 do 4 szczeniąt. Młode po przyjściu na świat są ślepe i bezradne, porośnięte rzadkim brązowym futrem, które w miarę upływu czasu jaśnieje. Samica w tym czasie karmi małe nawet przez 8 do 10 tygodni, a ojciec dostarcza pożywienia. 

W lipcu małe liski są gotowe, by na dobre opuścić norę i spróbować samodzielnego życia. Na tym wczesnym etapie nie jest to łatwe i wiele z nich zakończy żywot przed zimą albo w jej trakcie. Tym, którym uda się przeżyć do następnego lata, wcale nie będzie lekko, chyba że znowu stanie się cud i lemingi postanowią rozmnożyć się ponad miarę. Przy takim zrządzeniu losu młody roczny lisek będzie mógł przynajmniej na jakiś czas zapomnieć o towarzyszącym mu przez krótkie, ale już trudne życie, uczuciu dojmującego głodu.

undefinedundefined