Lęk separacyjny u psa: skąd się bierze i jak go zwalczyć?
Lęk separacyjny u psa: objawy
Lęk separacyjny pojawia się u psa, gdy ten traci z oczu swojego opiekuna. Nie musi nawet zostawać w domu całkiem sam. Cierpiący na lęk separacyjny pies reaguje choćby wtedy, gdy jego właściciel wychodzi do łazienki. Czasem reakcję wyzwalają oczywiste dla zwierzęcia przygotowania do wyjścia, jak np. zakładanie przez człowieka butów i kurtki.
Objawem lęku separacyjnego u psa często jest początkowo ogólny niepokój psa, jego nerwowe dreptanie, węszenie, przylepianie się do nogi opiekuna. Kiedy człowiek znika, pies wchodzi w następną fazę lęku separacyjnego, której przejawami są skamlenie, wycie i szczekanie, drapanie podłogi i gryzienie mebli, darcie zasłon, narzut i poszewek. Zwłaszcza przedmioty, na których utrzymuje się zapach opiekuna, mogą paść ofiarą psiej rozpaczy. Niektóre czworonogi, ogarnięte lękiem separacyjnym, mogą nawet wypróżniać się na środku pokoju.
Są też psy, które lęk separacyjny przejawiają w odmienny sposób – stają się apatyczne, niemal zastygają bez ruchu w bezbrzeżnym smutku, nie jedzą ani nie piją, dopóki dramat się nie skończy i człowiek nie powróci.
W skrajnych przypadkach pies nękany lękiem separacyjnym może stawać się agresywny wobec człowieka zbierającego się do wyjścia, tarasować drogę do drzwi, szczekać groźnie, a nawet podszczypywać i gryźć rękę wyciągającą się do klamki.
Szacuje się, że na lęk separacyjny może cierpieć od 20 do 40% psów domowych. Każdy pies może zapaść na tę przypadłość. Z nieco większą częstotliwością lęk separacyjny dotyka psy małe i kundelki.
Lęk separacyjny u psa: jak go rozpoznać?
Nie każdy pies pruje poduszki, ponieważ cierpi na lęk separacyjny. Psy przejawiają zachowania destrukcyjne np. wtedy, gdy są znudzone. Przeraźliwe wycie i szczekanie może z kolei być oznaką np. strachu przed zamknięciem lub głośnym remontem w mieszkaniu obok. Wypróżnianie się w domu może być u psa spowodowane niewłaściwie przeprowadzonym treningiem czystości albo chorobą, której towarzyszy biegunka.
Lęk separacyjny występuje wtedy, gdy pies reaguje konkretnie i jednoznacznie na nieobecność swego opiekuna. Jeśli objawy pojawiają się tylko wtedy, gdy ukochany właściciel znika z oczu zwierzaka, można mówić o lęku separacyjnym u psa.
Wskazówką jest też ekstatyczna reakcja psa na powrót właściciela. Jeśli zwierzak rzuca się na drzwi jeszcze zanim opiekun wejdzie do domu, a na jego widok piszczy z radości, skacząc i biegając w kółko lub tarzając się, prawdopodobnie chwilę wcześniej pogrążony był w rozpaczy i cierpiał lęk separacyjny.
Jeśli podejrzewasz u swego psa lęk separacyjny, możesz też zrobić inspekcję domu. Ślady pazurów i zębów w okolicach drzwi i okien mogą świadczyć o tym, że pies próbował wydostać się z mieszkania, być może po to, by ruszyć na poszukiwanie swego pana, wiedziony silnym lękiem separacyjnym.
Lęk separacyjny u psa: skąd się bierze?
Lęk separacyjny u psa może mieć kilka przyczyn.
Wydaje się, że najczęstszą przyczyną lęku separacyjnego u psów jest po prostu to, że czworonóg nie został przyzwyczajony do spędzania paru godzin samotnie na etapie socjalizacji i treningu. Właściciele często zapominają, że samotność to także jedna z sytuacji, do których należy przyzwyczaić szczeniaka. Zwierzak, który w pierwszych miesiącach życia stale miał towarzystwo dzieci, bo akurat były wakacje, a potem nagle dzieci zaczęły wychodzić do szkoły, nie rozumie zmiany sytuacji. Gdy zostaje w mieszkaniu sam, jest przekonany, że został porzucony i wpada w czarną rozpacz. Z kolei szczeniak przyzwyczajony do domu bez ludzi będzie się w nim czuł tak samo dobrze i bezpiecznie, przynajmniej przez kilka godzin, zanim i jego nie dopadną podejrzenia i czarne myśli.
Lęk separacyjny wykształcają też psy po przejściach – takie, które już raz faktycznie zostały porzucone czy oddane do schroniska. Boją się, że kiedy właściciel wychodzi do toalety, już z niej nigdy nie wyjdzie, a biedne czworonogi znowu zostaną same. Pragną nieustannie mieć swego pana w zasięgu wzroku, bo dzięki temu upewniają się, że on nadal z nimi jest.
Lęk separacyjny może być także oznaką zaburzeń w socjalizacji psa, który zbyt uzależnił się od swego opiekuna.
Lęk separacyjny u psa: doraźne metody zwalczania
Dobrze jest uważnie obserwować reakcję psa – nawet jeszcze szczeniaka – na choćby chwilowe pozostawienie bez opiekuna. Im wcześniej uda się stwierdzić, że pies ma lęk separacyjny, tym łatwiej będzie go od niego uwolnić. Nie należy bagatelizować lęku separacyjnego u psa, bo przypadłość będzie się nasilać, a z czasem jej leczenie stanie się trudniejsze.
Dla złagodzenia lęku separacyjnego u psa zaleca się ignorowanie jego zachowania tuż przed naszym wyjściem i tuż po powrocie. Nie należy go witać ani żegnać, pocieszać ani głaskać. Miły ton głosu i pieszczoty zarezerwowane są dla utrwalania u psa zachowań pożądanych. Głaskany pies może więc pomyśleć, że bardzo dobrze robi, przylepiając się do nogi swego pana przed jego wyjściem do pracy, a potem skacząc ze szczęścia, gdy wróci.
Przed wyjściem dobrze jest zabrać psa na spokojny spacer, a także zostawić na czas naszego zniknięcia włączony telewizor, tak by ludzkie głosy koiły nerwy naszego pupila. Dobrze jest też zostawić psu do dyspozycji ulubione zabawki.
Poczęstowanie psa smakołykiem w jakiejś interesującej formie, np. w macie węchowej, także na jakiś czas odciągnie uwagę zwierzaka od faktu, że został sam.
Jedną z metod zwalczania leku separacyjnego u psa może być zapewnienie mu towarzystwa innego zwierzaka. Trzeba jednak podchodzić do tego sposobu ostrożnie. Nie wszystkie psy lubią mieć towarzystwo innego czworonoga. Wiele zależy od rasy i indywidualnego charakteru pupila. Ponadto każda decyzja o adopcji psa musi być przemyślana. Nowy pies nie może być po prostu sposobem na ulżenie staremu w lęku separacyjnym. Każdy pies musi być pełnoprawnym członkiem rodziny. Trzeba też pamiętać, że sprowadzenie do domu nowego psa wcale nie musi pomóc, zdarzają się bowiem sytuacje odwrotne – stary pies zaraża nowego lękiem separacyjnym i teraz oba wyją po naszym wyjściu.
Wszystko to tylko półśrodki, mające łagodzić lub przynajmniej skracać u psa napady lęku separacyjnego.
