Kret: podziemny sąsiad

Kret: relacje z ludźmi

Kret europejski (łac. talpa europaea), czyli nasz swojski kret, to nieduży owadożerny ssak. Większość czasu spędza pod ziemią, ryjąc w niej tunele, w których poszukuje zdobyczy – najchętniej tłustych dżdżownic i larw owadów.

Ponieważ kret potrafi przeryć swymi korytarzami nawet 6 tys. metrów kwadratowych powierzchni (mniej więcej tyle, co 120 przeciętnych rodzinnych mieszkań), a w trakcie pracy niszczy korzenie roślin i powierzchnię ziemi, najczęściej postrzegano go jako szkodnika i starano się usunąć z pól, ogrodów, pastwisk i sadów. Kret faktycznie niszczy korzenie roślin, ale pełni też szereg pożytecznych dla gleby funkcji, np. spulchnia ją i napowietrza. Zjada też ślimaki i owady, które żywią się podziemnymi częściami roślin, a więc poniekąd ratuje rośliny przed zniszczeniem, choć sam też wyrządza im (niechcący) spore szkody.

Mieszkańcy wsi wynaleźli szereg metod polowania na krety. Zwierzątka wypłaszano z nor, wpuszczając do nich dym lub dudniąc w ziemię, łapano w pułapki, zabijano za pomocą trucizn. Zabite krety najczęściej zjadano, a ich skórki porośnięte gęstym futrem wykorzystywano do produkcji ubrań.

Dziś krety wypędza się, pompując do ich tuneli azot lub fosforowodór albo umieszczając w wejściach do ich norek żwir z kocich kuwet – krety panikują, gdy poczują zapach kota. Na rynku dostępne są też odstraszacze akustyczne – krety mają bardzo czuł słuch. Przed kładzeniem trawnika lub murawy często montuje się specjalne siatki zabezpieczające, które uniemożliwiają kretom przedzieranie się na powierzchnię i kaleczenie podłoża kopcami.

Jak wygląda kret?

Budową ciała kret przypomina futrzasty wałek, długi na ok. 20 cm i ważący do 120 g. Samice są nieco tylko mniejsze od samców.

Kret ma charakterystyczny, podłużny ryjek z włosami czuciowymi, spłaszczoną czaszkę, cztery krótkie łapki, zakończone zwróconymi na zewnątrz dłońmi o pięciu palcach z długimi pazurkami, a także szczątkowe oczy (o średnicy ledwie 1 mm) i uszy bez małżowin, z fałdkami skórnymi chroniącymi kanały słuchowe przed zapchaniem ziemią. Wbrew popularnemu przekonaniu, krety nie są zupełnie ślepe, a ich mikroskopijne oczka pozwalają im jednak odróżniać natężenie światła, wykrywać ruch, a może nawet widzieć niektóre barwy.

Sierść kreta składa się z dwóch warstw: włosa puchowego i okrywowego. Jest bardzo gęsta i przyjemna w dotyku. Może mieć różne kolory, bo żyjący pod ziemią kret nie musi się maskować. Najczęściej sierść kreta jest ciemnoszara, ale może być też czarna, brązowa w różnych odcieniach, a nawet biała.

Kret: obszar występowania

Kret europejski występuje w całej niemal kontynentalnej Europie, z wyjątkiem większej części Półwyspu Skandynawskiego, Pirenejskiego i Apenińskiego. Spotkać go można także w niemal całej Rosji i większej części Azji Centralnej, aż do Północnych Chin.

Kret europejski występuje na terenie całej Polski. To jedyny przedstawiciel rodziny kretowatych w naszym kraju.

Kret: biotop

Kret najchętniej żyje w glebie wilgotnej i żyznej, bo taką najłatwiej jest przekopywać i najwięcej w niej pożywnych robaków.