Kot kartuski – niebieski kot z przepięknymi oczami

Historia kota kartuskiego

Kwestia pochodzenia kota kartuskiego i zarazem jego nazwy nie jest jednoznacznie rozstrzygnięta i sięga nawet poza granicę XV wieku, który powszechnie uznaje się za okres, kiedy koty tej rasy pojawiły się w Europie. Według legendy koty te pochodzą od górskich kotów z rejonów dzisiejszej Syrii i zostały sprowadzone na nasz kontynent jeszcze w XIII wieku przez krzyżowców.

Hipoteza dotycząca sprowadzenia kotów przez mnichów z zakonu kartuzów również nie jest historycznie potwierdzona, choć wydaje się prawdopodobna, choćby ze względu na samą nazwę kota. Jednak inne źródła historyczne wiążą nazwę chartreux z powszechnym w XVIII wieku rodzajem hiszpańskiej wełny bądź z futrem norek, które fakturą przypomina sierść kota kartuskiego. 

Właśnie z XVIII wieku pochodzi pierwsza historyczna wzmianka na temat tej rasy spisana przez przyrodnika Buffona i jednocześnie nie ma dowodów w zapisach z klasztorów zakonu kartuzów, które wiązałyby z nim kota kartuskiego. Z kolei istnieją historyczne dowody, że nazwa chartreux funkcjonowała już w XVII wieku, czyli zanim zaczęto określać w ten sposób przywołany wyżej rodzaj hiszpańskiej wełny. Kwestia pochodzenia i nazewnictwa tej rasy kota jest zatem nie do końca rozstrzygnięta.

Kot kartuski w XX wieku

Powszechniej zaczęto mówić o kocie kartuskim w drugiej połowie XIX wieku, kiedy to zaczęto go uznawać za narodowego kota Francji. Rosnącą popularność rasy przerwała niestety pierwsza wojna światowa, która bardzo uszczupliła jej populację. Jak zwykle w takim przypadku dali znać o sobie miłośnicy kocich ras, którzy po pierwszej i drugiej wojnie światowej wspólnie pracowali nad odbudową populacji. Konieczne były krzyżówki między innymi z kotem brytyjskim krótkowłosym, niebieskim kotem perskim i innymi rasami kotów krótkowłosych. Kilka kotów kartuskich trafiło do rąk znanych francuskich osobistości, między innymi do generała De Gaulle’a, co pomogło w ponownym spopularyzowaniu rasy. 

Po drugiej wojnie światowej nastąpił intensywny rozwój rasy. W 1971 roku pierwsze koty kartuskie trafiły do USA. W latach osiemdziesiątych rasa została uznana przez tamtejsze organizacje felinologiczne. Współcześnie to koty popularne, szczególnie w ich miejscu pochodzenia, czyli we Francji. Również w Polsce jest to znana rasa i można kupić jej przedstawicieli w profesjonalnych hodowlach. Z ciekawostek, kot kartuski jest oficjalną maskotką festiwalu jazzowego w Montreaux.

Najważniejsze cechy wyglądu kota kartuskiego

Kot kartuski występuje w rozmiarach średnich do dużego i bywa mylony z kotem brytyjskim krótkowłosym, także ze względu na intensywne krzyżowanie ras w powojennym okresie. To kot masywny i mocno umięśniony, ale jednocześnie giętki i zwinny. Jego waga zamyka się w przedziale 3-5 kg dla samic i 5-7 kg dla samców, wysokość odpowiednio 30-35 cm i 35-40 cm. Samce są znacznie większe od samic i wolniej dojrzewają. 

Głowa jest tą częścią ciała, która najbardziej odróżnia kota kartuskiego od kota brytyjskiego krótkowłosego. U tego pierwszego wpisuje się w figurę trapezu, a u kota brytyjskiego krótkowłosego jest mocno zaokrąglona. U kota kartuskiego nie ma zaznaczonego stopu, który jest wyraźny u kota brytyjskiego. Za to żółty kolor oczu u obu ras jest ich bardzo ważną wspólną cechą. Może być również złoty lub miedziany. Oczy są duże i okrągłe. Uszy są małe do średnich, wyprostowane i z zaokrąglonymi końcówkami. 

Tułów jest mocny, z szerokimi łopatkami i głęboką klatką piersiową. Kończyny średniej długości z mocnego kośćca. Stopy małe i okrągłe. Ogon gruby u nasady, zwężający się do okrągłej końcówki. Jest średniej długości i bardzo elastyczny. 

Typ umaszczenia powinien zawsze być jednolity, choć dopuszcza się delikatne, srebrzyste cieniowanie. Kolor umaszczenia obejmuje wszystkie odcienie niebieskiego, od jasnego po niebiesko-szary. Najbardziej pożądana tonacja kolorystyczna to jasny, nieskazitelny niebieski z opalizującym połyskiem.

Sierść kota kartuskiego ma właściwości wodoodporne. Składa się z miękkiego i gęstego podszerstka i średniokrótkiego, gęstego włosa okrywowego. Miękki podszerstek ma wełnistą strukturę, dzięki której kot kartuski budzi skojarzenia z pluszowymi zabawkami.

Charakter i aktywności kota kartuskiego

Siła, inteligencja oraz użyteczność kota kartuskiego we wcześniejszych stuleciach umożliwiły mu przetrwanie wielu zakrętów historycznych. Być może również specyficzny układ części twarzowej kota, który sprawia wrażenie jakby się uśmiechał spowodował, że ludzie z taką ochotą i zaangażowaniem dbali o tę rasę. 

To kot kochający, lojalny i ciekawski oraz łatwy w prowadzeniu, przez co często porównywany jest z psem. Jest podatny na szkolenie, można go nauczyć prostych sztuczek. Lubi zabawę z interaktywnymi zabawkami, w których zanadrzu czekają na niego smakołyki, ale też na równi ceni sobie wspólną aktywność z właścicielem, na przykład przy użyciu wędki dla kota. Możemy wówczas podziwiać jego zdolność do wykonywania kocich akrobacji. Uwielbia też wspinanie się.