Kot hawański – kot jak czekolada

Historia kota hawańskiego

Uważa się, że pierwsze koty o brązowej barwie umaszczenia pojawiły się w Europie już w końcówce XIX wieku. Miały być wynikiem krzyżówki kota syjamskiego z domowymi czarnymi kotami i były wówczas określane mianem szwajcarskich kotów górskich lub po prostu naturalnie brązowych kotów. Odmiana ta jednak z czasem zaniknęła głównie za sprawą dwóch wojen światowych, co jednak nie przeszkodziło grupie hodowców z Wielkiej Brytanii w latach pięćdziesiątych ponownie powołać do życia kota o czekoladowej barwie.

Hodowcy nazwali się mianem „The Havana Group”, a prym w niej wiodły trzy kobiety: baronowa Miranda von Ulmann, Anna Hargreaves i Elsa Fisher. Każda z nich posiadała własną hodowlę, lecz pracę nad stworzeniem kota hawańskiego prowadziły wspólnymi siłami.

Do pierwszych krzyżówek wykorzystano koty syjamskie o umaszczeniu typu point i seal point, czarne domowe koty krótkowłose i koty rosyjskie niebieskie. Pierwszym zarejestrowanym kotem hawańskim był Elmtower Bronze Idol, lecz droga do stworzenia pełnowartościowej, czekoladowej rasy Havana Brown była jeszcze daleka. W 1958 roku rada zarządzająca organizacji GCCF z Wielkiej Brytanii uznała nową rasę, ale otrzymała ona wówczas nazwę „kasztanowy zagraniczny krótkowłosy”. Nazwę tę zmieniono na Havana Brown dopiero w 1970 roku. Według różniących się między sobą opinii, nazwa pochodzi od intensywnego koloru hawańskich cygar lub od rasy hawańskich brązowych królików.

Jeszcze w latach pięćdziesiątych z baronową von Ulmann skontaktowała się Elsie Quinn, która następnie sprowadziła pierwsze czekoladowe koty do USA. W ten sposób powstała amerykańska odmiana kota hawańskiego, która znacząco różni się od odmiany wyhodowanej w Europie. Stało się to między innymi dlatego, że koty hodowane w USA zaczęły nękać wady genetyczne i do dalszego rozmnażania trzeba było wprowadzić inne rasy, by powiększyć pulę genów. 

Koty hawańskie z Europy zachowują swoją budowę po orientalnych przodkach, z głową zbliżoną w kształcie do klina i wydłużonym tułowiem, natomiast kot hawański w odmianie amerykańskiej cechuje się zaokrągloną głową, dłuższą sierścią i bardziej zrównoważonym temperamentem. Rasa jest uznawana w USA przez federację TICA, jednak nosi nazwę Havana, już bez określenia koloru jako Brown. FIFa jak dotąd nie uznała europejskiej odmiany kota hawańskiego jako osobną rasę, traktując te koty jako odmianę kotów orientalnych krótkowłosych.

W XXI wieku nadal trwają prace nad rozwojem rasy, które mają na celu zwiększenie malejącej populacji kota hawańskiego pod koniec XX wieku.

Najważniejsze cechy wyglądu kota hawańskiego

Kot hawański należy do kotów średniej wielkości o muskularnej budowie i szczupłej, eleganckiej sylwetce, którą można wpisać w prostokąt. Jego waga zamyka się w przedziale 3-4 kg u samic i 4-5 kg u samców, a wysokość odpowiednio 22-27 cm i 25-30 cm.

Głowa, w zależności od odmiany może być bardziej klinowata lub bardziej okrągła oraz bardziej dłuższa niż szeroka. Profil ma widoczne załamanie w okolicy oczu. Kot hawańskie ma dobrze zarysowany podbródek i kwadratową kufą, która wygląda jak doklejona za sprawą wyraźnego stopu. Ważną cechą charakterystyczną są brązowe wibrysy, czyli w takim samym kolorze jak umaszczenie. 

Oczy kota hawańskiego są owalne i dość duże. Ich kolor to zielony w jego różnych odcieniach, najlepiej, jeśli jest to zieleń intensywna. Uszy są duże, szeroko ustawione i postawione do przodu, co nadaje kotu wyraz czujności. Są również zaokrąglone na końcówkach.

Tułów w zależności od odmiany jest bardziej wydłużony u kotów europejskich oraz mocny i zwarty u amerykańskich. Kończyny są długie, tylne dłuższe od przednich. Stopy zwarte i owalne. Ogon smukły, średniej długości, zwężający się do zaokrąglonej końcówki.

Umaszczenie musi być jednolite, bez cieniowania i znaczeń, które jednak można zaobserwować u małych kociąt. Kolor jest intensywnie brązowy, określany również jako mahoniowy lub czekoladowy. U amerykańskiej odmiany kota hawańskiego dopuszczalny jest również kolor liliowy.

Sierść jest krótka i ściśle przylega do ciała. Faktura szaty jest gładka i błyszcząca. Kot hawański nie posiada podszerstka. 

Charakter i aktywności kota hawańskiego

Kot hawański należy do ciekawskich, inteligentnych i ceniących sobie towarzystwo człowieka czworonogów. To koty lojalne i pełne miłości, które lubią zwracać na siebie uwagę. Najczęściej robią to za pomocą łap, którymi często trącają właściciela. To także dociekliwe zwierzęta, które właśnie za pomocą łap badają nowe przedmioty w swoim otoczeniu. Kot hawański to aktywny uczestnik domowego życia, jednak jego aktywność nie ogranicza się tylko do chodzenia krok w krok za człowiekiem.

To kot, który lubi zarówno wspólną jak i samotną zabawę, dlatego w jego otoczeniu powinno być zawsze kilka dostępnych zabawek. Lubi się też wspinać, więc warto zapewnić mu wysoki, najlepiej kilkupiętrowy drapak. Można też nauczyć go prostych sztuczek.

Wspólne życie z kotem hawańskim

Kot hawański mocno przywiązuje się do swojej ludzkiej rodziny i z reguły upatruje sobie jednego z dorosłych właścicieli, siadając mu często na kolanach lub ramionach. Lubi być w centrum uwagi i często przybiega do drzwi na dźwięk dzwonka. Dosyć dobrze współpracuje z dziećmi, które jednak powinny być w stosunku do niego delikatne, co czasem nie jest łatwo uzyskać. Może go wychowywać starsza osoba, o ile poradzi sobie z jego zapotrzebowaniem na codzienną aktywność.

Kot hawański nie lubi zostawać sam w domu, pojawiają się u niego wtedy skłonności do niszczenia przedmiotów. Za to nie protestuje, kiedy trzeba go zabrać w krótszą lub dłuższą podróż, byleby był w pobliżu swojego właściciela. Mimo ciekawskiej natury preferuje przesiadywanie w domu i raczej nie powinien próbować samodzielnych wycieczek na zewnątrz, co jednak nie wyklucza zainstalowania odpowiednich zabezpieczeń, aby kot nie wydostał się przypadkowo poza miejsce zamieszkania.

Dobrze dogaduje się zarówno z psami jak z kotami. Pies powinien mieć zrównoważony temperament przy kocie hawańskim, natomiast koci towarzysz powinien być najlepiej tej samej lub innej orientalnej rasy. Warto zapewnić mu kociego towarzysza, wówczas nie będzie musiał zostawać sam w domu i unikniemy w ten sposób wielu problemów.

Nie ma skłonności do nadmiernego wokalizowania, lecz w zamian ma zadziwiającą barwę głosu, dosyć nieprzyjemną, prawdopodobnie za sprawą budowy jego „doklejonej” kufy. Z tego też względu wyjątkowo głośno mruczy.