Kastracja czy sterylizacja psa? Definicje, terminy, porady i koszty

Kastracja czy sterylizacja psa – czym to się różni?

Zarówno kastracja jak i sterylizacja psa to zabiegi chirurgiczne, prowadzące do pozbawienia zwierzęcia płodności. Kastracja i sterylizacja nie są jednak tożsame, choć słowa te często funkcjonują w mowie potocznej jako synonimy.

Zdecydowanie częściej przeprowadza się na psach i sukach zabieg kastracji. Polega on na usunięciu gonad, czyli gruczołów płciowych zwierzęcia. U psów to jądra, a u suk jajniki. W ten sposób zwierzę raz na zawsze traci płodność oraz popęd płciowy.

Sterylizacja z kolei polega na pozbawieniu pupila płodności przez przecięcie lub podwiązanie jego nasieniowodów (u psa) lub jajowodów (u suki). Zwierzęta po sterylizacji zachowują gruczoły płciowe, a więc także popęd płciowy i nienaruszoną gospodarkę hormonalną.

Sterylizacja psa lub suki to zabieg łatwiejszy do przeprowadzenia, szybszy, mniej inwazyjny, a więc wymagający użycia krótszej narkozy, mniejszej ilości nici, gazy i wacików. Sterylizacja jest więc tańsza od kastracji.

Mimo powyższych zalet, sterylizacja jest obecnie przeprowadzana bardzo rzadko, a weterynarze zdecydowanie polecają opiekunom psów i suk poddawanie ich kastracji. Dlaczego tak jest?

Kastracja czy sterylizacja psa – czemu warto kastrować psy?

Pies z przeciętymi nasieniowodami nie może zapładniać suk, ale jego organizm nadal znajduje się pod wpływem testosteronu – hormonu warunkującego „męskie” zachowania, takie jak odwaga, agresja, do pewnego stopnia niezależność i upartość. Pies wysterylizowany nadal odczuwa też popęd płciowy i będzie uganiał się za sukami w rui.

Tymczasem po kastracji poziom testosteronu u psa spada. Zwierzę staję się spokojniejsze i posłuszniejsze. Dzięki temu można psa łatwiej ułożyć i wytrenować. Brak jąder i niski poziom testosteronu oznacza także mniejsze problemy z prostatą u starego psa. Do chorób prostaty należą torbiele, ropnie i nowotwory. Chorobliwy rozrost prostaty sprawia psu silny dyskomfort i utrudnia oddawanie moczu. W przeciwieństwie do sterylizacji, kastracja znacząco obniża wystąpienie tych i podobnych dolegliwości psiego układu rozrodczo-moczowego.

Kastracja czy sterylizacja psa – czemu warto kastrować suki?

Podobnie jak z psami, po sterylizacji suka nie może zajść w ciążę, wciąż jednak odczuwa popęd płciowy i niepokój związany z rują, a na jej ciało oddziałują żeńskie hormony, głównie estrogen. Burza hormonalna nadal może wywołać u sterylizowanych suk ciążę urojoną. Z czasem nieustanna produkcja estrogenu może doprowadzić do wykształcenia się torbieli na jajnikach oraz innych chorób żeńskich gonad. Hormony oddziałują także na błonę śluzową macicy, cyklicznie w okresie rui przygotowując ją do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej. Te cykliczne zmiany także zwiększają ryzyko wystąpienia chorób, np. ropomacicza. Estrogen oddziałuje też na gruczoły mlekowe suki, których przedłużająca się praca także może prowadzić do nowotworu lub zapalenia tzw. listwy mlekowej.

Dopiero kastracja – usunięcie jajników wraz z częścią macicy – usuwa źródło tych problemów, czyli gruczoły płciowe odpowiadające za wysoki poziom estrogenu w organizmie suki. Tym samym znacząco zmniejsza się u niej ryzyko wystąpienia potencjalnie bardzo groźnych chorób, jak torbiele jajnikowe i nowotwory macicy oraz gruczołów mlekowych.

Nie jest prawdą, że suka, która nie zaszła w ciążę i nie urodziła szczeniąt jest nieszczęśliwa. Zwierzęta nie planują rodzin, nie marzą o gromadce maluchów i nie odkładają z pensji, żeby zabrać całą rodzinę na wakacje nad morze. Suka ma ruję, zachodzi w ciążę i opiekuje się szczeniętami pod wpływem hormonów i instynktu. Jeśli hormony nie będą na nią oddziaływać, suka nigdy nie odczuje potrzeby zajmowania się młodymi.

Kastracja czy sterylizacja psa – jakie wady ma kastracja?

Korzyści płynące z kastracji przyćmiewają jej pomniejsze wady, jak to, że zabieg trwa nieco dłużej i jest droższy od sterylizacji.

Główna wada kastracji polega na tym, że obniżenie poziomu hormonów płciowych w organizmie psa lub suki sprzyja ich przybieraniu na wadze. Dlatego po kastracji często wprowadza się – po konsultacji z weterynarzem lub psim dietetykiem – odpowiednią dietę, by upewnić się, że pupil faktycznie nie utyje. Kiedy zwierzak dojdzie do siebie po operacji, należy znowu zacząć zabierać o na odpowiednio długie spacery, urozmaicone zabawą. Ruch skutecznie zapobiega nadmiernemu odkładaniu się tkanki tłuszczowej.

Nie każdy pies zaczyna tyć po kastracji, chociaż często się to zdarza. Bywa tak, że kastracja zbiega się po prostu w czasie z momentem, gdy pies lub suka osiągają dojrzałość, a więc ich potrzeby żywieniowe zmniejszają się w porównaniu do okresu szczenięcego. Jeśli opiekun nie dostosował diety do zmienionych potrzeb pupila i nadal podaje dorosłemu psu lub suce taką samą ilość karmy, jaką wcześniej dawał szczenięciu, zwierzak po prostu przyjmuje zbyt dużo kalorii i dlatego tyje.

U suk, zwłaszcza dużych ras, istnieje ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu po kastracji, jest to jednak sytuacja bardzo rzadka. Nietrzymanie moczu u suki można zaleczyć odpowiednimi lekami.

Obecnie weterynarze i hodowcy stanowczo zalecają przeprowadzanie kastracji wszystkich psów i suk, które nie są przeznaczone do dalszego rozrodu.