Jak wyszkolić psa w domu? Praktyczne porady
Jak wyszkolić psa: po co w ogóle szkolenie?
Szkolenie jest psu bezwzględnie potrzebne. Ma ono wymiar nie tylko praktyczny. Pies do szczęścia potrzebuje poczucia stabilności, zrozumienia sytuacji i tego, czego się od niego oczekuje. Nie lubi zmian, zwłaszcza gwałtownych. Dlatego psy najczęściej chętnie podporządkowują się domowym zasadom i rutynom. Tworzą one znane i bezpieczne ramy, w których toczy się życie naszych pupili. Ponadto, trening to dla psa forma zabawy i okazja do spędzenia czasu aktywnie w towarzystwie swego ukochanego opiekuna. Pies cieszy się, gdy w czasie treningu skupia się na nim cała uwaga człowieka!
Szkolenie psa obejmuje nie tylko nauczenie go, gdzie ma jeść, spać i się załatwiać, gdzie wolno mu wchodzić, a gdzie nie wolno, co można i czego nie można gryźć, co służy do zabawy, a co absolutnie nie. Szkolenie to także uczenie psa reagowania na komendy. Komendy pozwalają okiełznać psi temperament i łatwo komunikować się z pupilem. W przeciwieństwie do wielu ludzi, pies lubi otrzymywać komendy, bo wtedy najlepiej wie, jak spełnić oczekiwania swojego pana.
Podstawowe wyszkolenie psa nie wymaga pomocy profesjonalnego trenera. Odpowiednio cierpliwy opiekun może z powodzeniem wyszkolić swojego psa w domu, nauczyć go zasad dobrego współżycia z ludźmi i innymi zwierzętami, a także reagowania na komendy.
Psy przeznaczone do pracy muszą jednak odbywać swoje „zawodowe” szkolenie pod okiem trenera.
Poniższe porady dotyczyć będą podstawowego szkolenia psa, które można przeprowadzić samemu w domu.
Jak wyszkolić psa: czym jest i czym nie jest szkolenie?
Szkolenie psa polega na wpojeniu mu zasad współżycia z ludźmi. Cel ten osiąga się wyłącznie metodami pozytywnymi – za pomocą nagród, a nigdy kar. Dzięki nagrodom pies uczy się, jakie zachowania są pożądane. Zapamiętuje wzorce zachowań i dzięki nim czuje się pewnie w znanych sobie sytuacjach. Brak kar sprawia, że pies nie stresuje się, dzięki czemu nauk przebiega szybciej.
Szkolenie powinno opierać się na więzi psa z jego przewodnikiem. Pies, który ufa swojemu opiekunowi, sam chętnie podporządkowuje się szkoleniu. Szkoląc psa, należy zachowywać się konsekwentnie, okazywać łagodną stanowczość, ale też uzbroić się w cierpliwość. Gruntowne szkolenie wymaga czasu, ale daje znakomite owoce. Porządnie wyszkolony pies to mądry, zrównoważony i pożyteczny członek rodziny oraz towarzysz zabaw.
Szkolenie nie jest natomiast próbą złamania charakteru psa i podporządkowania zwierzęcia nieugiętej woli człowieka. Metody siłowe rzadko się sprawdzają. Kary i krzyki najczęściej wywołują psa stres, zrażając go do treningu, a nawet do opiekuna.
Jak wyszkolić psa: jak uczy się pies?
Pies uczy się na podstawie obserwacji i skojarzeń. Obserwuje bezpośrednie skutki swoich działań i kojarzy je negatywnie lub pozytywnie. Jeśli pies zachowa się w określony sposób i od razu zostanie za to nagrodzony, skojarzy to zachowanie z przyjemnością. Jeśli spotka go nagana lub choćby brak nagrody, uzna, że dane zachowanie jest złe, a przynajmniej niekorzystne, tzn. nie owocuje nagrodą w postaci przysmaku. Widać z tego, że psy nie kierują się poczuciem moralnego dobra czy zła, ale wyłącznie własną korzyścią. Zachowania przynoszące nagrodę w postaci smakołyku (lub jakiejkolwiek innej korzyści, po prostu osiągnięcia celu) są dobre, a te, które takiej nagrody nie załatwiają, są złe. Na tej zasadzie opiera się całe szkolenie psa – na pokazywaniu mu, co jest pożądane, a co nie jest, w oparciu o korzyści lub ich brak.
Psy kojarzą tylko bezpośrednie konsekwencje swoich czynów. Nie należy nagradzać ani ganić psa za coś, co zdarzyło się wcześniej, bo zwierzę nie skojarzy reakcji opiekuna z minionym uczynkiem. Wszelkie nagrody lub przygany muszą towarzyszyć psim zachowaniom – wtedy tworzą pozytywne lub negatywne skojarzenia.
Pies kojarzy pozytywnie lub negatywnie każde zachowanie, nie tylko to, które zostanie przez nas nagrodzone smakołykiem w czasie oficjalnego szkolenia. Jeśli pozwolimy psu żebrać przy stole, a potem faktycznie damy mu jakiś kąsek, zwierzę uzna, że to odpowiednie zachowanie, bo przyniosło mu korzyść. Podobnie z drapaniem w drzwi, które w końcu stają otworem – pies uczy się, że drapanie ma sens. By pokazać psu, które zachowania są niepożądane, należy je ignorować. Nie dokarmiać pod stołem, nie otwierać drzwi, stawać bez ruchu, gdy pies ciągnie na spacerze. Wtedy zwierzę – z czasem, zapewne po kilku powtórzeniach – zrozumie, że ten konkretny sposób zachowania nie pozwala mu osiągnąć celu.
Jak wyszkolić psa: w jakim wieku zacząć szkolenie?
Zazwyczaj przyjmuje się, że szkolenie psa powinno zacząć się możliwie wcześnie. Gdy już szczeniak zapozna się z domem i jego mieszkańcami, i poczuje się w miarę pewnie w nowym otoczeniu, można zacząć go szkolić.
Kluczem do sukcesu jest cierpliwość. Pies powinien uczyć się w swoim tempie, najpierw rzeczy podstawowych, potem bardziej zaawansowanych a więc najpierw reagowania na swoje imię, a potem podawania łapy. Już małe pieski można uczyć komend, byle pojedynczo i bez pośpiechu.
Także starsze psy mogą odbywać szkolenie. Tak długo, jak pies jest w stanie się ruszać, może uczyć się nowych rzeczy. Oczywiście starszym psom nauka zajmuje więcej czasu niż szczeniętom, do tego na drodze stoją im nieraz stare nawyki, które trzeba zastąpić nowymi. Nigdy jednak nie jest dla psa za późno na szkolenie.