Czeski fousek: wąsaty Słowianin

Czeski fousek – historia rasy

Czeski fousek, czyli wyżeł czeski szorstkowłosy, wywodzi się od psów myśliwskich, używanych przez czeską szlachtę już w średniowieczu. Źródła historyczne podają, że canis bohemicus (łac. pies czeski) bywał podarkiem czeskich królów dla możnowładców już w XIV w., a pierwsze ryciny, przedstawiające te zwierzęta, pochodzą z XVI w.

Przez wieki czeskie wyżły hodowano przede wszystkim ze względu na ich cechy użytkowe, a nie wygląd. Nie dbano specjalnie o czystość rasy ani ujednolicenie nazewnictwa. W samym tylko XIX w. dwukrotnie zmieniano nazwę rasy z czeski pies na czeski wyżeł, a później na czeski fousek. Wreszcie w 1882 r. hodowca Josef Vilém Černý ogłosił pierwszy standard rasy dla narodowego czeskiego psa myśliwskiego.

W 1896 r. w Pisie powstał pierwszy klub hodowców czeskich wyżłów szorstkowłosych i wtedy też ustalono, że oficjalna nazwa rasy będzie brzmiała: czeski fousek, od słowa oznaczającego brodę, a więc charakterystyczny element eksterieru tych psów. W 1905 r. czeski fousek zadebiutował na wystawie psów w Wiedniu, gdzie uwiódł sędziów swym mądrym spojrzeniem i słowiańskim wąsem.

Hodowla stanęła na krawędzi zagłady w czasie I wojny światowej, jednak dzielny hodowca nazwiskiem Hostička zdołał po wojnie odbudować populację czeskich fousków, i to obywając się bez psów importowanych z zagranicy. Inne czeskie hodowle jednak posłużyły się m.in. niemieckimi pointerami szorstkowłosymi do odbudowy pogłowia swoich psów i dziś wiele czeskich fousków ma w rodowodach także niemieckich przodków.

W 1924 r. powstał w Czechosłowacji klub hodowców czeskiego fouska. Hodowcy przyjęli standard rasy, który został uznany przez Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI) w 1963 r.

Obecnie czeski fousek to popularna rasa psów myśliwskich, nie tylko w Czechach, ale także w Polsce, dokąd zwierzaki te trafiły po raz pierwszy w 1964 r. Choć czeskie fouski trudno spotkać na ulicach miast jako psy do towarzystwa, to jednak są one chętnie wykorzystywane przez myśliwych. Czeskie fouski dobrze radzą sobie w wielu różnych rodzajach pracy, potrafią polować zarówno na otwartym polu, jak i w lesie, a nawet w wodzie, samodzielnie i w sforze. Sprawdzają się w aportowaniu, ale najchętniej płoszą zwierzynę.

Jak wygląda czeski fousek?

Czeski fousek to średnich rozmiarów pies myśliwski. Osiąga 63 cm wysokości w kłębie i masę ok. 34 kg.

Budowa ciała

Czeski fousek ma zwinne ciało o rozwiniętej muskulaturze.

Charakteryzuje się kształtną głową z pyskiem nieco dłuższym od mózgoczaszki (to cecha wyróżniająca rasę), kufą z widocznym stopem i brązową truflą nosową. Oczy są dość duże, okrągłe, w odcieniach jasnego brązu, często żółte. Uszy są średnich rozmiarów, w kształcie trójkątów o zaokrąglonych wierzchołkach, dość grube, mięsiste, porośnięte gęstym włosiem.

Czeski fousek ma mocną szyję, prosty, dość krótki grzbiet, głęboką pierś, muskularne kończyny i gęsto owłosiony ogon, który zwyczajowo kopiowano, choć teraz jest to nielegalne w większości krajów europejskich.

Typ sierści

Sierść czeskiego fouska jest trójwarstwowa. Włos okrywowy jest szorstki, ale dość miękki w dotyku, średniej długości. Na kufie psa tworzy charakterystyczną brodę i wąsiska, czasem także brwi. Podszerstek czeskiego fouska jest gęsty i puchaty, niemal w całości wypada na lato. Między podszerstkiem i włosem okrywowym pies ma jeszcze płaszcz, złożony z twardych, szczeciniastych włosów. Te trzy warstwy sierści zapewniają czeskiemu fouskowi świetną ochronę przed zimnem, deszczem i palącym słońcem.

Sierść czeskiego fouska jest nieco dłuższa na tyłach łap, tworząc niewielkie pióra.

Umaszczenie

Czeski fousek najczęściej jest koloru ciemny deresz, któremu mogą towarzyszyć brązowe łaty na grzbiecie, zadzie i ogonie. Występują także czeskie fouski w kolorze brązowym – jednolitym lub ze znaczeniami na piersi i łapach.

Jaki charakter ma czeski fousek?

Pan i rodzina

Czeskie fouski to bardzo towarzyskie psy, które uwielbiają towarzystwo ludzi i zabawę z nimi. Przywiązują się do swego pana i całej ludzkiej rodziny. Garną się do pieszczot i chętnie bawią się z dziećmi. Dlatego, choć nie są to klasyczne kanapowe pieszczochy, czeskie fouski nieźle sprawdzają się jako psy domowe.

Czeskie fouski to psy myśliwskie. Uwielbiają tropienie, a gonitwa za zającem czy ptakiem to ich żywioł i pasja. Czeskie fouski potrzebują mnóstwa ruchu na swobodzie. Nie nadają się do życia w mieście – najlepszy dla nich jest wiejski dom myśliwego z dużym podwórkiem.

Dzieci

Czeskie fouski wykazują dużo entuzjazmu do wszelkich zabaw i cierpliwość do dzieci, zwłaszcza takich, z którymi dorastały, i które zostały nauczone, jak należy obchodzić się z psem.

Dziecko powinno rozumieć, że pies to nie zabawka, tylko towarzysz zabaw, i choć lubi figle, to należy dobrze się z nim obchodzić. Psa nie wolno ciągnąć za uszy czy ogon, popychać, dosiadać ani brać na siłę na ręce.

Zabawy czeskich fousków z dziećmi powinny obywać się wyłącznie pod nadzorem dorosłych, energiczny pies przecież może niechcący np. przewrócić szkraba.

Inne zwierzęta

Odpowiednio zsocjalizowany czeski fousek dobrze dogaduje się z innymi psami, choć dwa niewykastrowane samce tej samej rasy szybko popadną w konflikt.

Czeski fousek ma silny instynkt łowny, więc może rzucić się w pogoń np. za kotem, o czym trzeba szczególnie pamiętać, jeśli pies wyprowadzany jest na spacery po mieście. Czeskie fouski mogą dogadać się i z kotami, pod warunkiem jednak, że mają odpowiednio dużo czasu na zapoznanie się z nimi. Ich tolerancja ogranicza się jednak najczęściej do zapoznanego kota domowego i nie obejmuje obcych zwierząt, które podejrzanie przypominają im lisy lub wiewiórki.

Obcy

Wobec obcych czeski fousek zachowuje się nieufnie. Przed zbliżaniem się nieznajomego ostrzega szczekaniem, a ma donośny, wysoki głos. Nie bywa jednak agresywny i zaatakuje tylko w ostateczności. Nadaje się więc na psa alarmującego, ale nie na stróża.

Czeski fousek na treningu

Czeskie fouski szybko się uczą i lubią przypodobać się swemu panu. Są pojętne i bardzo rzadko bywają uparte. By trening przebiegał sprawnie, na samym początku procesu układania psa należy wpoić mu, że posłuszeństwo popłaca, prezentując system nagród. Kiedy zwierzę pojmie tę podstawową zasadę, łatwo podda się wychowaniu.

Trening czeskiego fouska, jak każdego psa myśliwskiego, wymaga staranności i cierpliwości – właśnie od wychowania i prawidłowej socjalizacji szczeniaka zależy, na ile dorosły pies będzie posłuszny komendom i zdolny do zgodnego współżycia z innymi zwierzakami. Warto się postarać – odpowiednio wytrenowany czeski fousek to nieoceniony pomocnik myśliwego, niezmordowany tropiciel o dużej inteligencji i samodzielności, a do tego radosny towarzysz całej rodziny, uczestnik zabaw i wycieczek.

Socjalizacja

Trening czeskiego fouska powinien zacząć się wcześnie, gdy szczeniak nie ma jeszcze utrwalonych złych nawyków. Początkowe wychowanie powinno objąć nauczenie psa reagowania na własne imię i podstawowe komendy, zwłaszcza na przywołanie.

Należy nauczyć psa zasad współżycia z ludźmi i innymi zwierzętami, zaznajamiając go z różnymi sytuacjami i zachowaniami oraz przyzwyczajając do różnych dźwięków i zapachów.

Dobrze też przyzwyczaić psa od małego do zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak czesanie i strzyżenie, kąpanie, czyszczenie uszu i zębów, obcinanie pazurów, a także do chodzenia na smyczy i w kagańcu, zwłaszcza jeśli fousek ma być wyprowadzany w mieście.

Im więcej sytuacji i zjawisk pozna szczeniak w okresie socjalizacji, tym lepiej będzie sobie z nimi radził jako dorosły pies. Umiejętność odpowiedniego reagowania na sytuacje, bodźce i komendy zapewnia psu dobre samopoczucie i niski poziom stresu w codziennym życiu.

Metody treningowe

Trenując czeskiego fouska, należy okazywać łagodne zdecydowanie i uzbroić się w cierpliwość. Pies powinien być nagradzany za każde poprawne wykonanie polecenia. Jeśli pies nie posłucha, można go skarcić, ale nie należy podnoś głosu, gdyż krzyk stresuje czworonoga i zraża go do dalszego treningu.

Dobrze jest trenować psa w krótkich, urozmaiconych sesjach, by zwierzak nie znudził się wykonywaniem komend. Pokój przeznaczony na trening psa powinien być możliwie wolny od wszelkich czynników rozpraszających.

Jeśli nie masz czasu na samodzielne początkowe wychowanie czeskiego fouska, możesz powierzyć go profesjonalnemu trenerowi lub oddać do psiego przedszkola, gdzie nauczy się niezbędnych umiejętności pod okiem fachowych opiekunów i będzie mógł socjalizować się z innymi psami.

Nie wolno zaniedbać solidnej socjalizacji i treningu psa. Bez nich zwierzęta stają się nieposłuszne i nieprzewidywalne. Trening to nie łamanie charakteru psa. Bez jasnych reguł i wzorców postępowania psy stresują się i czują się nieszczęśliwe.