Appenzeller - szwajcarski pies pasterski

Historia Appenzellera

Appenzeller pochodzi z Appenzell, historycznego kantonu w północno-wschodniej Szwajcarii położonego w Alpach.  Mianem kantonu określa się podstawowe terytorialne jednostki administracyjne w Szwajcarii i właśnie od nazwy Appenzell pochodzi rasa Appenzeller. Pierwsze udokumentowane wzmianki na temat Appenzellera pochodzą z XIX wieku, jednak jego przodkowie, wśród których są szpice, molosy i owczarki, żyły na tych terenach wiele setek lat wcześniej.

Pierwszy opis tej rasy pochodzi z 1853 roku z publikacji “Życie zwierząt w Alpach”, w której Appenzeller jest opisany jako „donośnie szczekający, krótkowłosy, średniej wielkości, wielokolorowy pies pasterski”, który „miejscami używany jest do pilnowania zabudowań oraz zaganiania stad”.

Popularyzacją rasy w Szwajcarii zajął się w 1895 roku inspektor leśny Max Sieber. Dzięki jego staraniom w 1898 roku zaczęła działać profesjonalna hodowla psów tej rasy i już rok później osiem Appenzellerów było pokazanych na międzynarodowej wystawie psów w Winterhur w próbnie wprowadzonej klasie psów pasterskich górskich.

W 1906 roku powstał pierwszy Klub Appenzellera, który zajął się dalszą popularyzacją rasy i utrzymaniem jej naturalnego rozwoju. Utworzono księgę hodowlaną, w której musiały być zarejestrowane rodzące się szczenięta. W ten sposób rozpoczęła się planowa hodowla w czystości rasy.

W 1914 roku powstał pierwszy wzorzec rasy, która rozpowszechniła się wkrótce na całą Szwajcarię. Współcześnie właścicielami Appenzellera są w olbrzymiej większości rolnicy, którzy nadal korzystają z jego funkcji użytkowych. Baza hodowlana jest nadal bardzo wąska i wciąż bardzo dba się o czystość rasy, która przez sto ostatnich lat zachowała swoje cenne umiejętności. Słynie z zaganiania krów przy pomocy chwytania ich za pęciny, przy jednoczesnym unikaniu uderzenia racicą. Jest w stanie odróżnić zwierzęta z własnego stada od innych.

Oprócz Szwajcarii, Appenzellera można spotkać w pobliskich krajach - Austrii, Francji i Belgii, ale także w Danii. Do Polski pierwszy Appenzeller trafił w 1998 roku i obecnie jego populacja w naszym kraju liczy około stu osobników.

Najważniejsze cechy wyglądu Appenzellera

Według klasyfikacji FCI Appenzeller naley do grupy 2 - sznaucery, pinczery, molosy, szwajcarskie psy pasterskie i rasy pokrewne oraz sekcji 3 - szwajcarskie psy pasterskie. To pies średniej wielkości, z budową w proporcjach zbliżonych do kwadratu. Jest muskularny, zwinny, szybki i może służyć zarówno jako pies zaganiający, stróżujący i podwórzowy. Współcześnie jest też typowym rodzinnym psem domowym. Jego wysokość w kłębie wynosi od 50 do 56 cm, a waga 20-25 kilogramów.

Głowa jest proporcjonalna do tułowia i lekko klinowata. Płaska mózgoczaszka zwęża się w kierunku średnio masywnej kufy. Guz potyliczny jest słabo zaznaczony, bruzda czołowa umiarkowana. Nos jest czarny u osobników o czarnym umaszczeniu, ciemnobrązowy u osobników o brązowym umaszczeniu. Oczy mają kształt migdałów, są raczej małe i lekko ukośnie osadzone kierunku nosa. Oczy mają kolor brązowy w odcieniach zależnych od umaszczenia. Uszy są osadzone wysoko i szeroko rozstawione, swobodnie zwisają z głowy przylegając do policzków psa. Mają trójkątny kształt o lekko zaokrąglonych końcówkach.

Tułów jest mocny i zwarty, grzbiet prosty i umiarkowanie długi, lędźwie krótkie i dobrze umięśnione, zad krótki. Klatka piersiowa jest szeroka i głęboka. Kończyny proste i dobrze umięśnione. Ogon jest średniej długości, wysoko osadzony i silny. W ruchu może być zakręcony nad grzbietem lub z boku. 

Umaszczenie i szata Appenzellera

Umaszczenie Appenzellera jest trójkolorowe. Podstawowa maść jest brązowa lub czarna z symetrycznym rdzawobrązowym podpalaniem i białymi znaczeniami. Podpalanie powinno rozgraniczać umaszczenie podstawowe od białych znaczeń.

Szata jest krótka, twarda i przylegająca. Włos okrywowy jest gęsty i błyszczący, natomiast gęsty podszerstek może być czarny, brązowy lub szary.

Charakter i aktywności Appenzellera

Appenzeller to pewny siebie, odważny pies pełen temperamentu. Jest inteligentny i szybko się uczy. Nastawiony przyjaźnie do znanych mu osób, wobec obcych jest nieufny i nieprzekupny.

To także pies o wesołym usposobieniu, który szuka okazji by uwolnić swoją energię. Jest bystry i zwinny i można z nim uprawiać różne formy sportów kynologicznych jak agility, frisbee, flyball. W przypadku, jeśli jest wychowany na psa domowego i nie pełni funkcji dodatkowych, powinniśmy zapewnić mu odpowiednia dawkę ruchu w ciągu dnia w postaci długich i intensywnych spacerów