Jakie zwierzęta zapadają w sen zimowy? Nie tylko niedźwiedź i jeż wskakują do śpiulkolotu
Jak zwierzęta spędzają zimę? Niektóre z nich udają się na bardzo długą drzemkę w okresie jesienno-zimowym. Hibernacja ssaków, potocznie nazywana snem zimowym, w rzeczywistości nie jest snem, ale stanem odrętwienia. To stan, który pomaga im przetrwać najzimniejsze miesiące w roku, które wiążą się także z brakiem pożywienia. Wtedy potrzeby takie jak głód, czy fizjologia zanikają, temperatura ciała spada oraz spowalnia się akcja serca, przemiana materii i praca mózgu. Przekonaj się zatem, które zwierzęta zapadają w sen zimowy!
Slajd 1 z 8
Jeże zimę spędzają samotnie. To na tyle sprytne zwierzęta, że doskonale wiedzą, jakie zabezpieczenie przed zimnem jest dla nich najlepsze. Zazwyczaj zakopują się w stercie liści i gałęzi w spokojnym, oddalony miejscu, a następnie zwijają się w kulkę, w której pozostają przez najbliższe kilka miesięcy. Człowiek, wybudzając jeża ze stanu hibernacji, może przyczynić się nawet do jego śmierć, stąd nie należy przeszkadzać im w spoczynku. Ponowne zapadnięcie w sen staje się dla niego niemożliwe.
Slajd 2 z 8
Te latające ssaki także zapadają zimą w sen. Najczęściej szukają do tego schronienia w garażach, na strychach i jaskiniach. Pozostaje ważna kwestia - czy nietoperze śpią "do góry nogami"? Dokładnie tak, jak na obrazku, w tej nietypowej pozycji nietoperze spędzają dużą część życia – zwisając hibernują, odpoczywają w ciągu dnia i w przerwach w czasie żerowania. Co ciekawe, podczas hibernacji temperatura ich ciała spada aż o 30 stopni Celsjusza, aczkolwiek od czasu do czasu wybudzają się, aby zaspokoić potrzeby fizjologiczne lub zmienić miejsce na bardziej dogodne.
Slajd 3 z 8
Obecność niedźwiedzia w tym zestawieniu na pewno nikogo nie zdziwi. W końcu już od najmłodszych lata uczymy się piosenki "Stary niedźwiedź mocno śpi". W naszych lasach gatunek ten zapada w letarg na około 3 miesiące. Co ciekawe, w pieczarach, gęstwinach i zaroślach odbywa się także poród samic, które między grudniem a lutym wydają na świat młode. Niedźwiadki świat ujrzą jednak dopiero wiosną, dlatego przed nadejściem mrozów dorosłe osobniki muszą zgromadzić zapasy tkanki tłuszczowej dla siebie i dla potomstwa, które będą karmić.
Slajd 4 z 8
Świstaki również przesypiają całą zimę, gdyż zwyczajnie nie mogą pozwolić sobie na zbyt częste wybudzanie ze stanu hibernacji. Spowodowane jest to faktem, iż nie są przystosowane do tego, aby zgromadzić wystarczająco potrzebnych wartości energetycznych, które umożliwiłyby im ponowne zaśniecie. W czasie snu zimowego świstak budzi się regularnie co mniej więcej trzy tygodnie na 12–30 godzin, aby wydalić mocz lub w przypadku, gdy temperatura w norze zbliża się do 0°C. W przypadku przedłużającej się zimy ciągłe pobudki mogą mieć negatywne skutki, ponieważ świstak zużywa nawet do 90 proc. zgromadzonych zapasów tłuszczu. Wejście do swoich norek zabezpieczają korzeniami i trawa, tak by do środka dostało się jak najmniej mroźnego powietrza.
Slajd 5 z 8
Do zwierząt przesypiających zimę zaliczamy także susła. W końcu musiał sobie zapracować na to, by osoby pogrążone w mocnym śnie porównywać właśnie do niego. Zanim jednak susły zapadną w kilkumiesięczną drzemkę, przygotowują do tego swoją norkę. Znoszą do niej siano i liście, aby nie straszne im były żadne mrozy. W dogodnych warunkach te niewielkie zwierzątko przesypia połowę roku.
Slajd 6 z 8
W sezonie jesienno-zimowym żmije także udają się na spoczynek. Poszukiwania schronienia rozpoczynają w momencie, gdy temperatura powietrza spadnie do 5-7 stopni Celsjusza. Węże zimują w norkach oraz jamach, często razem z innymi gatunkami gadów, m.in. zaskrońcami czy jaszczurkami, a ich drzemka potrwa aż do marca
Slajd 7 z 8
Motyle również zaliczają się do zwierząt, które zapadają w zimowy sen. Niektóre gatunki motyli zimują w formie jaj lub poczwarek, zaś dorosłe osobniki na ten czas najczęściej szukają schronienia w piwnicach i rzadko odwiedzanych pomieszczeniach oraz stertach liści. Wtedy ich funkcje życiowe znacznie spowalniają, co pomaga im przetrwać ten okres.
Slajd 8 z 8
Borsuk, czyli największy przedstawiciel łasicowatych w Polsce, w sezonie zimowym także zasypia w swojej norce. Warto jednak mieć na uwadze, że te stworzenia nie hibernują tak jak świstaki, czy jeże. Czasami wybudzają się ze snu, by się napić lub znaleźć coś do jedzenia. Zanim borsuk zaśnie na zimę, znosi do swojej nory suche liście, trawę i mech, aby wymościć swoją komorę sypialnianą, a także odpowiednio zabezpieczyć wejście. Okresowe spowolnienie procesów życiowych umożliwia mu zgromadzony w organizmie tłuszcz. Po całkowitym przebudzeniu borsuk traci nawet 7 kg.