Wyszukaj w serwisie
Psy Koty Inne zwierzęta Nasze ZOO Głosem eksperta Pozostałe quizy

Owady

Owady – czym są? Podstawowe informacje

Owady to gromada stawonogów, będąca jednocześnie najbardziej zróżnicowaną gromadą zwierząt. Są one przystosowane do życia w zasadzie w każdym środowisku przyrodniczym – niektóre gatunki przystosowane są nawet do środowisk wodnych. Do udokumentowanych naukowo owadów należy ponad milion różnych gatunków, a wedle różnych źródeł szacuje się, że od 5 do nawet 30 milionów gatunków może nadal człowiekowi umykać.

Wiele owadów jest pożytecznych nie tylko dla całego ekosystemu (jak na przykład pszczoły), ale także dla człowieka. Część z nich jednak pełni rolę szkodników. Owady są także najbardziej zróżnicowaną genetycznie grupą zwierząt, choć ich podstawową morfologię można zwykle podzielić na trzy odcinki: głowę, tułów i odwłok.

Jakie są rodzaje owadów?

Ogromne zróżnicowanie genetyczne i brak dostatecznych danych na temat wielu gatunków owadów często utrudnia ich jednoznaczną klasyfikację z poziomu naukowego. Potoczne rozumienie przynależności owadów do danej kategorii może być błędne. 

W ramach aktualnego konsensu naukowego owady dzieli się na dwie podgromady – owady bezskrzydłe i owady uskrzydlone, a te z kolei na rzędy. Wśród owadów bezskrzydłych wyróżnia się dwa rzędy, a wśród uskrzydlonych aż trzydzieści (w tym dwa rzędy wymarłe). Wraz z rozwojem nauki podział ten może się raptownie zmieniać.

Choć powyższy podział jest zgodny z aktualną wiedzą biologiczną, to de facto wyróżnić możemy jeszcze jeden, często spotykany w literaturze popularnonaukowej. Chodzi tu o podział zależny od głównego miejsca bytowania owada, zarówno pod kątem środowiska, jak i siedliska. Wyróżnić w tej materii możemy owady wodne, owady lądowe, koprofaunę, nekrofaunę, czy ksylofagi (inaczej drewnojady).

Rola owadów w przyrodzie

Owady pełnią w przyrodzie niezwykle istotną rolę. Oprócz bycia częścią naturalnego łańcucha pokarmowego, wpływają na życie człowieka i ziemski ekosystem w rozmaity sposób – zarówno pozytywny, jak i negatywny. 

Do pozytywnej roli owadów w przyrodzie możemy zaliczyć produkcję niektórych surowców (na przykład miód, jedwab, wosk), poprawianie struktury gleby i oczyszczanie jej z martwych resztek organicznych, czy zapylanie kwiatów. Negatywny wpływ owadów na człowieka i ekosystem może z kolei objawiać się w przenoszeniu groźnych chorób (czynią to na przykład kleszcze, muchy tse-tse czy komary), czy niszczeniu lasów i pól uprawnych.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że coraz większą popularnością cieszy się spożycie owadów, na przykład larw mącznika. W niektórych krajach azjatyckich konsumuje się pająki czy karaluchy, jednak zwykle owady te nie stanowią podstawy czy tradycji dla lokalnego jadłospisu, a swoich korzeni upatrują w historii – często bolesnej. Przykładem może być reżim Czerwonych Khmerów w Kambodży, który doprowadził do tak wielkiego głodu, że ludzie zmuszeni byli do polowania na pająki by nie umrzeć z głodu. Dziś jest to niemal wyłącznie kulinarna ciekawostka turystyczna.

Pokaż więcej

motyle
25.04.2024 10:38 Adoptowali nietypowe zwierzę. Tylko dzięki nim miało szansę przetrwać

Przyjaźń człowieka z owadem wydaje się być niemożliwa. Prawda okazuje się zgoła inna. Ku zaskoczeniu wielu mieszkanka Kanady może pochwalić się tą wyjątkową i piękną relacją. Debbie Tonner wraz z rodziną zaadaptowała nietypowe zwierzę. Tylko dzięki nim i ich wrażliwym sercom miało szansę na przetrwanie.

szerszenie
24.04.2024 09:20 Jak w bezpieczny sposób odstraszyć szerszenie? Oto sprawdzone triki

Szerszenie swoją sporą posturą potrafią niejednemu napędzić stracha. Spotykamy je znacznie rzadziej niż osy czy pszczoły, jednak coraz częściej możemy zaobserwować ich obecność w ogródkach, a nawet w pobliżu domu. Co robić gdy zlokalizujemy gniazdo? Jak skutecznie odstraszyć owady? 

osa
19.04.2024 08:59 Te zapachy, kolory i wzory przyciągają osy jak magnes. Jak je przegonić?

Podobnie jak pszczoły, osy są niewątpliwie istotne w panującym ekosystemie. Świat przyrody czerpie wiele korzyści z ich obecności. Z drugiej strony dla ludzi to prawdziwa zmora pojawiająca się wraz z nadejściem słonecznych dni. Może sami jesteśmy temu winni? Niektóre zapachy lub wzory przyciągają osy niczym magnes. Podpowiadamy, jak się z nimi uporać.

mrówki
18.04.2024 11:33 Jak pozbyć się mrówek z domu? Tę metodę stosowały nasze babcie

Mrówki, choć uchodzą za niewątpliwy symbol pracy, potrafią także nieźle zajść za skórę niejednemu domownikowi. Całe tabuny owadów przechadzających się gęsiego po naszych kuchennych blatach czy parapetach, przyprawiają nas o istny zawrót głowy. Jak z nimi walczyć? Przedstawiamy metody, które są znane od dawien dawna. Stosowały je jeszcze nasze babcie.

pszczoły
17.04.2024 14:36 Rozbój w warszawskim muzeum. Pasieka pszczół zdewastowana, zginęły 3 rodziny owadów

Do skandalicznego wydarzenia doszło w warszawskim Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Nieznany jeszcze sprawca zdewastował ule, w wyniku czego aż 3 rodziny owadów poniosły śmierć. To ogromna strata dla muzealnej pasieki. Sprawą zajęła się policja.

pluskwiaki wodne
11.04.2024 13:31 To wakacyjny raj wielu Polaków. Właśnie odkryto tam jadowite pluskwiaki wodne

Fantastyczna pogoda, piękna natura i niezwykle interesująca kultura sprawiają, że wakacje na Cyprze są częstym wyborem Polaków. Niedawne odkrycie na wyspie dziwi ekspertów. Jak się okazuje, turystyczny raj zamieszkują jadowite pluskwiaki wodne. 

komar
09.04.2024 11:12 Komarów będzie więcej niż w ubiegłym roku. Powód jest prosty

Deszczowa aura, która w tym roku rozpoczęła się już w lutym, pozostawiła po sobie sporo wody w różnych obszarach Polski, tworząc rozlewiska i kałuże. Wśród tych zbiorników znajdują się takie, które są idealnym środowiskiem dla komarów — płytkie i łatwo nagrzewające się. Komary zaczęły już swoje naloty, co sugeruje, że tego lata może ich być szczególnie dużo. Dla nas może to być niezbyt korzystna wiadomość, ale z punktu widzenia przyrody to pozytywny sygnał.

Szczypawka
17.03.2024 17:03 Szczypawki wchodzą do uszu? W ten popularny mit wciąż wierzy wiele osób

Skorek pospolity, inaczej szczypawka, to owad, który u większości osób wzbudza negatywne skojarzenia. Wiosną, już od kwietnia, napotykamy skorki zdecydowanie częściej w ogrodach i domach. Spotkaniu z tymi stworzeniami towarzyszy zwykle lęk przed ugryzieniem szczypcami znajdującymi się na zakończeniu odwłoka bądź wślizgnięciem się owada do ucha śpiącej osoby. Ile w tym prawdy?

rój pszczół
01.03.2024 14:18 86-latek przewoził w aucie pszczoły. Doszło do wypadku z tragicznym finałem

Kierujący pojazdem 86-letni mężczyzna uderzył niespodziewanie w tył jadącego przed nim autokaru. Poszkodowany w wypadku kierowca przewoził pszczoły. Rój wydostał się z przypadkowo otwartego pojemnika do wnętrza samochodu. Życia mężczyzny nie udało się uratować. 

Jak pozbyć się pluskiew?
26.02.2024 15:36 Domowy sposób na pluskwy. Ten produkt na pewno masz pod ręką

Pluskwy to jedne z najbardziej uciążliwych nieproszonych gości, które pojawiają się w naszych domach. Potrafią boleśnie pogryźć, a oprócz tego ich obecności towarzyszy nieprzyjemny zapach. Gdy zaobserwujemy ich obecność, najlepiej działać natychmiast. Okazuje się, że potrzebny środek do zwalczenia insektów większość z nas ma pod ręką.

Mrówcza spirala śmierci
21.02.2024 14:09 Podążają za sobą, dopóki nie padną. Czym jest mrówcza spirala śmierci?

Utknęły w zamkniętym, kołowym ruchu, tworząc rodzaj spieralnego kręgu, który może prowadzić do śmierci całej grupy. To nietypowe zachowanie występuje wśród niektórych gatunków mrówek. Wyjaśniamy, czym jest i jak powstaje mrówczy krąg śmierci.

Modliszka
27.01.2024 08:00 Dlaczego modliszki zjadają swoich partnerów? Kanibalistyczne igraszki mają uzasadnienie

Samice modliszek są znane ze skłonności do kanibalizmu. Co najdziwniejsze, do praktykowanej od pokoleń strategii ewolucyjnej dochodzi w okresie godowym, często w trakcie kopulacji. Czy każdy samiec jest z góry skazany na śmierć po odbyciu stosunku z samicą? Naukowcy mają kilka teorii tłumaczących, dlaczego drapieżne owady zjadają swoich partnerów oraz jakie wiążą się z tym korzyści. Z całą pewnością samice muszą mieć ważne powody, aby w trakcie zapłodnienia myśleć o konsumpcji ojca własnego potomstwa.

Sklep spożywczy
25.01.2024 14:12 Otworzyła cukierka i ją zatkało. To wcale nie była słodka niespodzianka, producent odpowiada

Pewna kobieta mieszkająca w Toruniu, kupiła cukierki w markecie spożywczym sieci Auchan. Po otworzeniu jednego z nich nie mogła uwierzyć własnym oczom. Po czekoladowej przekąsce przechadzało się żywe zwierzę. Musiało przez cały czas być w środku opakowania. O incydencie został powiadomiony producent cukierków oraz sieć sklepów Auchan. Obie jednostki odniosły się do tej sprawy, deklarując podjęcie zdecydowanych działań.

Jak poznać, że w domu są pluskwy?
21.01.2024 14:02 Śmierdzą jak mało co i trudno je wypędzić. Jak sprawdzić, czy w domu są pluskwy? Weź pod lupę 4 rzeczy

Pluskwy, pomimo swoich niewielkich rozmiarów, spędzają sen z powiek wielu ludziom. Te żywiące się ludzką krwią insekty błyskawicznie się rozmnażają, a ukrywanie przed ludzkim okiem opanowały do perfekcji, przez co w stosunkowo krótkim czasie potrafią opanować pojedyncze pokoje, a nawet całe mieszkania. Jakie sprawdzić, czy w domu są pluskwy? Podpowiadamy, na jakie 4 rzeczy należy zwrócić szczególną uwagę. Jeśli zareagujesz wystarczająco szybko, ułatwisz sobie walkę z uporczywymi szkodnikami. 

Mucha
19.01.2024 12:18 "Dramat rozgrywa się wieczorową porą". Nie raz widziałeś to na swoim oknie, pasożyt zmienia muchy w zombie

Pracownicy Lasów Państwowych opublikowali w mediach społecznościowych post, w którym opisali niesamowite zjawisko przyrodnicze, które często dzieje się tuż obok nas. Okazuje się, że nawet znienawidzone przez wszystkich muchy kryją w sobie tajemnice, których do dzisiaj nie są w stanie rozwikłać najwybitniejsi naukowcy. 

Owady w roślinach doniczkowych
18.01.2024 16:19 Małe muszki są zmorą w wielu domach. Jak się ich pozbyć? Istnieje preparat na ziemiórki, który zrobisz sam

Małe meszki, nazywane ziemiórkami, latające po całym domu to prawdziwa zmora wielu ludzi. Gatunek ten z ogromną prędkością rozmnaża się w ziemi i może opanować przestrzeń każdego, kto posiada kwiaty doniczkowe. Dlatego warto wiedzieć, jak szybko i skutecznie pozbyć się ziemiórek. Okazuje się, że wystarczy do tego domowa mikstura. Sprawdź jak ją przygotować, a małe, latające owady już nigdy nie będą psuć Ci humoru!

Żywność zawierająca owady
18.12.2023 10:22 Brzydzą cię owady? Jesz je od dawna, choć o tym nie wiesz. Po tych kodach na etykietach je rozpoznasz

W 2023 roku Unia Europejska dopuściła na rynek produkty, w których składzie mogą pojawiać się jadalne owady. Informacja ta może być szokująca dla sporej części społeczeństwa, choć jadalne owady wykorzystywane w przemyśle spożywczym nie są żadną nowością. Teraz ujawniono logo, które pojawi się na żywności o takim składzie. Szukaj tych oznaczeń na etykiecie.

Rybik cukrowy
16.12.2023 16:14 Wlej do butelki ze spryskiwaczem i rozpyl w łazience. Więcej nie natkniesz się na rybiki cukrowe

Ciepłe i wilgotne pomieszczenia jak magnes przyciągają pewne małe, szybkie bezkręgowce - rybiki cukrowe. Jeżeli kiedykolwiek po wejściu do łazienki lub toalety zauważyłaś biegające “robaki” w kształcie łezki to wiedz, że można przepędzić je w bardzo łatwy sposób. Wystarczy, że przygotujesz pięknie pachnący roztwór z olejków eterycznych. Te owady nienawidzą kilku zapachów. 

Jak wybrać choinkę?
08.12.2023 12:16 Przy kupnie choinki koniecznie zwróć na to uwagę! To wcale nie szyszka, wewnątrz są złożone jaja

Naturalna choinka jest nieodłącznym elementem świąt w wielu polskich domach. Jednak jedynie nieliczni wiedzą, że niektóre drzewka mogą kryć w sobie jaja stworzeń, z których po kilku dniach spędzonych w ciepłym domu może wykluć się nawet 100 larw. Sprawdź, jak uniknąć inwazji nieproszonych gości i jednocześnie cieszyć się żywym drzewkiem w domu. 

Finał teleturnieju "Jeden z dziesięciu"
25.11.2023 10:10 "Jeden z dziesięciu": w finale padło pytanie o te owady. Choć z pozoru łatwe, nie wszyscy znaliby odpowiedź

Jeden z najnowszych finałów teleturnieju “Jeden z dziesięciu” zostanie w pamięci wielbicieli tego formatu na długo. Wszystko za sprawą pana Artura, który jako pierwszy, w niemalże 30-letniej historii programu, poprawnie odpowiedział na wszystkie finałowe pytania, zdobywając ponad 800 punktów. Prowadzący zapytał go między innymi o zwyczaje znanych owadów. Niewiele osób znałoby poprawną odpowiedź. Sprawdź, czy Ty znałbyś prawidłową odpowiedź!

Pluskwy
25.11.2023 09:13 Kobieta nie mogła przestać się drapać. Porażające, co znaleźli w jej kanapie. "Tu jest aż CZARNO!"

Specjalista od dezynsekcji pokazał, co żyje w niektórych domach. Internauci nie wierzyli własnym oczom. Inwazja maleńkich owadów żywiących się ludzką krwią, może zmienić życie w prawdziwy horror. Zdarza się, że walka z tymi bezkręgowcami wymaga wyrzucenia wszystkich mebli, a nawet zerwania tapet, parapetów i podłóg. Dlatego warto reagować natychmiast po zauważeniu pierwszych niepokojących objawów.

Robaki w orzechach
11.11.2023 16:40 Klientka kupiła migdały w Biedronce i mało nie zwymiotowała. Szczęście, że w porę to zauważyła

Jedna z klientek sieci sklepów Biedronka podczas zakupów trafiła na coś zupełnie niespodziewanego. W zakupionych przez nią migdałach zalęgli się “lokatorzy”, których spożycie może wywoływać dolegliwości układu pokarmowego i reakcje alergiczne. Bądźmy ostrożni, gdy wybieramy ulubione przekąski. Szczególnie, jeśli podajemy je także naszym dzieciom.

Krzyżówka: żywią się futrami
09.11.2023 13:08 "Żywią się futrami". Banalne hasło z krzyżówki, a mało kto zna odpowiedź

Niektóre hasła w krzyżówkach są ogromnym wyzwaniem, nawet dla tych, którzy spędzili mnóstwo czasu na odgadywaniu różnych zagadek słownych. Okazuje się, że najbardziej banalne bywają też najbardziej podchwytliwe. Sprawdź, czy potrafisz rozwiązać krzyżówkę, która dla wielu osób jest zbyt trudna. W tym przypadku duże znaczenie ma wiedza o zwierzętach. 

Drewniana konstrukcja w lesie
05.11.2023 16:35 Widziałeś to w lesie? Nie zbliżaj się bardziej niż na metr. Tajemnicze konstrukcje budzą liczne pytania

Czy natknąłeś się kiedyś w lesie na tajemniczą konstrukcję - wysoki kopiec otoczony drewnianym ogrodzeniem? Jeśli tak, nie jesteś sam. Ta zastanawiająca budowla wzbudza zaciekawienie wśród sporadycznych gości lasów. Kiedy ją zobaczysz, najlepiej trzymaj się od niej z daleka - dla własnego bezpieczeństwa, jak i mieszkańców gniazda z misternie drążonymi tunelami.

Tragiczny finał wizyty na cmentarzu w Dobrzycy
02.11.2023 15:17 Wizyta na cmentarzu skończyła się tragedią. Osoba poszkodowana upadła na ziemię i straciła przytomność

Wszystkich Świętych to dzień, w którym wiele osób wybiera się na cmentarz, by odwiedzić groby bliskich i w ten sposób uczcić pamięć po nich. Niestety w Dobrzycy przytrafił się incydent, który mógł skończyć się w najgorszy z możliwych sposobów. Traf chciał, że na miejscu byli strażacy z OSP Dobrzyca, którzy natychmiast zareagowali w kryzysowej sytuacji.

Jesień
21.10.2023 14:11 Z nadejściem jesieni, ciągną do domów drzwiami i oknami. Ludzie je uwielbiają, ale nie są tam mile widziane

Jesień kojarzy się przede wszystkim z chłodniejszą temperaturą, krótszymi dniami, kolorowymi liśćmi i sezonowymi warzywami oraz owocami. Każdy doskonale zdaje sobie również sprawę, że to niezwykle ważny okres dla zwierząt. Do przetrwania zimy przygotowują się nie tylko niedźwiedzie, ale także dużo mniejsze osobniki. Niektóre z nich chcą przezimować nie gdzie indziej jak w przytulych domach.

Insekty w hotelu popsuły wypoczynek
18.10.2023 13:29 Całe ciało synka było pokryte bąblami. Przerażona mama zajrzała pod prześcieradło i przeżyła szok

Rodzinne wakacje skończyły się piskiem i paniką, kiedy jeden z rodziców odkrył, co ukrywało się w ich pokoju. Wzywana obsługa nie reagowała – udawali, że problemu nie ma. Insekty skrywające się w ramie łóżka przypuściły atak pod osłoną nocy. Synek drapał się do krwi, a matka chłopca postanowiła nagłośnić rażące zaniedbanie sanitarno-higieniczne. O historii hotelu z koszmaru mieli usłyszeć wszyscy.

W samolocie wybuchła panika
15.10.2023 12:06 W samolocie wszyscy chowali twarze w dłoniach, wybuchła panika. Winni pasażerowie na gapę

Mogłoby się wydawać, że podróżowanie samolotem to jeden z najbezpieczniejszych sposobów na przemieszczenie się po świecie. Okazuje się jednak, że również na pokładzie tych maszyn może dojść do sytuacji, których nie da się przewidzieć. Pasażerowie, którzy wykupili bilety na ten lot, zdecydowanie zapamiętają go na długo.