Socjalizacja szczeniaka. Co robić, a czego nie robić?

Na czym polega socjalizacja szczeniaka?

Socjalizacja szczeniaka to proces, który przygotowuje psa do życia w świecie. Składa się z dwóch etapów. Socjalizacja pierwotna to kurs bycia psem. Przebiega między trzecim a siódmym tygodniem życia szczeniaka. Piesek uczy się wtedy od matki i rodzeństwa wszystkich psich zachowań, kodów komunikacyjnych, zasad współżycia. Socjalizacja wtórna to kurs bycia psem w świecie. Przebiega między siódmym a dwunastym tygodniem życia. Szczeniak uczy się wtedy zasad współżycia z innymi gatunkami zwierząt i z człowiekiem, uczy się reagowania na różne sytuacje, dowiaduje się, które zachowania są pożądane, a które niepożądane.

Socjalizacja pierwotna i wtóra szczeniaka ma kluczowe znaczenie dla osobowości i charakteru dorosłego psa. To w okresie socjalizacji pies przeżywa swoje pierwsze doświadczenia, radości i traumy. To właśnie te doświadczenia kształtują jego reakcje na bodźce, sytuacje, zwierzęta i osoby w dorosłym życiu.

Socjalizacja szczeniaka: kluczowe dziewięć tygodni

Roli socjalizacja w życiu psa nie da się przecenić. Pies dobrze zsocjalizowany rozumie komunikaty i reaguje stosownie do nich, wie, jak powinien się zachowywać, czego może się spodziewać, na co może sobie pozwolić. Dzięki temu jego świat jest ułożony, a pies kroczy przez życie dziarsko i pewnie. Z kolei zwierzę, które nie uległo odpowiedniej socjalizacji, jest niepewne, zalęknione, nie rozumie komunikatów, źle reaguje na bodźce, boi się niemal każdej sytuacji.

Socjalizacja pierwotna i wtórna przebiegają bardzo szybko – to tylko mniej więcej dziewięć tygodni, trochę ponad dwa miesiące. Można wprawdzie wychowywać także dorosłego psa, jednak nauka w takim przypadku postępuje powoli, a jej efekty nie są pewne. Należy więc maksymalnie wykorzystać krótki czas między trzecim i siódmym tygodniem życia pieska i zadbać o to, by socjalizacja szczeniaka przebiegła prawidłowo.

Socjalizacja szczeniaka: siła przyzwyczajenia

Ważną rolę w socjalizacji szczeniaka odgrywa habituacja, czyli przyzwyczajanie się pieska do danego bodźca (a nie istoty, jak przy socjalizacji). Szczeniak przyzwyczaja się do dotyku podłogi pod łapkami, do dźwięku głosu właściciela, do szumu wody z kranu. Dzięki odpowiedniej habituacji wszystkie te bodźce przestają psa niepokoić, o ile nie towarzyszy im jakieś nieprzyjemne przeżycie.

Socjalizacja polega na stopniowym zapoznawaniu się szczeniaka z nowymi stworzeniami i sytuacjami, które stopniowo stają się dla niego znane i bezpieczne, tak samo, jak w procesie habituacji pies oswaja się np. z dotykiem trawy. Jeśli doświadczenia szczeniaka będą pozytywne, piesek nauczy się, jak należy się zachowywać w danej sytuacji i nie będzie się jej obawiał w przyszłości.

Socjalizacja szczeniaka: nic na siłę

Ważne jest, by przyzwyczajać szczeniaka do nowych rzeczy i zjawisk stopniowo, naturalnie. Habituacja zachodzi u szczeniaka stale i bezwiednie. Rolą opiekuna jest raczej niezaburzanie naturalnie przebiegającej habituacji niż próbowanie jej wzmóc czy przyspieszyć. Nie należy ani opóźniać ani przyspieszać habituacji szczeniaka ponieważ to prowadzi do jej zaburzeni. Tak samo jest z socjalizacją szczeniaka z ludźmi i zwierzętami.

Jednym z warunków pozytywnego odbioru danego doświadczenia przez psa jest jego spokojny przebieg. Nie należy przeciążać szczeniaka, zabierając go prosto z gniazda np. do parku psów czy supermarketu. Nadmiar bodźców, nad którymi nie mamy kontroli, może doprowadzić do wykształcenia się u szczeniaka nieufności i lęków, a więc efektu przeciwnego odpowiedniej socjalizacji.

Socjalizacja powinna odbywać się w tempie dopasowanym do szczeniaka, a nie trenera.